Câu chuyện cuộc đời kỳ lạ và đầy cảm hứng của Jack Ma, người giàu nhất Trung Quốc

Jack Ma là một câu chuyện từ nghèo khổ trở thành cự phú chân thật nhất. Ông đã lớn lên trong nghèo đói ở một nước Trung Quốc lạc hậu, hai lần thi trượt đại học, bị nhiều lần từ chối khi đi xin việc, trong đó có KFC, trước khi tìm thấy thành công ở công ty Internet thứ ba của mình, Alibaba.

Jack Ma - Mã Vân sinh ra - sinh ngày 15/10/1964 tại Hàng Châu, đông nam Trung Quốc. Ông có một anh trai và một em gái. Ông và các anh em của mình lớn lên trong quãng thời gian Trung Quốc ngày càng bị phương Tây cô lập. Khi còn nhỏ, gia đình ông cũng gặp nhiều khó khăn về tiền bạc.

Hồi nhỏ, Mã Vân rất gầy ốm và thường đánh nhau với bạn cùng lớp. "Tôi không bao giờ sợ đối thủ lớn hơn tôi", ông nhớ lại trong "Alibaba", một cuốn sách của Liu Shiying và Martha Avery. Tuy nhiên, Mã Vân có sở thích giống như bất cứ đứa trẻ khác. Ông thích thu thập dế và chọi dế, thậm chí ông có thể phân biệt kích thước và loại dế chỉ qua âm thanh chúng phát ra.

Sau khi Tổng thống Mỹ Nixon thăm Hàng Châu năm 1972, quê hương của Mã Vân đã trở thành một thánh địa du lịch. Khi còn niên thiếu, Mã Vân thường dậy sớm đến các khách sạn lớn trong thành phố, và tình nguyện làm hướng dẫn viên để đổi lấy các bài học tiếng Anh. Biệt hiệu "Jack" là do một người khách nước ngoài tặng cho Mã Vân.

Không có tiền hoặc quan hệ, cách duy nhất Mã Vân có thể vươn lên là thông qua học hành. Sau khi tốt nghiệp trung học, Mã Vân nộp đơn thi đại học - nhưng cả hai lần thi đều trượt. Sau khi nỗ lực học tập rất nhiều, cuối cùng ông đã vượt qua lần thử thách thứ ba và đỗ vào Viện Giáo viên Hàng Châu. Ông tốt nghiệp năm 1988 và bắt đầu nộp đơn xin việc nhiều nhất có thể.

Nhưng hơn chục nơi, trong đó có chuỗi cửa hàng KFC, đã từ chối ông. Cuối cùng, ông được nhận vào làm giáo viên tiếng Anh tại một trường đại học địa phương. Ông rất thân thiện với sinh viên và yêu thích công việc của mình, mặc dù lương tháng khi ấy chỉ có 12 USD.ược 12 đô la.

Tại Diễn đàn Kinh tế thế giới 2016, Mã Vân tiết lộ ông thậm chí còn bị Đại học Harvard từ chối đến 10 lần! Mã Vân không có kinh nghiệm hay kiến thức gì về máy tính hay viết mã nguồn, nhưng ông đã bị Internet mê hoặc khi ông sử dụng nó lần đầu tiên trong chuyến đi tới Mỹ vào năm 1995. Khi đó ông làm phiên dịch cho một doanh nghiệp Trung Quốc. Tìm kiếm đầu tiên trên mạng của Mã Vân là "bia", nhưng ông kinh ngạc khi thấy không có loại bia Trung Quốc nào xuất hiện trên kết quả tìm kiếm. Sau đó, ông quyết định thành lập một công ty Internet cho Trung Quốc.

Mặc dù 2 liên doanh đầu của ông thất bại, bốn năm sau ông tụ tập 17 người bạn tại căn hộ của mình và thuyết phục họ đầu tư vào tầm nhìn của ông về chợ trực tuyến ông gọi là Alibaba. Trang web này cho phép các nhà xuất khẩu đăng danh sách sản phẩm mà khách hàng có thể mua trực tiếp.

Chẳng mấy chốc, dịch vụ này đã bắt đầu thu hút thành viên từ trên khắp thế giới. Vào tháng 10/1999, Alibaba đã huy động được 5 triệu USD từ Goldman Sachs và 20 triệu USD từ SoftBank, một công ty viễn thông Nhật Bản có đầu tư vào nhiều công ty công nghệ. Nhóm bạn này bây giờ vẫn còn rất thân thiết. "Chúng ta đã thành công bởi vì chúng ta trẻ và chúng ta không bao giờ, không bao giờ bỏ cuộc", ông Mã Vân nói với các nhân viên của mình trong một sự kiện nội bộ.

Ông luôn duy trì không khí hài hước ở Alibaba. Khi lần đầu tiên công ty có lãi, Mã Vân tặng cho mỗi nhân viên một chai xịt màu để ăn mừng với nhau. Hồi đầu những năm 2000, khi Alibaba quyết định khai sinh Taobao, đối thủ cạnh tranh của eBay, ông đã bắt nhóm làm việc của mình trồng cây chuối trong cả buổi giải lao để giữ tỉnh táo.

Năm 2005, Yahoo đầu tư 1 tỷ USD vào Alibaba để đổi lấy khoảng 40% cổ phần của công ty. Đây là khoản đầu tư khổng lồ đối với Alibaba - thời điểm đó đang cố gắng đánh bại eBay ở Trung Quốc - và đối với Yahoo, đây cũng là một món rất hời, bởi chỉ ở thời điểm Alibaba IPO, Yahoo đã bỏ túi được 10 tỷ USD. Trong ảnh trên là Mã Vân đang đi cùng Jerry Yang, đồng sáng lập Yahoo.

Mã Vân trong một trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg đã nói rằng ông biết Alibaba gặt hái thành công lớn khi một khách hàng đề nghị trả hoá đơn nhà hàng cho ông. Ông ta nói với Mã Vân là: "Tôi là khách hàng của Alibaba, tôi đã kiếm được rất nhiều tiền và tôi không biết ông không kiếm được đồng nào cả. Tôi sẽ thanh toán hoá đơn cho ông".

Năm 2013, Mã Vân thôi chức CEO, chỉ đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch điều hành Alibaba. Alibaba phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng hồi tháng 9/2014. "Hôm nay thứ chúng ta có được không phải là tiền. Thứ chúng ta có được là lòng tin của công chúng", ông nói.

Đợt IPO thu hút 150 tỷ USD của Alibaba là lần phát hành lớn nhất đối với một công ty niêm yết tại Mỹ trong lịch sử của Thị trường chứng khoán New York. Nó cũng đưa Mã Vân trở thành người giàu nhất Trung Quốc, với tài sản ước tính 25 tỷ USD. Tuy nhiên, sau đó ông đã bị truất ngôi này bởi tỷ phú bất động sản và giải trí Wang Jianlin.

Các nhân viên Alibaba tổ chức một bữa tiệc lớn để ăn mừng sự kiện này ở trụ sở Hàng Châu. Một nhân viên thậm chí còn nhân cơ hội này để cầu hôn. Mã Vân nói với các nhân viên của mình rằng ông hy vọng họ sử dụng sự giàu có mới đến của mình để trở thành "một nhóm những người thực sự cao thượng, những người có thẻ giúp đỡ người khác, những người tốt bụng và hạnh phúc".

Ngày trọng đại nhất trong lịch của Alibaba là ngày Độc thân của Trung Quốc, ngày đối lập với ngày lễ Tình nhân của phương Tây nhằm tôn vinh những người độc thân. Trong năm 2016, trang web Alibaba có doanh thu kỷ lục đến 18 tỷ USD trong vòng 24 giờ.

Lần IPO này có lẽ đã đưa Mã Vân trở thành một người cực kỳ giàu có, nhưng ông lại rất ít mua sắm hào nhoáng, đến giờ ông vẫn giữ một số sở thích khiêm tốn nhất. "Tôi không nghĩ ông ấy đã thay đổi nhiều. Ông ấy vẫn giữ phong cách như cũ", Xiao-Ping Chen, một người bạn của Mã Vân chia sẻ. Ông thích đọc sách và viết tiểu thuyết kung fu, chơi bài poker, tập thái cực quyền.

Tháng 3/2013, có báo đưa tin Alibaba chi gần 50 triệu USD để mua máy bay Gulfstream G550, chủ yếu để Mã Vân sử dụng.

Một trong những quan tâm lớn nhất của Mã Vân là môi trường. Ông đã trở thành người quan tâm đến môi trường khi một thành viên của gia đình vợ ông bị một căn bệnh mà ông cho là do ô nhiễm gây ra. Ông là thành viên của tổ chức toàn cầu Bảo tồn thiên nhiên, thành viên của Sáng kiến Toàn cầu Clinton về môi trường. Ông cũng tài trợ cho khu bảo tồn thiên nhiên rộng 27 ngàn ha ở Trung Quốc.

Mã Vân cố gắng để gia đình tránh xa báo chí truyền thông. Ông lập gia đình với bà Zhang Ying cuối những năm 1980 sau khi hai người tốt nghiệp. Bà Zhang là một giáo viên mà ông quen hồi đi học. "Anh ấy không phải là người đẹp trai, nhưng tôi yêu anh ấy bởi anh ấy có thể làm được nhiều điều mà những người đẹp trai không làm được", bà Zhang nói. Họ có hai người con, một trai, một gái.

Mã Vân cũng là một người nổi tiếng ở Trung Quốc. Rất nhiều người tụ họp để nghe ông phát biểu.

Alibaba cũng tổ chức các cuộc thi tài năng hằng năm và Mã Vân là một nghệ sĩ giải trí thực thụ. Tại một sự kiện của công ty, ông giả trang như một tay rocker để trình diễn trước 20 nghìn nhân viên Alibaba.

=

Mã Vân đặt tên cho công ty của mình là Alibaba khi ngồi trong một quán cà phê ở San Francisco (Mỹ).; Khi đó ông nghĩ về việc làm thế nào Ali Baba nghe lén được câu thần chú của 40 tên cướp - "vừng ơi, mở cửa ra" - và đã mở ra kho báu chất đầy. Công ty của Mã Vân cũng theo một cách nào đó như vậy đã mở ra tiềm năng của doanh nghiệp vừa và nhỏ trên toàn cầu.

Minh Hương

Theo BI