VSR 2015 – Smartphone có âm thanh tốt nhất

Nhóm đánh giá của VnReview đã thực hiện một loạt bài test để tìm ra chiếc smartphone nào có khả năng tái tạo âm thanh tốt nhất trong từng phân khúc dựa trên cách tiếp cận khoa học hơn là ý kiến chủ quan của người đánh giá.

Chất lượng âm thanh vốn là một trong những khái niệm rất khó nắm bắt, phụ thuộc nhiều vào cảm tính. Khi được hỏi một thiết bị có "chất âm" như thế nào, những người có kinh nghiệm đánh giá âm thanh có thể đưa ra một loạt khái niệm miêu tả như chất âm thiên "tối" hay "sáng", độ chi tiết hay âm trường thế nào, các dải âm thể hiện ra sao… Tuy nhiên, đây đều là những khái niệm khó hiểu, cần có sự tiếp xúc lâu dài với các thiết bị để có thể hiểu được.

Để đảm bảo đánh giá khách quan và khoa học, chúng tôi không đánh giá âm thanh của một smartphone có "hay" hay không, mà hướng về độ chính xác, trung thực khi tái tạo âm thanh. Điều đó có nghĩa là âm thanh ở đầu ra của điện thoại phải gần âm thanh gốc nhất có thể. Từ đó, chúng tôi đưa ra hai tiêu chí để đánh giá độ trung thực về âm thanh của thiết bị: âm lượng đồng đều trên toàn dải tần số, và ảnh hưởng của tác động khác lên âm thanh ở mức thấp.

Để đánh giá được các tiêu chí về chất lượng âm thanh, chúng tôi đã kết hợp các phần cứng và phần mềm chuyên để phân tích âm thanh. Phần cứng ở đây là các thiết bị thu âm, cùng dây dẫn chất lượng cao để đảm bảo ảnh hưởng xấu tới âm thanh là ít nhất. Phần mềm có nhiệm vụ phân tích âm tích âm thanh được thu từ điện thoại, đưa ra những biểu đồ và con số để người đánh giá hiểu được rõ về chất lượng âm thanh của điện thoại.

Tất cả các quá trình đánh giá đều được thực hiện ở một phòng lab biệt lập, với điều kiện môi trường ổn định, để đảm bảo tính tương quan giữa các kết quả đánh giá của các điện thoại khác nhau. Đầu tiên, phần mềm trên máy tính sẽ xuất ra hai tập tin âm thanh mẫu, và hai tập tin này được đưa vào điện thoại. Tập tin này sau đó được bật trên điện thoại, qua dây dẫn đưa tới thiết bị thu, sau đó được thu vào máy tính. Phần mềm phân tích âm thanh nhận lại các tín hiệu âm thanh này, so sánh với tập tin mẫu ban đầu, và đưa ra các thông tin về chất lượng âm thanh của điện thoại.

Đối với mỗi điện thoại, chúng tôi thực hiện đánh giá nhiều lần để đảm bảo thông số do phần mềm xuất ra là chính xác. Phần mềm đánh giá đưa ra một loạt thông số liên quan đến âm thanh, và để đánh giá chất lượng âm thanh của mỗi smartphone thì chúng tôi phải phân tích tất cả các thông số này.

Trong đó, Frequency response (tạm dịch là đáp tuyến tần số) được dùng để cho thấy chênh lệch về mức âm lượng giữa âm thanh chuẩn và âm thanh do thiết bị phát ra, ở từng tần số cụ thể. Như vậy thông số này cho thấy độ chính xác của thiết bị trong việc tái tạo âm thanh.

Biểu đồ đáp tuyến tần số của một chiếc điện thoại. Kết quả của chiếc điện thoại này khá tốt, biểu đồ khá bằng phẳng.

Mức độ Noise (nhiễu) là tỉ số giữa tín hiệu thực nhận được, so với các tín hiệu không mong muốn (nhiễu). Như thế nó cho thấy âm thanh có bị rè (nhiễu) nhiều hay không.

Biểu đồ nhiễu của một chiếc điện thoại khác, biên độ nhiễu khá cao và cũng không ổn định trong dải âm.

Dynamic range (dải động) là tỉ lệ giữa âm thanh lớn nhất và nhỏ nhất mà máy phát ra được. Thính giác con người có dải động rất rộng, một người có khả năng nghe mọi thứ từ tiếng thì thầm trong một căn phòng cách âm cho đến âm thanh lớn nhất phát ra từ một chương trình biểu diễn nhạc rock. Sự khác biệt này có thể lên đến 100 dB. Song con người không thể nghe được đồng thời cả hai âm thanh cùng một lúc, chẳng hạn không thể nghe được tiếng thì thầm trên đường phố ồn ào.

Dù thế nào thì một hệ thống tái tạo âm thanh có chất lượng tốt cũng nên có khả năng tái;   tạo chính xác âm thanh cả lớn và nhỏ đồng thời. Giá trị trong dynamic range càng cao thì chất lượng tái tạo âm thanh lớn và nhỏ đồng thời của một thiết bị càng tốt.

THD và IMD là hai thông số cho thấy độ méo của âm. Khi một tín hiệu âm thanh đi qua bộ phận xử lý, những tín hiệu bổ sung được thêm vào các tần số gốc dẫn đến hiện tượng méo tiếng. Do đó, chỉ số THD và IMD càng thấp thì chất lượng âm thanh đầu ra của thiết bị càng tốt.

Stereo crosstalk là phép nhiễu giao thoa giữa hai kênh âm thanh của một thiết bị. Tất cả các máy chơi nhạc kỹ thuật số hiện đại đều được trang bị hai kênh analogue riêng biệt (phải và trái) để phù hợp với các bản ghi stereo nhưng hầu hết thường có xảy ra sự giao thoa kênh ở mức độ nhất định. Stereo crosstalk xác định lượng tín hiệu rò rỉ từ kênh này tới kênh khác và giá trị của nó càng xa mốc số 0 thì chất lượng âm thanh đến từ mỗi kênh càng tốt.

Trong năm nay, Samsung gây ấn tượng tốt về chất lượng âm thanh, khi hai sản phẩm của họ là Galaxy S6 và Galaxy Note 4 đều đạt được kết quả đánh giá tốt, đồng đều ở mọi thông số. Hai chiếc iPhone cũng cho kết quả khá tốt, nhưng lại mất điểm ở phần đánh giá nhiễu kênh âm thanh. Tuy nhiên nhìn chung thì cả 6 smartphone đều cho kết quả rất sát nhau, chỉ thể hiện sự chênh lệch khi quan sát kỹ các biểu đồ. Điều đó có nghĩa là nếu không nhìn vào đồ thị, tai nghe bình thường hầu như không nhận ra được sự khác biệt về chất lượng âm thanh giữa các smartphone này, cũng như so với bản âm thanh gốc.

Các smartphone giá rẻ, với chất lượng phần cứng kém hơn thì khó đạt được chất lượng âm thanh như trên. Sản phẩm của các nhà sản xuất lớn như Sony, Samsung hay Nokia cho kết quả tốt, có lúc là vượt trội so với điện thoại của Gionee hay Phillips.

Dưới đây là kết quả xếp hạng chi tiết:

Ban biên tập VnReview