Yahoo! mất cả tiền… lẫn tình

Yahoo! còn gì nữa để mất nữa? Từ một doanh nghiệp internet được Microsoft ra giá hơn 30 tỉ USD năm 2008 để đến năm 2016 này phải bán lại cho nhà mạng Verizon với mức giá teo tóp chỉ còn 4,8 tỉ USD. Và bây giờ, khi thương vụ với Verizon còn chưa hoàn tất, thì cú sốc hơn 1 tỉ tài khoản của người dùng Yahoo! bị rao bán trên web đen (dark web) càng đánh rớt thảm hại uy tín của Yahoo!.

Hơn 1 tỉ tài khoản của người dùng Yahoo!, từ số điện thoại, mật khẩu, câu hỏi bí mật đến email dự phòng… đều bị mang rao bán trên chợ "đen". Theo Yahoo! cũng như một số hãng bảo mật, đó là hậu quả của vụ tấn công từ nhóm hacker có tên gọi là Group E gốc gác Tây Âu, nhóm này từng tấn công Dropbox, Tumblr và mạng xã hội VK.com của Nga.

Vấn đề là, nhóm hacher Group E được cho là đã tấn công Yahoo! từ tháng 8/2013 chứ không phải mới đây, thế nhưng cả một hệ thống, đội ngũ công nghệ kĩ thuật đồ sộ của Yahoo! không phát hiện ra. Mà phải đến 3 năm sau, việc phát hiện ra nhờ vào con số hơn 1 tỉ thông tin tài khoản đã bị rò rỉ và rao bán, với mức giá vài trăm ngàn USD, thậm chí bây giờ giá còn giảm hơn nữa.

Chẳng cần phải căn cứ thêm vào các thông tin, tài liệu hay những tiêu chí đánh giá khoa học. Chẳng cần những nghiên cứu bảo mật vẽ vời thêm những lỗ hổng và các hệ lụy. Khoảng thời gian hơn 3 năm, kể từ khi bị hacker tấn công cho đến khi vấn đề được phát hiện, có thể thấy được quá nhiều vấn đề của "ông lớn" internet một thời này.

Thứ nhất, nếu trong hơn 3 năm qua, Yahoo! không hề phát hiện ra vụ xâm nhập lấy cắp thông tin khách hàng, chứng tỏ bộ máy công nghệ và đặc biệt là bộ phận bảo mật của tập đoàn này đã quá yếu kém, hoặc giả đã quá bể rạc không được quan tâm đầu tư, thờ ơ, vô trách nhiệm đối với người dùng. Trong sự sa sút đến tận đáy (chỉ còn thiếu điều phải phá sản), người dùng Yahoo! là mớ tài sản có giá trị nhất để ban lãnh đạo Yahoo! mang đi đàm phán bán cho đối tác và tháo chạy chứ chẳng còn sự chăm sóc, quan tâm nào.; 

Nhưng dư luận lại có giả thiết thứ hai: Có lẽ  Yahoo! biết đến những vụ rò rỉ, bị xâm nhập lấy cắp thông tin người dùng, nhưng cố tình ém nhẹm, bưng bít, sợ bị mất uy tín, sợ ô danh vì nếu công bố sẽ bị người dùng rời bỏ khi đã và đang trong thảm trạng quá nhiều người dùng đã rời bỏ Yahoo! từ những năm qua.

Rất may là tôi đã sớm rời bỏ các dịch vụ của Yahoo! từ vài năm trước. Nhưng tôi, cũng như các bạn, đã thật không may, vì những dữ liệu của chúng ta vẫn còn trong hệ thống của Yahoo!. Và ai dám chắc chắn rằng trong hơn 1 tỉ tài khoản bị rò rỉ và mang rao bán trên chợ "đen" kia không có những thông tin, dữ liệu của mỗi chúng ta?

Vậy giờ đây chúng ta hãy xem Yahoo! đang làm gì để cứu vãn, khắc phục? Không gì cả ngoài những cảnh báo, hướng dẫn, lưu ý người dùng về bảo mật nhưng chỉ còn hữu ích đối với những ai chưa bị lộ thông tin, chứ còn những người đã bị lộ chắc phải chờ… hứng chịu những hệ lụy.  

Tiền thì Yahoo! đã mất, thậm chí các cổ đông Yahoo! đã mất rất nhiều tiền vì giá cổ phiếu sụt giảm cũng như giá trị doanh nghiệp lao dốc không phanh trong những năm qua. CEO Marissa Mayer được kì vọng vực dậy Yahoo! nhưng rồi cũng bất lực. Yahoo! bây giờ thậm chí không còn để lại được một hoài niệm êm đẹp trong lòng người dùng nữa bởi sau hai lần bị xâm nhập và rò rỉ, bị đánh cắp hàng tỉ thông tin tài khoản người dùng thì khách hàng của Yahoo! đã thực sự bị tổn thương và cạn kiệt niềm tin đủ để kiên quyết đi đến quyết định dứt tình với nhà cung cấp dịch vụ này.

Sau thông tin hơn 1 tỉ tài khoản người dùng bị rao bán trên web đen, phía Verizon cho biết sẽ có động thái xem xét lại thương vụ mua Yahoo!. Cần biết rằng, trước khi thỏa thuận về thương vụ này được công bố, thì mức định giá Yahoo! được cho là chỉ khoảng 3,5-3,8 tỉ USD, thậm chí có mức định giá "thê thảm" hơn là chỉ khoảng 3 tỉ USD. Tuy nhiên, cuối cùng Verizon đã đồng ý mua với mức giá 4,8 tỉ USD vì muốn tận dụng kho dữ liệu người dùng của Yahoo!. Nhưng giờ đây, khi vụ việc hơn 1 tỉ tài khoản bị đánh cắp vỡ lở, Verizon không dại gì mà không cò kè đẩy giá xuống để trục lợi.

Thương trường như chiến trường, chỉ có tiền mà khó có tình. Nhưng trong lòng người dùng với nhiều góc khuất, Yahoo! cũng từng ở một góc ẩn sau với nhiều tình cảm và tiếc nuối. Cái tình "còn một chút này" ấy, bây giờ cũng cạn nốt. Yahoo! đã và đang mất cả tiền lẫn tình của người dùng không phương cứu vãn.

Vậy thì Yahoo! còn gì để mất nữa? Những người dùng còn gì để vương vấn Yahoo! nữa? Và ngay cả đến cái tên Yahoo!, liệu sẽ còn tồn tại được bao lâu…

Thẩm Hồng Thụy