Facebook chẳng “buông tha” thứ gì…

Rõ ràng là Facebook đang có điều kiện thuận lợi làm rất nhiều thứ để sinh ra lợi nhuận cho nên từ đó chẳng "buông tha" thứ gì. Mới nhất, Facebook đã chính thức công bố sẽ thử nghiệm đưa nội dung quảng cáo vào Messenger khi cộng đồng của ứng dụng OTT này đã lên đến khoảng 1 tỉ người.

Người sử dụng Facebook hẳn còn nhớ cách đây nhiều tháng Facebook đã từng làm hai cuộc ép uổng người dùng. Đầu tiên là buộc Facebooker sử dụng tính năng chat trên Facebook phiên bản di động phải chuyển sang dùng Messenger. Nếu không chuyển, thì chỉ có thể chat từ Facebook phiên bản máy tính. Sau đó, Facebook lại ép người dùng phải chuyển ảnh từ trang Facebook cá nhân xuống ứng dụng Moments của mạng xã hội này, nếu không thì ảnh sẽ bị xoá.

Tất nhiên khi người dùng "vâng lời" Facebook thì việc chuyển sang môi trường khác cũng có sự hỗ trợ nhất định. Đơn cử, chuyển sang Messenger, thì thuận lợi cho người dùng là quan hệ; bạn bè trong "friends list" vẫn được giữ nguyên; hay khi chuyển ảnh sang Moments thì tốc độ khá nhanh… Nói là thuận tiện hay được cho người dùng thì cũng chỉ là cái ngọn của vấn đề. Còn cái gốc, là được cho Facebook trước tiên, vì "nhà mạng" này vẫn giữ được cộng đồng người dùng của mình, mà đây chính là chìa khoá để làm tất cả những việc khác sinh lợi cũng như duy trì quyền lực, sức mạnh của mạng xã hội lớn nhất hành tinh.

Ở thời điểm Facbook ép người dùng đến với Messenger thì ứng dụng OTT này đang có khoảng 300 triệu người sử dụng. Nhưng từ đó đến nay, song song với việc ép dùng thì sự hỗ trợ rất lớn từ cộng đồng người sử dụng Facebook đã giúp cho cộng đồng người dùng Messenger tăng nhanh và ngày càng phổ biến. Đến thời điểm này, có lẽ không phải là WhatsApp mà chính là Messenger, mới là ứng dụng OTT có nhiều người dùng nhất hành tinh. Đặc biệt ở thị trường sôi động như Châu Á, Messenger phổ biến hơn bất cứ ứng dụng OTT nào. Và một sự thiết lập gần như mặc định, nếu người dùng rời bỏ Messenger, thì coi như mất đi mối quan hệ, liên lạc rộng lớn nhất, lúc này Messenger cũng đã trở thành một thứ quyền lực dù chưa mạnh mẽ bằng mạng xã hội cha đẻ của nó.

Theo trang Engadget, Facebook bước đầu thử nghiệm nội dung quảng cáo được tài trợ (sponsored) ở Australia và Thái Lan. Nếu thế thì ngày mở rộng dịch vụ quảng cáo nội dung trong ứng dụng Messenger trên toàn cầu dù chưa công bố cụ thể thì cũng không phải còn quá xa xôi.

1 tỉ người dùng Messenger đã bắt đầu được Facebook tận dụng để thu lợi. 1 tỉ người dùng sẽ mang đến cho Facebook không ít tiền nếu không muốn nói là rất nhiều. Bởi theo thời gian, trong tương lai không xa nữa, quảng cáo trên Mesenger trên toàn cầu sẽ mang đến cho Facebook tiền tỉ USD.

Đến lúc này có thể bạn sẽ nảy ra một câu hỏi, không mới nhưng cũng chưa cũ: Vì sao Facebook khai thác kinh doanh từ Messenger trong khi bỏ đến 19 tỉ USD ra mua WhatsApp mà không thấy đẩy mạnh gì mấy?

Câu hỏi này tôi đã từng đặt ra với một số CEO doanh nghiệp công nghệ Việt nói chung và ngành nội dung số nói riêng. Mỗi người có một cách lí giải có khác nhau, và cũng có phần phân tích và phỏng đoán. Nhưng trước những thông tin mới về việc Facebook bắt đầu tiến hành kinh doanh trên Messenger, thì lập luận cho rằng "anh Mark" mua WhatsApp để triệt tiêu cạnh tranh là có cơ sở. WhatsApp đã thuộc về Facebook, còn tồn tại đó nhưng không được đẩy mạnh, và sẽ không trở thành nguy cơ chèn ép hay làm lu mờ được Messenger. Chúng ta có thể nhớ lại rằng, vào tháng 2/2014 Facebook công bố thương vụ mua WhatsApp 19 tỉ USD, thì đến tháng 7/2014 công bố thông tin buộc người dùng chuyển sang sử dụng Messenger để có thể chat được trên di động. Tuy nhiên những ý kiến trao đổi với tôi về thương vụ mua WhatsApp của Facebook còn cho rằng, triệt tiêu cạnh tranh nhưng khi cần Facebook sẵn sàng sử dụng WhatsApp để đấu với các đối thủ khác, hoặc thương mại hoá WhatsApp trên thị trường.

Khi đã thấy được hướng kinh doanh Messenger thì cũng có thể thấy con đường của Moments trong tương lai sẽ như thế nào. Chỉ có điều là, Messenger có lợi thế nhờ kết nối được vào cộng đồng Facebooker hàng tỉ người tương tác mỗi ngày, trong khi Moments chưa cho thấy có được "độc chiêu" gì. Xét về mặt ứng dụng, Moments hiện không được ưa chuộng bằng các ứng dụng lưu trữ hình ảnh khác vì nó chỉ chứa được hình ảnh đã đăng trên trang Facebook của người dùng, tất nhiên là lên đến hàng tỉ tài khoản sử dụng nhưng chẳng nhiều người thích truy cập vào Moments để xem hình ảnh. Hơn nữa, Moments chỉ là cái thùng lưu trữ mà không có tương tác gì giữa cộng đồng sử dụng nó như trường hợp Messenger. Vì vậy, chúng ta phải đợi thêm thời gian để xem Moments được "chắp cánh" như thế nào để trở thành một ứng dụng quyền lực thực sự đối với người dùng.

Nói rằng Facebook chẳng "buông tha" thứ gì cả thì cũng còn chung chung. Phải nói chính xác hơn thì, Facebook sẽ chẳng bao giờ buông tha người dùng khi đã có trong tay hàng tỉ khách hàng. Mà có ai lại "dại" mà đi buông tha không khi điều đó sẽ làm mất đi tiền tỉ USD?

Thẩm Hồng Thuỵ