Tại sao càng đi về hướng đông càng thấy rõ hiện tượng Jet Lag?

Jet Lag là gì và tại sao hiện tượng này càng tồi tệ hơn khi bạn đi về hướng đông?

Jet Lag là hiện tượng cơ thể cảm thấy mệt mỏi sau một chuyến bay dài qua nhiều vĩ tuyến theo hướng từ đông sang tây hoặc ngược lại. Điều này làm xáo trộn đồng hồ sinh học của cơ thể và cần phải có một thời gian nhất định để phục hồi.

Jet Lag không lạ với những người thường xuyên di chuyển bằng máy bay nhưng tại sao thời gian phục hồi khi bay từ tây sang đông lại lâu hơn theo chiều ngược lại?

Một nghiên cứu được công bố trên trang;Chaos đã chỉ ra mối liên hệ giữa nhịp sinh học và hướng đi. Về cơ bản, đồng hồ sinh học bên trong cơ thể của chúng ta hoạt động với thời gian hơn 24 giờ (cho một chu kỳ). Và khi chúng ta đi về phía đông, ngày bị rút ngắn và nhịp sinh học phải làm việc nhiều hơn để bắt kịp những thay đổi này.

Thuật ngữ khoa học gọi việc bạn đi ngủ vào buổi tối và thức dậy sớm hơn vào buổi sáng do chênh lệch múi giờ là "phase advance" (sớm pha) và ngược lại, khi bạn đi ngủ buổi tối và thức dậy muộn hơn vào buổi sáng do chênh lệch múi giờ là "phase delay" (muộn pha). Ví dụ, bạn vẫn đi ngủ vào 10h tối và thức dậy vào 6h sáng hôm sau, nhưng vì đi về hướng đông và chênh lệch múi giờ nên dù bạn vẫn thức dậy vào 6h sáng nhưng thực ra bạn đang thức dậy sớm hơn một vài giờ so với giờ thông thường, đồng hồ sinh học của bạn lúc này phải thích nghi với việc sớm pha.

Như vậy, theo lẽ thông thường thì khi bạn đi về hướng đông, đồng hồ sinh học của bạn sẽ có sự thích ứng với việc sớm pha, tuy nhiên, một trong những tác giả của nghiên cứu trên Chaos cho biết, nếu bạn đi về hướng đông với độ chênh lệch múi giờ lớn thì trên thực tế đồng hồ sinh học của bạn không thể thích ứng kịp và sẽ bị muộn pha.

Nói chung, các nhà khoa học phát hiện ra rằng nếu đi du lịch về hướng đông qua 3 múi giờ sẽ mất gần 4 ngày để hồi phục hoàn toàn so với chỉ 3 ngày nếu đi về hướng tây. Và nếu bạn đi về hướng đông trên 9 múi giờ, phải mất gần 2 tuần để phục hồi nhịp sinh học so với 8 ngày khi di chuyển về hướng tây.

Bạch Đằng