Tại sao chó lại dành tình cảm yêu mến cho con người?

Tại sao loài chó thường yêu mến chúng ta? Các nhà di truyền học đã cất công truy tìm manh mối từ AND của chúng.

Theo TheVerge, trong quá trình nghiên cứu quá trình phát triển của loài chó, các nhà khoa học phát hiện ra một số đột biến di truyền có thể là nguyên nhân dẫn đến thái độ thân thiện của chúng với chúng ta. Nghiên cứu mới này là một phần của nỗ lực rộng hơn để hiểu được nguồn gốc bí ẩn của chó và để giải thích vì sao chúng trở thành người bạn có lông tốt nhất của chúng ta.

Bằng cách nào đó, chó đã tiến hóa để thích nghi với việc ở quanh con người. Để đổi lấy tình cảm nồng nàn của họ, những con chó đã thuyết phục chúng ta chăm sóc chúng. Ý tưởng sơ bộ của các nhà khoa học là hàng chục ngàn năm trước đây những con sói có thể bắt đầu theo dõi những người thợ săn-hái lượm. Những con sói thân thiện có thể đã được con người cho ăn thêm các phụ phẩm từ thức ăn của con người hoặc nhiều con sói cảm thấy sợ hãi hơn về việc chúng có thể bị giết (bởi con người) – và theo thời gian, nhóm sói này cuối cùng đã phát triển thành chó.

Tuy nhiên, yếu tố di truyền đằng sau cơ chế chuyển đổi tính cách này vẫn còn là bí ẩn. Vì vậy, Bridgett vonHoldt, một nhà di truyền học tiến hóa tại Đại học Princeton, và Monique Udell, thuộc Đại học Oregon State (Mỹ), đã dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học để tìm ra bí mật của vấn đề. Theo một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Science Advances (sử dụng kết hợp trình tự di truyền và các xét nghiệm hành vi) các nhà khoa học xác định được vài sự khác biệt di truyền dường như liên quan đến sự thân thiện.

Adam Boyko, nhà nghiên cứu di truyền vật nuôi ở Đại học Cornell, người không tham gia vào nghiên cứu này, nói với biên tập viên;TheVerge trong một cuộc phỏng vấn rằng: "Đây có thể là một trong những nghiên cứu đầu tiên để xác định các biến thể di truyền cụ thể". Tuy nhiên, ông nói thêm để chắc chắn các biến thể di truyền của nhóm vonHoldt xác định được có thực sự liên quan đến sự thân thiện của chó hay không, ông muốn thí nghiệm được kiểm chứng trên nhiều cá thể hơn và từ nhiều giống chó khác nhau.

Các nhà khoa học bắt đầu bằng cách thử nghiệm cách 18 con chó và 10 con sói hành xử xung quanh con người. Đối với một bài kiểm tra, chó và sói được giao nhiệm vụ tách một miếng thịt heo mùa hè tuyệt đẹp từ hộp câu đố trước mặt một người hoặc chúng làm việc đó một mình. Những con sói đã thắng những con chó này trong cả hai cuộc thử nghiệm và có thể tập trung ngay cả khi một người ở gần đó. Nhưng những con chó không thể; Họ đã dành nhiều thời gian để chú ý đến con người hơn là quan tâm đến hộp câu đố.

vonHoldt nói: "Điều chúng (những con chó) thực sự làm là nhìn chằm chằm vào con người. Chúng thực sự không quan tâm đến công việc, họ chỉ quan tâm đến người ở đó". Một bài kiểm tra khác giúp xác định số lần những con sói tiến đến và ngồi gần con người. Nói chung, những con chó đã dành nhiều thời gian gần người hơn so với những con sói đã làm.

Trong một nghiên cứu trước đó, vonHoldt đã xác định một gen bị đột biến ở chó nhiều hơn sói - có thể là do thuần hoá. Gen này cũng xuất hiện ở những người mắc hội chứng Williams-Beuren, hay WBS. Đây là những người có xu hướng xã hội và đặc biệt thân thiện, điều này khiến các nhà nghiên cứu cho rằng gen này đóng vai trò quan trọng đối với sự thân thiện ở cả người và chó.

Vì vậy, vonHoldt và nhóm của cô đã quyết định bắt đầu với những đoạn gen đó và lập kế hoạch cho các kết quả kiểm tra hành vi đối với chuỗi gen. Họ khám phá ra một vài đột biến có vẻ như liên quan đến cách xử trí ngọt ngào của chó: 2 trong số chúng có thể cản trở các chức năng của các gen GTF2I và GTF2IRD1 – 2 gen có chức năng vận chuyển hoặc ngăn chặn protein đến với các gen khác. Động vật có những đột biến này dường như chú ý đến con người nhiều hơn những con không có.

Nghiên cứu trước đây cho thấy việc xóa những gen này ở chuột làm cho loài gậm nhấm này trở nên thân thiện hơn. Những người mắc hội chưng WBS vẫn có các phiên bản hoạt động của GTF2I và GTF2IRD1, họ không hướng ngoại như những người không có gen này. Ngoài gen, môi trường cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thân thiện của loài chó. Nhưng ít ra nghiên cứu cũng phần nào làm sáng tỏ quá trình thuần hóa của loài vật đáng yêu này.

Nhà di truyền vonHoldt nhận định: "Chúng tôi không nói rằng chúng tôi đã tìm thấy đột biến kiểm soát tính xã hội". Có rất nhiều gen trong hệ gen có thể góp phần làm con chó trở nên thân thiện hơn và nghiên cứu chỉ mới để ý đến một phần nhỏ trong số này. Cô nói rằng câu chuyện chỉ mới bắt đầu và các nghiên cứu vẫn đang được tiếp tục thực hiện.

Bạch Đằng