VnReview
Hà Nội

Từ rò rỉ ảnh “nóng” của “sao” Hollywood đến “đóng cửa” diễn đàn HVA

Khi những khái niệm bảo mật được đưa ra trong các cuộc hội thảo, người ta thường có cảm nhận rất mơ hồ về chúng. Nhưng khi vụ rò rỉ ảnh "nóng" của các "sao" Hollywood liên tục bị rò rỉ, người ta mới cảm nhận được nỗi lo lắng về nguy cơ bảo mật. Vấn đề bảo mật không xa vời, mà nó đã đến rất gần rất gần, thậm chí đã "bò" cả lên giường ngủ của đôi lứa.

Không còn chốn bình yên

Vụ rò rỉ ảnh sex không dừng lại ở con số 101 "sao" Hollywood trong đợt đầu mà đã nối tiếp sang đợt hai với thêm hàng chục "sao" Hollywood bị tung ảnh nhạy cảm lên mạng vào cuối tháng 9/2014. Những nơi được xem là bình yên và riêng tư nhất của một gia đình hay cuộc sống lứa đôi – phòng the hay giường ngủ - giờ đã bị mất đi "thuộc tính" của nó. Tất nhiên đã là "sao" thì dễ quen với các xìcăngđan thậm chí là xicăngđan ảnh sex. Nhưng việc bị rò rỉ và phát tán hàng loạt ảnh sex từ kho lưu trữ iCloud của Apple trong hai đợt mới đây đã cho thấy một điều: Một nơi được cho là có độ bảo mật kĩ càng kín kẽ nhất từ trước tới nay so với các doanh nghiệp khác nhưng giờ cũng không còn bình yên nữa.

rò rỉ ảnh nóng sao hollywood icloud

Danh sách các sao Hollywood bị lộ ảnh nóng xuất hiện trên một diễn đàn hacker

Trên thực tế ngay tại những tổ chức được trang bị các thiết bị bảo mật hiện đại tối tân nhất, tập trung những nhân tài công nghệ thông tin kiệt xuất nhất, như Bộ Quốc phòng Mỹ hay Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA)… cũng đã từng bị lộ ra những thông tin tuyệt mật và tối mật liên quan đến an ninh quốc gia và chính trị quốc tế.

Ngày nay việc các "đại gia" công nghệ bị "dính chưởng" bảo mật dường như đã trở thành "chuyện thường ngày ở huyện": Không chỉ iCloud của Apple mà vừa mới đây 99% siêu thị của tập đoàn bán lẻ Home Depot (Mỹ); đã để lộ thông tin thẻ của hàng triệu khách hàng; hay 1,4 triệu tài khoản trên website du lịch TripAdvisor bị đánh cắp.v.v… Một Google cứng cỏi không chịu thỏa hiệp cung cấp thông tin người dùng cho chính phủ Trung Quốc để chấp nhận trả giá trong danh dự là bật khỏi thị trường này nhưng ở rất nhiều trường hợp khác cỗ máy tìm kiếm số 1 thế giới lại không đủ kín kẽ khi để rò rỉ gần 5 triệu tài khoản Gmail cùng với mật khẩu trên một website bảo mật tại Nga mà trong đó có đến 50.000 tài khoản Gmail của người dùng Việt Nam.

Các xìcăngđan rò rỉ ảnh "nóng", thông tin cá nhân… đang nhắc cho chúng ta một thực tế là không còn một sự bảo mật tuyệt đối trong thế giới ngày nay. Một thế giới không còn chốn bình yên cũng là một thế giới đang chuyển động mà trong đó mỗi sự cố bảo mật xảy ra càng khiến chúng ta lo lắng, nhưng mặt tích cực của nó là cảnh báo chúng ta phải cẩn trọng hơn trong việc sử dụng các thiết bị công nghệ và đặc biệt là những dịch vụ online với qui định ràng buộc người dùng phải kê khai thông tin cá nhân.

HVA "stop and go"…

Những tấm ảnh sex và cảnh giường chiếu của "sao" Hollywood chẳng liên quan gì đến việc ngừng hoạt động của diễn đàn hacker lớn nhất Việt Nam HVA, nhưng trên thực tế hai sự kiện này cùng khiến người ta có chung một cảm nhận: Sốc và ngỡ ngàng. Đây cũng là hai câu chuyện an ninh mạng và bảo mật nổi bật thời gian gần đây.

đóng cửa hva

Vấn đề bảo mật thông tin nên được chú trọng hơn

HVA thành lập năm 1999, suốt 15 năm hình thành và hoạt động đã thu hút được 160.000 thành viên tham gia. Nhưng đáng nói hơn, HVA còn là nơi qui tụ những nhân tài trong lĩnh vực bảo mật, và nhiều vấn đề, sự cố lớn về bảo mật của Việt Nam từng được đưa lên bàn thảo và mổ xẻ tại đây.

Nhưng HVA cũng như nhiều diễn đàn khác hình thành tự phát hoạt động theo một mô hình cơ cấu tổ chức đơn giản, thiếu chặt chẽ, phi lợi nhuận và ít nhân sự chuyên trách thường hiếm có trường hợp phát triển được rực rỡ và bền lâu. Các diễn đàn như thế thường đến một thời điểm nào đó sẽ gặp khủng hoảng về mô hình và định hướng hoạt động, hoặc nội bộ lục đục thiếu thống nhất dẫn đến mâu thuẫn, tan rã. Những "căn bệnh" cố hữu của các diễn đàn hoạt động tự phát tại Việt Nam thường là định hướng nội dung một cách thiếu chững chạc, thông tin dễ sa vào "vạch lá tìm sâu", "lắm thầy nhiều ma", công kích theo bầy đàn.v.v… Chính vì thế mỗi khi nhắc đến các diễn đàn thường dư luận xã hội ít dành cho một sự trọng thị thực sự.

Ngày nay nhiều diễn đàn nói chung và các diễn đàn công nghệ nói riêng đang hướng theo mô hình hoạt động doanh nghiệp hóa. Diễn đàn trở thành "sân sau" hay thuộc quyền sở hữu, quản lí của doanh nghiệp; có bộ máy tổ chức, định hướng và qui chế hoạt động chuyên nghiệp; tạo ra nguồn thu bền vững để nuôi bộ máy. Mô hình nào cũng sẽ có mặt ưu và khuyết. Diễn đàn theo mô hình doanh nghiệp hóa dễ trở thành công cụ của các lợi ích nhóm hay bị những doanh nghiệp lắm tiền nhiều bạc điều khiển… Với HVA, sau đúng 15 năm hoạt động giờ không còn "bình yên", cần tính tới một mô hình hoạt động có tổ chức chặt chẽ, có trách nhiệm cao và bền vững hơn.

HVA "đã hoàn thành sứ mạng của một diễn đàn", "sắp tới HVA có thể sẽ chuyển sang một hình thức sinh hoạt mới". Những dòng thông báo ngắn gọn này của Ban Quản trị HVA cũng đủ để chuyển tải một thông điệp về HVA trong tương lai: Chuyển đổi mô hình, phương thức hoạt động chứ không phải "đóng cửa" hoàn toàn và mãi mãi.

Hơn 15 năm trước vào khoảng thời gian diễn đàn HVA hình thành và bước vào hoạt động, tại thành phố Đà Lạt nên thơ đã tồn tại một quán càphê có tên "Đà Lạt stop and go". Nhiều người diễn dịch tên quán này ra tiếng Việt là "Đà Lạt dừng và đi". Sau này có dịp gặp vị chủ quán tôi mới được nghe ông giải thích về chủ ý gửi gắm trong tên quán: "Đà Lạt dừng rồi lại đi".

"Stop" chỉ là khoảng lặng tạm thời, và việc HVA "stop" cũng thế, chờ chuyển đổi sang một mô hình, phương thức hoạt động mới để đi tiếp. Không thay đổi sẽ chết và thay đổi không đúng cũng sẽ "tiêu". Những tấm gương và cũng chính là bài học đắt giá chúng ta đã thấy qua những trường hợp tàn lụi của Kodak, thất bại của Nokia và những sự chuyển đổi thành công điển hình của IBM, Qualcomm… Một diễn đàn bảo mật lớn nhất Việt Nam như HVA tạo sự tiếc nuối khi "stop" nhưng có lẽ diễn đàn này cũng nên có một bộ mặt mới, thích ứng hơn với thời cuộc và có cách tồn tại bền vững hơn. HVA, "stop and go"!

Thẩm Hồng Thụy

Chủ đề khác