Vấn đề của tin nhắn rác: nhờn luật và bất lực

Việc phải thường xuyên nhận được tin nhắn rác gây ức chế một, nhưng theo dõi cách nhà mạng hành xử với tin nhắn rác thì ức chế gấp mười.

Tin nhắn rác từ nhà mạng núp dưới dạng thông báo (ảnh giữa), hoặc quảng cáo đều không cho người dùng có lựa chọn từ chối nhận quảng cáo.

Tin nhắn rác là một căn bệnh chung của thị trường thông tin di động. Nhưng ở Việt Nam, căn bệnh này còn khó chịu hơn bởi nhà mạng cũng xả rác không thua gì những tay trùm spam mà họ đang phải chặn.

Gần như ngày nào tôi cũng nhận được tin nhắn rác của nhà mạng quảng cáo đủ thứ, từ mua sách, gói cước tốc độ cao, trả lời câu hỏi của chương trình để trúng thưởng, đặt vé máy bay qua tổng đài, khuyến mại nạp thẻ... Trong số các tin rác đó, chỉ có tin quảng cáo khuyến mại nạp thẻ là tôi chấp nhận được, nhưng vẫn bực mình vì một chương trình khuyến mại 2 ngày thì nhà mạng phải nhắn cho tôi 3-5 tin nhắn trước, trong và khi gần hết đợt khuyến mại.

Tuy nhiên, các nhà mạng đã dùng chiêu rất khăm là cung cấp chỉ một cú pháp và một tổng đài để người dùng từ chối nhận quảng cáo từ nhà mạng. Điều đó, có nghĩa nếu muốn biết được thông tin về khuyến mại nạp thẻ, người dùng buộc phải nhận tất cả các tin rác quảng cáo của nhà mạng. Và ngược lại.

Chính vì lẽ đó, người dùng không được phàn nàn về việc nhà mạng xả rác. Cơ quan quản lý cũng không thể xử phạt nhà mạng vì về lý, nhà mạng đã để người dùng lựa chọn từ chối nhận quảng cáo.

Nhưng vấn đề không dừng lại ở đó. Ngay cả khi chấp nhận bỏ qua thông tin khuyến mại nạp thẻ, từ chối nhận tất cả quảng cáo của nhà mạng, tôi vẫn bị tin rác nhà mạng quấy rối, (may là tần suất ít hơn, ngoài "bonus" cho tôi thêm vài cái tin nhắn "Chúc mừng thuê bao... đã có cơ hội trúng thưởng", chủ yếu quảng cáo gói cước dữ liệu...).

Gần đây, có nhà mạng còn "lách luật", "quên luật", gửi tin nhắn rác tới thuê bao mà quên không cung cấp nội dung từ chối nhận tin, hoặc núp dưới danh "TB" (thông báo) thay vì "QC" (quảng cáo) để lược cú pháp từ chối. Việc này có lẽ cơ quan quản lý chưa nắm được thông tin?

Đấy là tin nhắn rác từ nhà mạng. Còn tin nhắn rác từ bên thứ ba thì nhà mạng tỏ vẻ đã bất lực một cách có ý thức. Tại sao?

Trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua, tình trạng tin nhắn rác giảm hẳn nhờ công nhà mạng chặn. Hết Tết, tin nhắn rác lại hoành hành trở lại. Gần đây nhất, lấy lý do bộ lọc từ khóa và tần suất gửi, nhà mạng đã chặn "nhầm" tin nhắn của khách hàng có nhu cầu chính đáng, trong khi hằng ngày vẫn có hàng tấn tin nhắn rác khác bị bỏ lọt.

Rõ ràng, việc chặn tin nhắn rác của nhà mạng rất có vấn đề và vấn đề ai cũng biết đó là việc chặn tin nhắn rác cũng làm ảnh hưởng đến doanh thu của nhà mạng từ tin nhắn. Trong chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời trên truyền hình ngày 19/4/2015, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son nói thẳng: "Vì muốn tối ưu hóa lợi ích, lợi nhuận của mình nên nhà mạng đã không quản lý chặt chẽ những đại lý của mình, thậm chí có sự hợp tác với nhau, dẫn đến việc tin rác có thời kỳ được ngăn chặn, nhưng lại có thời kỳ bùng phát lên". Đáng tiếc là mặc dù biết như vậy nhưng thời gian qua, biện pháp xử lý đối với các nhà mạng như ông Son nói chủ yếu là nhắc nhở, khiển trách.

Trong thời gian tới, ông Nguyễn Bắc Son cho biết nếu các nhà mạng không quyết liệt xử lý tin nhắn rác, tin nhắn độc hại, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ áp dụng các biện pháp xử lý mạnh. Ông cho rằng để duy trì uy tín và thương hiệu đã tạo dựng được, các nhà mạng sẽ thực hiện nghiêm quy định về quản lý tin nhắn rác, không vì lợi ích trước mắt mà ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

Tin nhắn rác hoành hành có nhiều lý do như cước tin nhắn rẻ, SIM rác nhiều, công cụ, phương tiện gửi tin nhắn rác phong phú, rẻ và đặc biệt là chính nhà mạng cũng có doanh thu từ tin nhắn rác. Do đó, việc chặn tin nhắn rác trước hết phải chặn từ chính nhà mạng và phải xử lý thật nghiêm nhà mạng thì thuê bao mới hy vọng bớt bị tin nhắn rác áp bức.

Hoàng Thảo