Những hoài nghi bao phủ chiếc smartphone 4 USD

Giá rẻ tới mức gần như "biếu không" của chiếc Freedom 251 không khỏi khiến nhiều người hoài nghi và đặt ra vấn đề bàn cãi. Đáng chú ý, một số người còn cho rằng đây là trò lừa đảo cao cấp bằng các công cụ truyền thông.

Freedom 251 là chiếc điện thoại đang gây sốt toàn Ấn Độ với giá thành chưa tới 4 USD

Sẽ là một điều cực kỳ tuyệt vời nếu Freedom 251 là một sản phẩm đúng như những gì người ta quảng cáo về nó. Một chiếc smartphone 3G sở hữu chip 4 nhân, RAM 1 GB, 8 GB bộ nhớ trong và camera chính 3,2 MP kèm đèn flash LED... hãy khoan, đây là cấu hình của năm nào? Nhưng đừng xét nét vội, chiếc "alo" này được bán với giá chỉ 4 USD, tức chỉ hơn 80.000 đồng hay 251 Rs (đơn vị tiền tệ Ấn Độ).

Có nghĩa nó rẻ hơn cả một chiếc điện thoại "đập đá" không có sóng 3G, không có màn hình cảm ứng lẫn khả năng cài đặt ứng dụng hay những thứ "sang chảnh" khác. Bạn còn mong muốn gì hơn với chỉ 80.000 đồng nữa? Thậm chí nếu quy đổi tương đương thì nó gần bằng 3 - 4 bữa ăn trưa ở Sài Gòn hoặc Hà Nội, hoặc bằng giá trung bình của một vé xem phim ở CGV hay Galaxy. Có nghĩa bạn chỉ cần tiết kiệm chưa tới 1 tuần là có thể sở hữu ngay chiếc điện thoại này. Quá hời phải không?

Và không chỉ bạn, bất kỳ ai như bạn cũng đều có thể mua nó. Và nếu nhìn rộng ra, 1,2 tỷ dân Ấn Độ sẽ sớm được "xoá mù" smartphone chỉ trong tích tắc. Kể cả với những người cực nghèo, sẽ không thiếu các Mạnh Thường Quân sẵn sàng đặt mua hàng trăm, thậm chí hàng ngàn chiếc Freedom 251 và tặng chúng cho người nghèo. Thử làm con toán, 500 chiếc 251 (bạn có thể nhận ra, 251 chính là 251 Rs, giá bán của sản phẩm này) sẽ có giá tổng cộng 2.000 USD tức chưa tới 50 triệu đồng (chưa tính tới được giảm giá nếu mua sỉ). Chỉ bỏ ra chưa tới 50 triệu đồng mà có thể giúp 2.000 người được tiếp cận Internet và mạng xã hội, quá đáng tiền đi chứ!

Ấn Độ là quốc gia còn rất nhiều dân nghèo chưa được tiếp cận Internet

Vâng. Mọi thứ đều rất tuyệt, khi bạn chỉ nhìn từ mặt sáng của vấn đề. Điều đáng nói ở đây là mọi thứ luôn có 2 mặt, cả sáng và tối. Không có gì chỉ sáng hoặc tối hoàn toàn. Không riêng gì các độc giả Việt Nam, ngay chính những người dân ở quốc gia đông thứ 2 thế giới cũng có nhiều quan điểm ngược nhau về Freedom 251. Sau đây là một số ý kiến mà chúng tôi trích lược từ các trang tin cùng các diễn đàn nước ngoài.

Ngay trên trang Gadgets 360 (Ấn Độ), cũng là nguồn chính của các tin về Freedom 251 lẫn bài trên tay, đã có một bài với tựa "Smartphone Freedom 251: Nhiều câu hỏi hơn câu trả lời".

Vấn đề đầu tiên được đặt ra, Freedom 251 có nét gì đó hao hao chiếc Adcom Ikon 4 đã được ra mắt từ năm ngoái, nếu không muốn nói là giống như đúc ngoại trừ khác biệt về logo được in phía sau máy. Ikon 4 có giá gốc 4.700 Rs (khoảng 70 USD) và nay hiện còn 3.600 Rs (khoảng 53 USD). Gadgets 360 đặt nghi vấn liệu Ringing Bells có thực sự là nhà sản xuất của Freedom 251 hay họ chỉ đặt hàng lại từ Adcom (vốn là một nhà nhập khẩu sản phẩm từ nước khác có trụ sở tại Delhi). Nếu đúng thì Freedom 251 thực sự không phải là một sản phẩm của chính Ấn Độ mà rất có thể có nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc một nước nào khác.

Freedom 251 và Ikon 4 giống nhau như 2 giọt nước trừ cái giá

Và nếu thế, yếu tố trợ giá sản phẩm ở đây có gì đó không đúng vì tại sao chính phủ Ấn Độ lại trợ giá cho một sản phẩm ngoại nhập? Chưa kể cứ coi như Adcom không có lãi khi bán Ikon 4 ở mức 53 USD thì chính phủ Ấn đã phải trợ giá tới 49 USD cho mỗi chiếc Freedom 251! Mà bản chất của tiền trợ giá thì cũng không khác đâu ngoài chính nguồn thuế mà dân Ấn đóng. Có nghĩa tuy hiện tại họ chỉ mất 4 USD để mua Freedom 251 nhưng thực tế trước đó họ đã "trả trước" gần 50 USD cho một sản phẩm họ chưa từng được cầm!

Đặt câu hỏi ngược lại - nếu chính phủ Ấn không trợ giá cho Freedom 251 thì sao? Vấn đề trở thành Ringing Bells đã chịu lỗ tới bao nhiêu cho toàn dự án Freedom 251? Hãy chú ý rằng công ty này chỉ mới thành lập từ tháng 9 năm ngoái, tức tuổi đời chưa tới... 6 tháng. Với khoảng thời gian ngắn ngủi đó, để thiết kế và sản xuất hoàn chỉnh một sản phẩm (đủ để người dùng thấy hài lòng) là không thể. Ngoài việc làm ra "cái vỏ" (linh kiện, phần cứng), nhà sản xuất còn phải "thổi hồn" (giao diện, phần mềm...) cho chiếc smartphone, dù chỉ là nhái y hệt iPhone như chúng ta thấy. Vì vậy khả năng rất cao là Ringing Bells không tự làm ra Freedom 251. Và khi kết hợp với các yếu tố kể trên, hãng này gần như chỉ mua lại từ công ty khác nhưng chỉ dán nhãn thay tên vào đấy.

Số thành phần linh kiện trên Freedom 251 không hề ít

Như đã đề cập ở trên, máy có giao diện rất giống iOS (thực tế thì Ikon 4 còn giống nhiều hơn song Adcom không thể tạo được sức hút bằng khi bán với giá 70 lẫn 53 USD). Cứ giả định Freedom 251 tạo được "địa chấn" thực sự, vậy các luật sư của Apple có khởi kiện Ringing Bells (hoặc kiện tất cả các hãng nhái giao diện iOS ở Ấn cùng lúc) hay không? Rất có thể vụ kiện này sẽ chẳng đi đến đâu, toà án Ấn có thể "ngâm" đơn kiện cho tới khi tất cả đã được thanh lý hết nhưng ít nhất là bộ pháp lý của Ringing Bells cũng sẽ phải rất "mệt" để tìm cách giảm tối đa thiệt hại cho chính mình.

Đó không phải vấn đề pháp lý duy nhất mà Freedom 251 đang/sẽ phải đối mặt. Theo Gadgets 360, mọi chiếc điện thoại được bán ở quốc gia này phải được chứng nhận bởi Cục Tiêu chuẩn Ấn Độ (BIS), cơ quan tương tự như TENAA của Trung Quốc hay FCC của Mỹ. Kể cả chiếc smartphone 4 USD này có là bản sửa mác từ mẫu 53 USD thì quá trình được cấp phép cũng vẫn rất tốn thời gian lẫn tiền bạc. Cho tới nay (thời điểm viết bài), trong danh sách các sản phẩm được phép bán của BIS vẫn có chưa cái tên Freedom 251. Công ty giải thích thiếu sót này là bởi do đây là bản mẫu nên chưa có chứng nhận. Một câu hỏi được đặt ra là liệu cho tới khi được bán chính thức, Ringing Bells đã có được giấy phép này không và liệu người dùng có gặp khó dễ gì để được nhận sản phẩm không?

Ngoài những câu hỏi chưa được trả lời trên, vẫn còn nhiều khúc mắc từ chính những người dân đang sống ở Ấn đặt ra trên các trang công nghệ. Cụ thể ở đây chúng tôi trích lại một số bình luận từ Reddit Ấn Độ, mà phần nhiều tỏ ra hoài nghi và thậm chí còn cho rằng đây là một vụ lừa đảo quy mô tầm cỡ.

Bình luận gay gắt nhất cho rằng Freedom 251 chỉ là mồi câu hàng triệu USD

Một nhóm ý kiến phản đối tiêu cực nhất cho rằng, Ringing Bells thực chất không bán điện thoại nhiều ở mức mà họ hứa hẹn hoặc "vẽ ra". Với "mồi câu" chỉ 4 USD nhưng chỉ bán online thông qua hình thức đặt hàng trước (30/6 mới nhận hàng), hàng triệu người sẽ cùng truy cập vào trang bán hàng của Ringing Bells để chờ đợi. Nhưng tới ngày 30/6, rất có thể rất nhiều người sẽ chẳng nhận được gì. Người dùng có nickname heatseeker47 viết: "Dân số của chúng ta là 1,25 tỷ người, cứ cho rằng chỉ cần 50 triệu người đăng ký mua, họ (Ringing Bells) sẽ nhận được tới 12,5 tỷ Rs (180 triệu USD). Rồi họ sẽ bốc hơi hết, và vì số tiền (mà mỗi người bị mất) quá nhỏ bé, hầu hết mọi người sẽ bỏ qua câu chuyện".

Trên thực tế đã có một số vụ lừa đảo tương tự

Tuy là kịch bản tiêu cực nhất, song khá nhiều người tỏ ra đồng ý với bình luận này. "Đây chính xác là điều đã xảy ra với chiếc Aakash Tablet. Rất nhiều người chưa từng được nhận chiếc tablet của họ". "Và họ vẫn đang phải cố nuốt trôi quả đắng này". "Thật là tồi tệ nhưng nghe rất có lý". "Chưa kể, giao hàng trong 5 tháng nữa. Tới lúc đó thì hầu hết đều đã quên chuyện này". "5 phút trước khi giờ đặt hàng dự kiến bắt đầu, máy chủ đã sập". "Theo ý tôi thì đây sẽ là một trong những vụ lừa đảo lớn nhất". "Lừa người nghèo, không bao giờ thất bại, quốc hội biết rõ điều này".

Kể cả sạc dự phòng tốt cũng không có giá 4 USD;

Nhóm ý kiến khác tỏ ra hoài nghi về giá thành thực tế của sản phẩm. Người dùng llvm_elf viết: "Ngay cả khi được đặt hàng OEM số lượng lớn, giá của nó vẫn rẻ hơn giá từng phần linh kiện. Ở mức 4 USD, họ chắc chắn lỗ to. Chuyện này cứ như lừa đảo vậy. Và cả trang chủ như đang gào lên: 'Đừng tin tôi'". Có người phản hồi rằng: "Có một gã đã nhận được sản phẩm. Tái bút: hắn viết bài cho các trang TOI, HT and GizBot". "Ở cái giá đấy anh chỉ có thể mua được ốp lưng với tấm bảo vệ màn hình". "Tôi thật sự cần một giải đáp. Làm thế nào chuyện này có thể mà không gây lỗ nặng cho công ty? ... Chỉ màn hình không cũng đã tốn tới 15 USD (Galaxy S4 mini có cùng độ phân giải và cỡ màn hình có giá LCD trên Amazon tới 15 USD. Tôi còn không thể mua được cục sạc dự phòng cho ra hồn ở giá 3,6 USD, trong khi những người này bán chiếc di động với cục pin 1450 mAh với giá này".

Không có thông tin cụ thể về việc chính phủ Ấn trợ giá Freedom 251

Chuyện được chính phủ Ấn trợ giá cũng là một chủ đề được bàn. Sau khi đọc thông tin trên các trang của Ringing Bells, những người hoài nghi đặt ra câu hỏi có thực công ty này được hỗ trợ kinh phí hay đó chỉ là thông tin mà các trang công nghệ đã hiểu lầm? Chuyện trợ giá tại Ấn là có thật và nước này đã có nhiều sản phẩm công nghệ giá rẻ hướng tới toàn dân. Song không phải công ty nào cũng sẽ được hỗ trợ và thường đó sẽ là những doanh nghiệp có "quan hệ tốt" với chính phủ. Trong khi đó, Ringing Bells chỉ mới ra đời từ giữa năm ngoái.

Freedom 251 có hẳn 1 trang web riêng nhưng hiện không thể đặt mua được sản phẩm

Một nhóm ý kiến hoài nghi việc đây có thể là một chiêu marketing. Người dùng nickname deadslow viết: "Trợ cấp? Hoặc đây chỉ là trò marketing thông minh. Chỉ bán lỗ vài ngàn sản phẩm rồi dùng truyền thông để thu hút được số đông, thứ mà tiền không mua được. Nhờ thế mà bây giờ cả thế giới cùng lao vào rồi bàn rân ran về chiếc điện thoại 3 USD". Nếu như bạn chú ý một chút, trên trang chủ của Ringing Bells hiện không có một dòng nào nói về Freedom 251. Trong danh sách sản phẩm hiện tại chỉ có 4 mẫu Smart 101 (smartphone), Master, 4u (điện thoại phổ thông) và Kiwi (sạc dự phòng). Song hãng đã thiết kế cho Freedom 251 riêng một trang web với các thông tin khá hoành tráng. Chỉ riêng phần Buy Now sau khi bấm vào lập tức mở ra một trang mới với thông báo máy chủ đã sập. Ringing Bells cho biết đang nâng cấp máy chủ và vấn đề sẽ được giải quyết trong 24 giờ.

Những bình luận hài khi liên tưởng tới phim Kingsman: The Secret Service

Có một số người khôi hài hơn khi so sánh Ringing Bells với công ty của nhân vật Valentine trong phim Kingsman: The Secret Service. Trong phim này, để "cứu" Trái Đất bằng cách tiêu diệt bớt nhân loại, Valentine đã liên kết với chính phủ các nước trên thế giới để tiến hành cho "free" dịch vụ Internet với những ai sử dụng chiếc SIM đặc chế riêng của họ. Khi tới giờ được ấn định, chiếc SIM sẽ phát ra một loại sóng não khiến những ai ở gần đấy sẽ phát điên và tìm cách tiêu diệt người ở quanh mình. Chỉ những ai được Valentine cấy một chip đặc biệt ở trên đầu sẽ không bị ảnh hưởng bởi sóng này. Quay lại với Freedom 251, Ấn Độ là quốc gia đông dân thứ hai thế giới và dự kiến sẽ vượt qua Trung Quốc trong tương lai. Kiểm soát sự tăng trưởng dân số của nước này là một nhiệm vụ cấp bách đối với chính phủ. Nếu được trợ giá thực sự, thì ý kiến trên cũng phần nào... có lý.

Danh sách sản phẩm hiện tại của Ringing Bells không có Freedom 251

Tới thời điểm này, chúng tôi không khẳng định nghi vấn nào đúng vì mọi kịch bản đều có khả năng xảy ra. Song xét thực tế, Ringing Bells là một công ty mới ra đời và gần như không được ai biết đến (cho tới trước khi tin về Freedom 251 xuất hiện). Trong nghệ thuật kinh doanh, marketing là điều gần như sống còn để kích cầu doanh số. Sản phẩm của bạn có thể tốt, nhưng nếu không ai biết đến, sẽ gần như rất khó tiêu thụ. Ngoài ra trong bối cảnh có cả trăm hãng điện thoại trên thị trường, làm sao để được chú ý không phải chuyện dễ. Nếu để ý kỹ, trang chủ Ringing Bells không hề có danh mục về Freedom 251 mà sản phẩm nổi bật nhất là Smart 101. Rất có thể hãng này đã nhập khẩu vài ngàn chiếc Ikon 4 rồi chấp nhận bán lỗ để được đổi lấy tiếng tăm trên thị trường.

Huyền Thế