iPhone SE trong vòng xoáy trái chiều

Tuần qua (21-27/3/2016) là tuần của iPhone SE;trên thị trường công nghệ. Apple của Tim Cook ra mắt vài sản phẩm cùng lúc (vào rạng sáng 22/3 giờ Việt Nam) nhưng iPhone SE mới chính là tâm điểm gây dư luận, để cho Apple tiếp tục duy trì mạch làm "vua" của những làn sóng trái chiều.

Góc nhìn thất vọng và kì vọng…

Đọc bài "Giới công nghệ Việt thất vọng với iPhone SE của Apple" trên ICTNews ngày 22/3 quả là dễ thấy thất vọng theo. Các "chuyên gia công nghệ Việt" tập trung vào 2 điểm Apple gây thất vọng: Một là, kiểu dáng iPhone SE giống iPhone 5s đến từng đường viền, không có nét thiết kế mới, cùng với đó là kích cỡ màn hình cũng 4 inch như nhau. Hai là, iPhone SE được công bố giá từ 399USD cho phiên bản 16GB, nếu về Việt Nam giá có thể lên đến 12-13 triệu đồng là không hề rẻ, nhiều người sẽ không mua mà chọn iPhone 6.

iPhone 5SE là sự kết hợp giữa thiết kế của iPhone 5 và nội thất iPhone 6

Thế nhưng bài viết trên Tri Thức Trẻ thì lại nhận định rằng, với việc tung ra iPhone SE có mức giá chưa tới 400USD đã tạo kỉ lục lần đầu tiên Apple đẩy giá iPhone xuống mức thấp như thế, càng cho thấy một Tim Cook "con buôn lão luyện". Bài viết không bày tỏ sự thất vọng về iPhone SE mà lại cho thấy sự kì vọng rằng Apple sẽ vượt qua sự suy giảm doanh số iPhone lần đầu tiên trong lịch sử (doanh số iPhone lần đầu tiên giảm sau 9 năm xuất hiện trên thị trường) bằng chiếc iPhone mới này. Theo đó, yếu tố giá thấp nhưng cấu hình ngang ngửa với iPhone 6 của iPhone SE có thể giúp cho doanh số iPhone đảo chiều trong quí II/2016 sắp tới.

Chắc chắn những nhận định trái chiều không chỉ xuất hiện trên truyền thông Việt và từ các "chuyên gia công nghệ Việt" mà cả ở Mỹ và trên thế giới. Apple luôn tạo được những góc nhìn trái chiều về mình chính là hấp lực đối với dư luận. Sự thất vọng với iPhone SE cũng có những nét giống với sự thất vọng hồi iPhone 6 ra mắt với kiểu dáng bị chê nhiều hơn khen. Nhưng rồi iPhone 6 vẫn bán tốt mà người ta nhanh chóng quên đi cái góc và viền bo tròn của nó vốn khi mới ra mắt không gây được thiện cảm. Điều đó cho thấy, nếu iPhone chỉ bị chê một, hai chi tiết thì chẳng là gì, vì nó có nhiều thứ khác để bù đắp và để người ta chọn lựa. Hay nói cách khác, thương hiệu và những chuẩn mực của iPhone/Apple chưa thể bị một vài chi tiết gây thất vọng đánh đổ.

Và thú vị hơn, những nhận định dưới đây của bài trên Tri Thức Trẻ dường như ngược lại với nhận định thất vọng của các "chuyên gia công nghệ Việt: "Với iPhone SE, Apple đã đánh trúng vào tâm lý "khát" cấu hình của người dùng thiếu kinh phí tại các quốc gia đang phát triển, mở ra tiềm năng doanh số khổng lồ cho công ty tại Ấn Độ và Trung Đông. Cùng lúc, quyết định chỉ nâng cấp cấu hình cho dòng iPhone có màn hình thấp nhất vẫn đảm bảo cho doanh số của các dòng iPhone cỡ lớn không bị ảnh hưởng".

Người viết bài này có thể tạm đưa ra một nhận xét như sau: Sự thất vọng được các "chuyên gia công nghệ Việt" bày tỏ có góc nhìn từ Việt Nam (vị trí địa lí), tại Việt Nam (có thể có những giới hạn nhất định về tư duy và nguồn thông tin để phân tích, đánh giá). Và hơn nữa, iPhone SE được Apple sản xuất ra không chỉ để đáp ứng cho các "chuyên gia công nghệ Việt" hay cho riêng thị trường Việt Nam vốn dĩ nhiều người thích xài sang mà nhắm đến một thị trường rộng lớn hơn rất nhiều – nơi mà nhiều người tiêu dùng lại thấy iPhone SE màn hình 4 inch nhưng có cấu hình tương đương iPhone 6 với mức giá từ 399USD phù hợp với nhu cầu của họ.

Vì sao 4 inch mà không phải màn hình to?

Apple vốn nổi tiếng là kẻ "bòn mót" hết mức có thể về lợi nhuận hơn bất cứ hãng sản xuất smartphone nào trên thế giới. Với mức giá iPhone cao vời vợi và chi phí marketing rất tiết kiệm, Apple được cho rằng có mức giá thành chỉ bằng 30-40% trên mỗi chiếc iPhone bán ra.

Khi Apple đẩy giá iPhone SE xuống dưới 400USD, tạm gọi là một loại "iPhone giá rẻ", cũng có nghĩa là phải hi sinh một phần không nhỏ lợi nhuận để gia tăng thị phần, chống lại sự suy giảm doanh số hay gì gì đó…, thì không thể đầu tư R&D nhiều cho iPhone SE như đầu tư cho iPhone 6, 6 Plus hay 6s, 6s Plus. Theo logic này thì việc sử dụng lại kiểu dáng thiết kế iPhone 5s chính là phương án giúp kéo giảm chi phí sản xuất iPhone SE, từ đó giúp giảm giá thành và giá bán. Phương án "hi sinh kiểu dáng" cũng nhằm để "củng cố cấu hình" iPhone SE mạnh tương đương iPhone 6.

iPhone 5SE có kiểu dáng giống hệt với iPhone 5S

Nếu nhìn từ góc độ của tư duy như thế chúng ta sẽ hoàn toàn dễ dàng lí giải kích cỡ màn hình 4 inch gây thất vọng đối với một số "chuyên gia công nghệ Việt": Không thể dùng màn hình lớn hơn là để tiết giảm chi phí (chi phí vật liệu, linh kiện và cả thiết kế mẫu mới). Và không thể dùng màn hình lớn hơn nhằm tránh xung đột lợi ích và phân khúc tiêu dùng với iPhone kích cỡ màn hình lớn đang là "nồi cơm" chính của Apple. Vấn đề này, hơn ai hết chính nhà sản xuất biết rõ phải cân đối và hài hoà như thế nào.

Tóm lại, iPhone SE màn hình 4 inch cấu hình tương đương iPhone 6 với mức giá thấp hơn là một cách làm, một sự chọn lựa của Apple/Tim Cook. Nhưng đó có trở thành chọn lựa của số đông người tiêu dùng trên thế giới hay không lại là câu chuyện khác.

iPhone 5 và 5s từng bị ví một cách thất vọng là "iPhone 4 kéo dài" nhưng rồi cũng đạt được thành công nhất định, đặc biệt là iPhone 5s. iPhone 5c được kì vọng tạo đột phá giá rẻ đòn bẫy người tiêu dùng nhưng rồi tắc tị trên thị trường. Giờ đây, chưa ai chắc được iPhone SE sẽ thành công hay thất bại nhưng giấy mực thì đã phải tốn quá nhiều cho "ông vua" tạo sóng dư luận trái chiều Apple.

Thẩm Hồng Thuỵ