Ngày 27/11/2019, MobiFone đã công bố quyết định bổ nhiệm ông Tô Mạnh Cường - Phó Tổng giám đốc VNPT -làm tân CEO của MobiFone. Sơ lược lí lịch công việc thì ông Cường là dân kĩ thuật, giờ ngồi ghế nóng CEO MobiFone có nhiệm vụ chính là kinh doanh, tất nhiên khó tránh khỏi thách thức.
Cách đây vài tháng tôi hỏi một cán bộ tầm trung tại MobiFone rằng nhà mạng này sắp có CEO chưa, thì được cho biết là "sắp, người ngoài về".
Giờ thì "người ngoài" đã lộ diện, ông Tô Mạnh Cường. Tuy nhiên theo tôi, ông Cường cũng không hẳn là "người ngoài" nếu xét ở góc độ liên quan. Bởi, MobiFone từng một thời là một trong hai "đứa con" rất quan trọng của VNPT. Và một người khác, ông Nguyễn Mạnh Thắng - Chủ tịch Hội đồng thành viên của MobiFone hiện nay, cũng vốn là dân MobiFone rồi đi sang VNPT, cho đến tháng 8/2017 mới trở lại MobiFone ở cương vị như hiện nay.
Ông Tô Mạnh Cường vốn là Phó Tổng Giám đốc VNPT, nay trở thành tân Tổng giám đốc của MobiFone
Khái niệm "người ngoài" là khu biệt trong phạm vi MobiFone. Tuy nhiên, MobiFone bây giờ và mãi mãi vẫn phải nhớ rằng họ lớn mạnh cũng nhờ cái gốc là VNPT chứ không tự được đẻ ra ở ba sườn hay đầu gối của một ai đó. Trong vụ đại án MobiFone mua cổ phần của AVG và các nhân vật chủ chốt liên quan tới nhận hối lộ, thiếu trách nhiệm.v.v…, lớp cán bộ chủ chốt và cốt cán của MobiFone có kinh nghiệm và được đào luyện trong lò kinh doanh này hàng chục năm qua không xộ khám thì cũng đang mất chức ngồi chơi xơi nước. Những người còn lại, non cho vị trí CEO, song để có được sự tín nhiệm thăng tiến lên chiếc ghế điều hành cao nhất trong doanh nghiệp của mình có lẽ cần có thời gian một khi vụ án còn chưa được đưa ra xét xử.
Ai làm thì người đó chịu, ai có tội thì phải bị pháp luật trừng trị. Những người hiện còn ở MobiFone, họ không đáng bị lây cái tai tiếng của những người vi phạm và phạm pháp gây ra. Song cho dù thế, tên tuổi MobiFone không tránh khỏi bị ảnh hưởng. Trong vài năm dính án, bộ máy MobiFone rệu rã, các bước đi trong chiến lược kinh doanh cũng cho thấy sự trì trệ quá rõ. MobiFone không cho thấy được nhiều ý tưởng kinh doanh mới, các đột phá mới trong chuyển đổi số để thúc đẩy kinh doanh và tăng trưởng khi thị trường di động truyền thống đã bão hòa và thậm chí bị mất doanh thu vào tay các dịch vụ OTT. Xét ở góc độ này, MobiFone cho thấy sự tụt hậu quá xa so với Viettel và thậm chí VinaPhone trong khi nhiều năm trước, sự so sánh luôn được đặt ngang hàng hoặc nhỉnh hơn.
Xét trong bối cảnh nội bộ có chuyện lớn và bất ổn trong vài năm trở lại đây, tổng doanh thu năm 2018 của MobiFone đạt 38.883 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế là 4.700 tỉ đồng là rất đáng khích lệ. Song những con số này không còn cho thấy còn có tiềm năng tăng trưởng được mạnh hơn nữa khi chỉ trông chờ ở "nồi cơm" di động, còn các nhánh bán lẻ thì chưa đến đâu, nhánh truyền hình thì đã gãy thành án, nhánh kinh doanh quốc tế thì đang lững lờ…
Còn xét trong xu thế phát triển và tăng trưởng, những con số trên của MobiFone đạt được không hơn so với gần 10 năm trước, tức thời điểm 2011-2012. Khi đó, cả về tổng doanh thu và lợi nhuận của MobiFone đều cao hơn năm 2018. Chính vì thế, nếu xét ở góc độ này, những con số kinh doanh chủ chốt năm 2018 của MobiFone là một sự thụt lùi.
Nhưng điều lớn hơn như đã nói, MobiFone không cho thấy có thêm dư địa để phát triển và tăng trưởng ở những mảng mới. Đó chính là một trong những vấn đề lớn nhất mà tân CEO MobiFone phải đối mặt và giải quyết song song với bài toán kiện toàn nhân sự cấp trung và trung cao cấp để giúp việc cũng như thực hiện các chủ trương, chỉ đạo của mình.
Bài toán đó là MobiFone phải chuyển mình như thế nào để lấn sang các lĩnh vực phi truyền thống cho dù vẫn còn đó cái dớp "chim sợ cành cong" về vụ án mua 95% cổ phần của AVG với gần 9.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, cần phải khẳng định rằng, vụ MobiFone mua cổ phần AVG trở thành án vì xảy ra hối lộ, vì sự cố tình làm trái khi mua một dự án truyền hình đang đắm với giá trên trời. Ngược lại, nếu MobiFone đầu tư sang các lĩnh vực liên quan và có sở trường với việc đặt lợi ích doanh nghiệp lên hàng đầu, không xảy ra hối lộ, tham nhũng và các hành vi vì lợi ích của các cá nhân lãnh đạo chủ chốt, thì MobiFone chẳng có việc gì phải lo sợ thành án cả. Điển hình là MobiFone vẫn lấn sang bán lẻ đấy thôi, cho dù chưa thành công.
Các lãnh đạo hiện hữu tại MobiFone bây giờ cũng có thể ít nhiều mang tâm lí "sợ làm sai" rồi lại dính án. Một tâm lí "sợ cành cong" từ bài học đau xót với AVG còn chưa thể khép lại. Song nếu cứ mang tâm lí đó hoặc lo sợ làm sai thì khả năng bị tụt hậu của MobiFone trong công cuộc chuyển đổi số hướng đến các dịch vụ mới để mở rộng dư địa tăng trưởng sẽ còn bị các đối thủ ngày càng bỏ xa.
Nói tóm lại, việc bổ nhiệm tân CEO cho MobiFone để hoàn thiện nhân sự lãnh đạo cao cấp phải tính đến cái đích giải bài toán phát triển tiếp theo cho MobiFone chứ không thể để tiếp tục bị trì níu như hiện nay.
Dạ Thảo