Với Thông tư số 23/2019/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành, ví điện tử của đối tượng người dùng cá nhân chỉ có hạn mức giao dịch tối đa 100 triệu đồng/tháng không hơn. Đây là giới hạn mà qua nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm các doanh nghiệp vận hành ví muốn phá vỡ, nhưng kết cục Ngân hàng Nhà nước vẫn bảo lưu quan điểm.
Siết chặt thông tin người dùng
Trong một quãng thời gian ngắn khoảng hai tuần trở lại đây, có hai văn bản pháp qui mới được ban hành có liên quan tới ví điện tử: Thứ nhất là Nghị định số 88/2019/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 31.12.2019. Thứ hai là Thông tư Thông tư số 23/2019/TT-NHNN có hiệu lực từ ngày 7/1/2020.
Hai văn bản cho thấy rất rõ việc siết chặt vấn đề quản lí thông tin người dùng. Người dùng ví điện tử khi đăng kí dịch vụ phải kê khai thông tin cá nhân chính xác với định danh từ chứng minh nhân dân, thẻ căn cước, hộ chiếu. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ ví điện tử cũng bị buộc trách nhiệm phải kiểm tra thông tin trước khi cho phép người dùng sử dụng dịch vụ.
Quan trọng hơn, ngân hàng vẫn tiếp tục được "ngư ông đắc lợi" khi Thông tư 23/2019/TT-NHNN buộc các chủ ví điện tử là cá nhân phải liên kết với tài khoản ngân hàng hoặc thẻ ghi nợ. Có nghĩa là, ngân hàng nói chung không phải mất nhiều công sức kêu gọi người dùng đăng kí tài khoản ngân hàng, mà trách nhiệm đó được chuyển bớt sang cho các doanh nghiệp vận hành ví. Doanh nghiệp ví điện tử nào muốn có khách hàng, chấp hành đúng qui định để tránh bị phạt, thì phải có phương cách khuyến khích người dùng liên kết ví với tài khoản ngân hàng. Ở điểm này, doanh nghiệp vận hành ví vẫn chưa thoát được "số khổ" khi phải "làm thay" một phần việc cho người khác.
Việc siết chặt quản lí thông tin người dùng ví điện tử là cần thiết. Các qui định trong Nghị định số 88/2019/NĐ-CP chế tài đối với hành vi khai báo thông tin không trung thực của người dùng ví cũng rất cần thúc đẩy mạnh mẽ. Cụ thể, theo Nghị định số 88/2019 (tại Điều 27 Khoản 1) qui định phạt tiền mức từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm, trong đó có việc cung cấp thông tin không trung thực trong quá trình sử dụng dịch vụ trung gian thanh toán...
Đây là một nét mới trong động thái chấn chỉnh thị trường dịch vụ ví điện tử khi nó chưa quá phức tạp và trở thành bất trị.; Tuy nhiên, vẫn câu chuyện "muôn năm cũ" là qui định vẫn cứ là qui định, từ đây đến việc thực thi các chế tài trên thị trường còn một khoảng cách khá xa.
Giới hạn của phận sống kí sinh
Hạn mức 100 triệu đồng/tháng tất nhiên không bao giờ làm vui lòng những doanh nghiệp vận hành ví điện tử bởi họ luôn cảm thấy đó là chiếc áo chật ngăn trở họ trên đường phát triển. Thế nhưng ở chiều quan điểm ngược lại, không ít người vẫn còn nghĩ ví điện tử chỉ để thanh toán các khoản chi tiêu vặt, thường ngày…
Còn chuyện lớn, là để cho ngân hàng lo…
Có nghĩa là, ví điện tử còn lâu nữa mới có thể vươn đến cuộc chơi lớn theo mong muốn của mình…
Con số hạn mức tối đa 100 triệu đồng/tháng cho thấy một tư duy là, con đường của các fintech nói chung và ví điện tử tại Việt Nam nói riêng sẽ còn khá lâu dài và gian nan để được đánh giá và trao cho cơ hội công bằng trên thị trường.
Bởi nhìn chung, với các qui định mới có liên quan tới ví điện tử, những qui định lớn và quan trọng nhất là siết chặt quản lí htông tin người dùng với chế tài áp dụng cho cả hai đối tượng là người dùng và doanh nghiệp vận hành; nới rộng hạn mức thay vì từ phạm vi ngày (không quá 20 triệu đồng/ngày) sang phạm vi tháng (tối đa 100 triệu đồng/tháng), nhưng nếu đặt ra câu hỏi nới rộng như thế cũng vẫn là bó buột và để làm gì, vì sao thì sẽ khó mà tìm ra được câu trả lời thuyết phục đối với giới hạn này.
Nhìn chung, người dùng ví đến lúc này đã được thụ hưởng được không ít sự tiện lợi song doanh nghiệp vận hành ví điện tử vẫn chưa thể thoát khỏi phận sống kí sinh và những giới hạn… không biết để làm gì và vì sao.
Con số 4,2 triệu ví hiện có liên kết với tài khoản ngân hàng, hay 10 triệu ví được Ngân hàng Nhà nước dự báo đến năm 2020, sẽ là một thị trường khá năng động và sôi động đặc biệt là tại các thành phố lớn.
Trên thực tế, cùng với phận sống kí sinh các ví điện tử cũng đang còn phải "lỗ trong kế hoạch" đầu tư phát triển người dùng và mở rộng những dịch vụ trong hệ sinh thái. Chính vì thế trong số khoảng 30 ví điện tử được cấp phép tới thời điểm này những ví đang "èo uột" sẽ càng khó mà bật lên được trong chiếc áo mới vẫn không thể rộng hơn hay chí ít vừa vặn với mong muốn và khát vọng của họ.
Có lẽ, phải chờ tới khi thị trường ví điện tử phát triển mạnh mẽ hơn nữa và các đòi hỏi, áp lực từ người dùng mới có thể giúp chiếc áo kia được nới rộng đúng như mong muốn của người dùng cũng như doanh nghiệp vận hành ví.
Dạ Thảo