VnReview
Hà Nội

VNG kiện TikTok: Có phải “con kiến kiện củ khoai”?

Thông tin Công ty cổ phần VNG vừa khởi kiện TikTok vì cho rằng nền tảng mạng xã hội video ngắn của Trung Quốc đã xâm phạm bản quyền ghi âm các bài hát do một công ty con của VNG là Zing sở hữu đang thu hút sự chú ý của dư luận.

Số tiền đòi bồi thường kỉ lục

Thông tin về vụ kiện cho thấy, ngày 10/8 vừa qua, Tòa đã có thông báo về việc thụ lí đơn kiện của VNG.

Theo đơn kiện của VNG, phía công ty này cáo buộc rằng trên nền tảng TikTok (ứng dụng di động và website) có hơn 11 triệu video lồng ghép khoảng 150 bản ghi âm bài hát do Zing giữ quyền khai thác và sở hữu. Một con số không hề nhỏ chút nào. Và có lẽ, để lên đến được con số hơn 11 triệu video trên, việc này có lẽ đã diễn ra trong một khoảng thời gian đủ lâu.

Phía VNG còn cho biết, họ đã có thư gửi cho TikTok vào tháng 6/2019 khuyến cáo về tình trạng vi phạm này nhưng TikTok vẫn không tiến hành việc gỡ các clip đăng tải có lồng ghép những bản ghi âm bài hát thuộc quyền sở hữu của Zing. Chính vì thế, động thái khởi kiện ra tòa là bước đi "giọt nước tràn li".

Trong đơn khởi kiện, VNG yêu cầu TikTok phải xin lỗi công khai, và mấu chốt quan trọng nữa là phải bồi thường thiệt hại do hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đề cập ở trên gây ra, với tổng giá trị hơn 221,5 tỉ đồng, tương đương khoảng 9,5 triệu USD.

Chỉ mới xét về số tiền phía VNG yêu cầu TikTok bồi thường thiệt hại thôi thì có lẽ đây là vụ kiện dân sự về tranh chấp sở hữu trí tuệ có giá trị được yêu cầu bồi thường lớn nhất từ trước tới nay. Con số này rất "xứng tầm" với nguyên đơn VNG là một startup "kì lân" hiếm hoi của Việt Nam trong hàng chục năm trở lại đây, cùng với bên bị đơn TikTok là một startup "siêu kì lân" của Trung Quốc nhưng hiện nay đã lan tỏa ra nhiều nước, trở thành một ứng dụng toàn cầu với hơn 2 tỉ lượt tải và hơn 700 triệu người dùng hàng tháng.

Khởi kiện ra tòa chính là con đường hợp pháp, hợp lí và văn minh sau khi hai phía tranh chấp không thể ngồi lại thỏa thuận dàn xếp ổn thỏa được với nhau. Để ra được con số yêu cầu phía TikTok bồi thường hơn 221,5 tỉ đồng, phía VNG chắc chắn đã có những tính toán, thậm chí thuê đơn vị thứ ba tính toán và giám định giá trị thiệt hại về nhiều mặt.

Có một số dư luận cho rằng, khối Zalo của VNG nếu trong năm 2020 này hoặc 2021 mà thắng được vụ kiện TikTok và được tòa tuyên TikTok phải bồi thường cho VNG khoản tiền trên thì Zalo sẽ có một khoản lãi kếch xù mà chưa cần đến những hoạt động kinh doanh khác.

"Con kiến" có dễ thắng kiện "củ khoai"?

Như đã nói, khi đã đâm đơn ra tòa thì cũng có nghĩa giọt nước đã tràn li. VNG có thể khởi kiện được TikTok mà không gặp khó khăn trong việc triệu tập bị đơn ra tòa vì TikTok đã có pháp nhân hoạt động tại Việt Nam. Đó là Công ty TNHH công nghệ TikTok Việt Nam, tên quốc tế là "TikTok Technologies Vietnam Company Limited", mã số thuế: 0316181105, chính thức hoạt động tại Việt Nam từ ngày 6/3/2020.

Trước đó vào ngày 24/4/2019, TikTok cũng đã chính thức ra mắt ứng dụng tại Việt Nam đồng thời công bố chiến lược đa dạng hóa nội dung, kí kết hợp tác chiến lược với các doanh nghiệp đối tác tại Việt Nam.

Trong vụ kiện này, VNG được ví như trong vai "con kiến" đang đi kiện "củ khoai". Nhưng chuyện "con kiến kiện củ khoai" là giai thoại dân gian. Mượn giai thoại dân gian để đề cập tới vụ VNG kiện TikTok cũng chỉ là một cách đặt vấn đề để thấy rằng VNG muốn thắng được kiện sẽ không hề đơn giản, thậm chí mất nhiều công sức, thời gian. Tuy nhiên, VNG có lẽ đã hạ quyết tâm làm cho ra lẽ, buộc một nền tảng mạng xã hội toàn cầu có chi nhánh tại Việt Nam phải chịu trách nhiệm.

Trách nhiệm mà VNG muốn TikTok phải gánh chịu qua việc đâm đơn kiện ứng dụng này, không hẳn do hành vi TikTok trực tiếp thực hiện. Chính xác hơn, vụ kiện này đang truyền tải một thông điệp, TikTok phải chịu trách nhiệm về nền tảng của mình ngay cả khi người dùng (TikTokers) tải lên đó các clip với nội dung vi phạm bản quyền về sở hữu trí tuệ. Xa hơn nữa, không riêng và không chỉ dừng lại ở trường hợp TikTok mà bất cứ nền tảng mạng xã hội toàn cầu nào cũng phải chịu trách nhiệm như thế.

Khi đã kiện ra tòa, mọi phán quyết sẽ do hội đồng xét xử quyết định. Tuy nhiên, cơ hội thắng của VNG có yếu tố tiên quyết phụ thuộc vào chính doanh nghiệp này. Thứ nhất, VNG phải chứng minh được, thuyết phục được hội đồng xét xử rằng TikTok đã vi phạm bản quyền các bản ghi âm do VNG sở hữu, TikTok phải chịu trách nhiệm đối với nền tảng của mình cho dù các clip vi phạm do người dùng tải lên. Thứ hai, VNG phải chứng minh được sự thiệt hại, với một bài toán rõ ràng, có lí và hợp lí được củng cố bởi lập luận sắc bén và chứng lí đủ sức thuyết phục hội đồng xét xử. Thứ ba, VNG cũng phải chỉ ra được thiệt hại của mình lại chính là nguồn đã làm lợi cho TikTok.

Tất nhiên, TikTok cũng sẽ thuê đội ngũ luật sư, cũng sẽ củng cố các lập luận, lí lẽ để phản bác cáo buộc, phản bác các thiệt hại mà VNG đưa ra. Nhưng cả hai phía, muốn thắng được vụ kiện này đều cần phải thuyết phục được hội đồng xét xử là mình có lí và có chứng cứ rõ ràng.

Đừng nghĩ rằng "con kiến" hoàn toàn không có cơ hội thắng kiện. Ngày nay, điều đó hoàn toàn có thể xảy ra. Hãy nhớ lại vụ Vinasun kiện Grab đòi bồi thường 41,2 tỉ đồng. Vinasun đã thắng và Grab đã thua kiện, dù không lấy được 41,2 tỉ đồng nhưng tòa cũng đã phán quyết Grab phải bồi thường cho Vinasun 4,8 tỉ đồng.

Với vụ VNG kiện TikTok, yếu tố phụ thuộc lớn nhất là quan điểm của hội đồng xét xử có đồng thuận với quan điểm của VNG buộc Tiktok phải chịu trách nhiệm về việc hơn 11 triệu clip trên nền tảng này lồng ghép trái phép khoảng 150 bản ghi âm bài hát bản quyền thuộc về VNG hay không. Một khi hội đồng xét xử đồng thuận với quan điểm này, việc thắng ở mức độ như thế nào sẽ phụ thuộc vào khả năng chứng minh của phía VNG.

Dạ Thảo

Chủ đề khác