VnReview
Hà Nội

Vinfast "định giá ít nhất 50 tỉ USD" trên cơ sở nào?

Thông tin Vinfast dự định phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Mỹ huy động 2 tỷ USD, tương đương định giá giá trị thị trường của công ty lên tới ít nhất 50 tỉ đô la Mỹ đang thu hút sự chú ý của dư luận.

Có luồng ý kiến cho rằng Vinfast với sự quyết liệt đầu tư của Vingroup hoàn toàn có thể đạt được kỳ vọng như vậy; trong khi luồng ý kiến khác lại cho rằng Vinfast "tuổi gì" mà đòi định giá ngang ngửa, thậm chí còn hơn cả các hãng xe bề dày kinh nghiệm và thương hiệu nổi tiếng như Honda của Nhật Bản và Huyndai của Hàn Quốc.

Thực ra phần lớn cả những ý kiến tin tưởng hoặc không tin việc Vinfast có xứng đáng với giá trị thị trường ít nhất 50 tỉ đô la đều dựa trên cảm tính. Trong khi đó, việc Vinfast định giá như thế nào trước khi IPO tại Mỹ (nếu đúng) đều phải qua rất nhiều khâu đánh giá, thẩm định của các chuyên gia quốc tế. Cụ thể sự tình Vinfast chuẩn bị IPO tại Mỹ thế nào cho đến nay vẫn còn trong vòng bí mật, tuy nhiên ít nhất chúng ta biết được cách định giá một đợt phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) như dưới đây.

Vinfast "định giá ít nhất 50 tỉ USD" trên cơ sở nào?

IPO là quá trình doanh nghiệp tư nhân được chuyển đổi thành công ty đại chúng có cổ phiếu được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán. Quá trình này đôi khi được gọi là "phát hành công khai". Sau khi một công ty tư nhân trở thành công ty đại chúng, nó thuộc sở hữu của các cổ đông mua cổ phần.

Nhiều nhà đầu tư tham gia vào các đợt IPO không biết về quá trình xác định giá trị của một công ty. Trước khi phát hành cổ phiếu ra công chúng, một ngân hàng đầu tư được thuê để xác định giá trị của công ty và cổ phiếu của nó trước khi chúng được niêm yết trên sàn giao dịch.

Các phần hợp thành của Định giá IPO

Một đợt IPO thành công phụ thuộc vào nhu cầu của nhà đầu tư đối với cổ phiếu của công ty. Nhu cầu mạnh mẽ đối với công ty sẽ dẫn đến giá cổ phiếu cao hơn. Ngoài nhu cầu về cổ phiếu của một công ty, có một số yếu tố khác xác định giá trị IPO, bao gồm các yếu tố so sánh trong ngành, triển vọng tăng trưởng và câu chuyện của một công ty.

Nhu cầu

Nhu cầu cổ phiếu của một công ty mạnh không nhất thiết có nghĩa là công ty đó có giá trị hơn. Tuy nhiên, điều đó có nghĩa là công ty sẽ được định giá cao hơn. Định giá IPO là quá trình nhà phân tích xác định giá trị hợp lý của cổ phiếu một công ty.

Hai công ty giống hệt nhau có thể có định giá IPO rất khác nhau, đơn giản chỉ vì thời điểm IPO và nhu cầu thị trường. Một công ty thường chỉ tiến hành IPO khi họ xác định rằng nhu cầu về cổ phiếu của họ cao.

Năm 2000, vào thời kỳ đỉnh điểm của bong bóng, nhiều công ty công nghệ Mỹ đã có những đợt IPO định giá khủng. So với các công ty niêm yết sau đó, các công ty đó nhận được định giá cao hơn nhiều, và do đó, họ là những người nhận được nhiều vốn đầu tư hơn. Điều này phần lớn là do cổ phiếu công nghệ đang có xu hướng và nhu cầu đặc biệt cao vào đầu những năm 2000; nó không nhất thiết phản ánh sự vượt trội của các công ty này.

Quay trở lại trường hợp Vinfast, nhu cầu của nhà đầu tư Mỹ với cổ phiếu một hãng ô tô non trẻ từ Việt Nam mạnh hay yếu vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.

Các sản phẩm có thể so sánh trong ngành

Các yếu tố so sánh trong ngành là một khía cạnh khác của quá trình định giá IPO. Nếu ứng cử viên IPO trong lĩnh vực có các công ty giao dịch công khai tương đương, định giá IPO sẽ bao gồm việc so sánh bội số định giá được chỉ định cho các đối thủ cạnh tranh. Cơ sở lý luận là các nhà đầu tư sẽ sẵn sàng trả một số tiền tương tự cho một công ty mới tham gia vào ngành vì họ hiện đang trả tiền cho các công ty hiện có.

Nếu dự tính IPO 2 tỉ đô la theo hãng tin Bloomberg đưa tin mới đây, cổ phiếu Vinfast sẽ được nhà đầu tư đưa ra đem so sánh với cổ phiếu hãng xe Mỹ Ford (hiện vốn hóa gần 49 tỉ đô la), hãng xe Honda của Nhật (vốn hóa 55 tỉ đô la), General Motors (54,11 tỉ đô la). Với cơ sở lý luận nói trên thì việc nhà đầu tư sẵn lòng chi tiền mua cổ phiếu tân binh Vinfast tương đương với cổ phiếu Honda, Ford… là hoàn toàn có thể.

Triển vọng tăng trưởng

Vinfast "định giá ít nhất 50 tỉ USD" trên cơ sở nào?

Việc định giá IPO phụ thuộc nhiều vào dự báo tăng trưởng trong tương lai của công ty. Động cơ chính đằng sau IPO là huy động vốn để tăng trưởng hơn nữa. Việc bán IPO thành công thường phụ thuộc vào dự kiến ​​của công ty và liệu họ có thể mở rộng mạnh mẽ hay không.

Vinfast đang đầu tư mạnh cho xe ô tô điện và hướng đến xuất khẩu xe sang Mỹ. Tại Mỹ, tất nhiên Vinfast không phải là hãng xe điện đầu tiên, nhưng nếu áp dụng chiến lược bán hàng "hạ gục nhanh, tiêu diệt gọn" như tại thị trường Việt Nam thì Vinfast rất có thể làm nên chuyện. Xét cho cùng, khách hàng ở đâu cũng vậy, đều muốn mua sản phẩm chất lượng, nhiều ưu đãi, khuyến mại, giá cả phải chăng. Nhưng để làm được vậy, Vinfast sẽ phải đổ rất nhiều tiền của vào đó, không chỉ là vấn đề voucher, lãi suất, mà đầu tư xây dựng hệ thống bán hàng, trung tâm chăm sóc khách hàng. Và xác định những năm đầu sẽ không có lãi.

Chiếc xe Vinfast đầu tiên lăn bánh vào năm 2019. Doanh số bán xe của hãng này trên thị trường trong nước tăng trưởng mạnh nhờ chính sách voucher "khủng", miễn lãi suất hai năm đầu vay vốn. Tuy nhiên, theo báo cáo kinh doanh do Vingroup công bố, mảng công nghiệp của tập đoàn này (bao gồm cả Vinfast) đến nay trong tình trạng thua lỗ mặc dù doanh thu tăng.

Do đó, Vinfast chắc chắn sẽ phải đối mặt với câu hỏi từ nhà đầu tư Mỹ là triển vọng tăng trưởng rất tốt, nhưng đến bao giờ thì có lãi?

Một bài tường thuật hấp dẫn về công ty

Mục tiêu của IPO là bán một số lượng cổ phiếu được xác định trước với mức giá tối ưu. Do đó, các công ty thường sẽ chỉ tiến hành IPO khi họ dự đoán rằng nhu cầu về cổ phiếu của họ sẽ cao.

Khi nhu cầu về cổ phiếu của một công ty là thuận lợi, luôn có thể có sự cường điệu xung quanh các dịch vụ của một công ty để làm lu mờ các yếu tố cơ bản của nó. Bởi vậy, không phải tất cả các yếu tố tạo nên định giá IPO đều là định lượng. Câu chuyện của một công ty có thể mạnh mẽ như dự báo doanh thu của một công ty. Quá trình định giá có thể xem xét liệu một công ty có đang cung cấp một sản phẩm mới hoặc một dịch vụ có thể cách mạng hóa một ngành công nghiệp hoặc đang trên đà phát triển của một mô hình kinh doanh mới hay không.

Một ví dụ điển hình cho điều này là các công ty Internet tiên phong ở Mỹ vào những năm 1990. Bởi vì họ đang quảng bá các công nghệ mới và thú vị, một số trong số họ đã được định giá hàng tỷ đô la, mặc dù thực tế là họ không tạo ra bất kỳ doanh thu nào vào thời điểm đó.

Một số công ty có thể tô điểm câu chuyện về công ty của họ bằng cách thêm các chuyên gia tư vấn và những nhân vật kỳ cựu trong ngành vào bảng lương, cố gắng tạo ra vẻ ngoài của một doanh nghiệp đang phát triển với sự quản lý giàu kinh nghiệm.

Đôi khi các nguyên tắc cơ bản thực tế của một doanh nghiệp có thể bị lu mờ bởi chiến dịch tiếp thị. Đó là lý do tại sao điều quan trọng đối với các nhà đầu tư ban đầu là xem xét kỹ báo cáo tài chính của công ty và nhận thức được rủi ro khi đầu tư vào một công ty không có lịch sử kinh doanh lâu đời.

Vingroup được xem là một doanh nghiệp biết cách xây dựng và giữ gìn hình ảnh hàng đầu Việt Nam. Tuy nhiên, Vinfast khó có thể áp dụng chiến lược truyền thông như vậy với thị trường Mỹ. Vậy thì Vinfast sẽ kể câu chuyện hấp dẫn gì với nhà đầu tư Mỹ? Lần ra mắt sản phẩm ở Paris Motor Show 2018, hay doanh số tăng trưởng mạnh ở thị trường đông dân như Việt Nam?...

Chúng ta hãy cùng đón chờ.

Nghĩa Hưng

Chủ đề khác