Chính phủ Mỹ đóng cửa: Cơ chế nào?

Chính phủ Mỹ đã bị đóng cửa 18 lần. Lần này, lưỡng viện Quốc hội Mỹ đã không thể thông qua ngân sách cho năm tài khóa 2014 bắt đầu từ ngày 1/10 khiến cho chính phủ liên bang Mỹ bắt đầu phải đóng cửa. Vậy cơ chế nào làm chính phủ Mỹ phải đóng cửa?

Tổng thống Oabama kêu gọi việc để đóng cửa chính phủ là "hành động vô trách nhiệm"

Theo từ điển trực tuyến Wikipedia, trong chính trị Mỹ, chính phủ đóng cửa là tình trạng chính phủ dừng cung cấp tất cả dịch vụ trừ các dịch vụ thiết yếu. Các dịch vụ liên bang mà vẫn được duy trì bất chấp chính phủ đóng cửa bao gồm có Cơ quan Thời tiết quốc gia và các cơ quan "mẹ" của nó, các dịch vụ y tế ở các cơ sở của liên bang, dịch vụ bưu chính, lực lượng vũ trang, quản lý không lưu... Việc chính phủ đóng cửa tương tự như khóa cửa khu vực tư nhân.

Về cơ chế, sự phân chia quyền lực được tạo ra bởi Hiến pháp Mỹ cho phép các nhánh khác nhau của chính phủ liên bang bị kiểm soát bởi các phe phái chính trị khác nhau.

Trong trường hợp ngân sách liên bang, cả Hạ viện và Thượng viện phải thông qua ngân sách được chấp thuận. Ngân sách này sau đó sẽ được Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ ký. Nếu tổng thống phủ quyết, nó sẽ bị trả về Quốc hội, nơi việc phủ quyết có thể được thay đổi bởi một cuộc bỏ phiếu hai phần ba (tức là quá bán).

Chính phủ đóng cửa có chiều hướng xảy ra khi tổng thống và một hoặc hai Viện được kiểm soát bởi các đảng phái chính trị khác nhau và không thể giải quyết những bất đồng về phân bổ ngân sách trước khi chu kỳ ngân sách hiện thời kết thúc.

Dạng đóng cửa chính phủ mà Mỹ đã kinh qua hầu như là không thể xảy ra ở các quốc gia phát triển khác. Trong hệ thống nghị viện sử dụng ở hầu hết các nước châu Âu, ngành lập pháp và hành pháp được kiểm soát bởi cùng một đảng hoặc liên minh cầm quyền và việc "không hiểu nhau" giữa hai ngành này thường chỉ xảy ra để gây sức ép chính phủ giải tán có trật tự và bước vào kỳ bầu cử mới.

Theo Wikipedia, chính phủ liên bang Mỹ đã đóng cửa 18 lần cả thảy kể từ năm 1976 đến nay. Trong đó, có 4 lần đóng cửa trong vòng 1 ngày. Lần đóng cửa lâu nhất là 21 ngày vào hồi tháng 12/1995, khi Tổng thống Bill Clinton phủ quyết một giải pháp ngân sách do một viện của Đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua. Phe Cộng hòa yêu cầu ông Clinton đệ trình ngân sách với thời gian biểu 7 năm có sử dụng các con số của Văn phòng ngân sách Quốc hội chứ không phải là con số của Văn phòng quản trị ngân sách của ông Clinton. Cuối cùng, Quốc hội và Clinton đã đồng ý thông qua một ngân sách với con số thỏa hiệp.

Thanh Xuân