Xử trí thế nào khi bị ngộ độc rượu?

Ngộ độc rượu có hai dạng là ngộ độc rượu thông thường (ethanol) và ngộ độc cồn công nghiệp methanol. Người nhà bệnh nhân cần linh hoạt xử trí tùy từng mức độ của các triệu chứng.Ngộ độc rượu có nhiều dạng khác nhau. Người nhà bệnh nhân cần linh hoạt xử trí tùy từng mức độ của các triệu chứng.Phân biệt các dạng ngộ độc rượuTheo ThS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ngộ độc rượu có hai dạng là ngộ độc rượu thông thường (ethanol) và ngộ độc cồn công nghiệp methanol.Ngộ độc rượu thông thường (rượu nấu từ ngũ cốc) do uống quá nhiều rượu, khiến cơ thể thoát ức chế, mất kiểm soát.Bác sĩ Nguyên phân tích, rượu thông thường bản chất giống như thuốc ngủ. Ban đầu, người uống có cảm giác hưng phấn, kích thích nhẹ. Nếu uống quá nhiều, bệnh nhân sẽ bị ngộ độc nặng với các triệu chứng kích thích thần kinh, hạ đường huyết, tụt huyết áp, hạ thân nhiệt, thậm chí suy hô hấp, hôn mê sâu.Nặng nhất, người bệnh tử vong do không thể thở, hạ đường huyết, tổn thương não hoặc hít phải đờm rãi, chất nôn gây viêm phổi, sặc phổi. Một số trường hợp do di chứng hôn mê thời gian dài gây hỏng cơ, suy thận, mất nước cũng không thể cứu chữa.Dạng ngộ độc rượu thứ hai là ngộ độc cồn công nghiệp methanol (hóa chất thường dùng để pha xăng E5). Bản chất do một số người mua methanol được “tuồn” trái phép ra ngoài, pha vào rượu nhằm mục đích kinh doanh phi pháp.ThS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai - Ảnh: N.LiênĐa số các vụ ngộ độc methanol xảy ra khi người dân mua rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ, hoặc nguồn gốc bị làm giả, không được cơ quan chức năng kiểm soát. Một số khác do người dân mua cồn sát trùng (cồn y tế) về pha với nước thành rượu uống, tuy nhiên chai cồn sát trùng này vô tình bị pha trộn methanol.Những giờ đầu sau khi uống phải cồn công nghiệp methanol, người bệnh chỉ có cảm giác say giống say rượu thông thường.Tuy nhiên, sau khoảng 1-2 ngày, chất độc bắt đầu chuyển hóa. Bệnh nhân xuất hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh do rối loạn axit máu, co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp đã tổn thương não, mắt và tuần hoàn, ở trong tình trạng nguy kịch.Bác sĩ Nguyên cho biết, xét về tổng thể, các ca ngộ độc rượu thông thường chiếm số lượng lớn so với ngộ độc cồn công nghiệp methanol. Tuy nhiên, khi đã ngộ độc methanol, bệnh nhân đều có di chứng rất nặng, nguy cơ tử vong cao.Những ngày gần đây, Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận rất nhiều trường hợp ngộ độc rượu ở cả hai dạng, trung bình mỗi ngày có từ 1-2 ca mới nhập viện.Cách xử trí khi bị ngộ độc rượuThS. BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh, khi ngộ độc rượu thông thường, người bênh có thể xuất hiện các triệu chứng ban đầu như mặt tái lạnh, ôn ọe nhiều, đi không vững,…Nếu bệnh nhân còn tỉnh táo (có thể nói được), nên đặt bệnh nhân nằm nghiêng để tránh hít chất nôn vào phổi và giữ ấm cẩn thận. Sau đó, cho người bệnh ăn các thức ăn có chứa tinh bột như cơm, bún, miến phở, cháo và nước đường hoặc sữa có đường.Việc này giúp bổ sung dinh dưỡng sau nôn, tránh hạ đường huyết. Cần để ý, theo dõi người bệnh cho tới khi các triệu chứng đỡ hẳn. Không được để bệnh nhân tự di chuyển, kể cả đi bộ.Trong trường hợp người bệnh không thể ăn hoặc có tình trạng nặng hơn như da lạnh tái, run rẩy, co giật, thở khò khè, … cần đưa ngay tới cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.Với ngộ độc methanol, bác sĩ Nguyên cho biết các triệu chứng khi phát tác đã rất nặng. Bởi vậy, nếu xuất hiện dấu hiệu như đã nêu, “không còn cách nào khác” là ngay lập tức chuyển bệnh nhân đi cấp cứu.Những người uống rượu cùng bệnh nhân ngộ độc methanol cũng cần tới bệnh viện kiểm tra ngay dù chưa có biểu hiện đặc biệt.Hình minh họaBác sĩ Nguyên khuyến cáo, người dân tốt nhất nên hạn chế uống rượu. Uống ít nhất có thể, giảm cả về số lần uống và số lượng rượu uống. Nếu muốn sử dụng rượu, nên uống sau giờ làm việc, không điều khiển phương tiện giao thông sau uống.Đặc biệt, những người trẻ tuổi, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, phụ nữ, người mắc bệnh tim mạch, bệnh về hô hấp không nên sử dụng rượu bia vì rất dễ gặp hệ lụy xấu về sức khỏe.Loại rượu chọn uống tốt nhất nên là rượu tự nấu hoặc mua ở những nơi có đăng ký kinh doanh, những đại lý siêu thị chính thống , có quản lý mã hàng, nhãn hàng. Không nên ham rẻ mà chọn mua rượu trôi nổi, không rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ.Để giảm các ca ngộ độc methanol do mua cồn y tế về tự pha rượu, theo bác sĩ Nguyên, cần tăng cường quản lý hóa chất cồn công nghiệp methanol, không để loại hóa chất này có cơ hội “tuồn” ra ngoài hoặc xuất hiện từ nguồn nhập lậu, vào tay những người làm ăn không chân chính.Nguyễn Liên