Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Thời gian đang cạn dần cho các hãng xe nước ngoài truyền thống để thích nghi với thị trường ô tô điện đang bùng nổ tại Trung Quốc. Các nhà phân tích cho rằng, hợp tác với đối tác địa phương là con đường sống còn duy nhất cho họ. Các hãng xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch đang chật vật giữ thị phần tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, nơi xe năng lượng mới hiện chiếm hơn một nửa doanh số bán xe.
Tu Le, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Sino Auto Insights, nhận định: "Nếu các thương hiệu nước ngoài không thể sớm ra mắt xe năng lượng mới cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc, hy vọng duy nhất để cứu vãn thị phần có thể là thông qua hợp tác với một công ty trong nước." Ông cũng đặt ra câu hỏi liệu đã quá muộn cho nhiều thương hiệu nước ngoài hay chưa.
Theo tính toán của CNBC dựa trên dữ liệu của các công ty, doanh thu tại Trung Quốc của General Motors (Mỹ), Volkswagen (Đức) và Nissan (Nhật Bản) đều giảm từ năm 2019 đến 2023. Năm 2023, doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Kia (Hàn Quốc) giảm hơn 30% so với năm 2020. Trong khi đó, Tesla ghi nhận doanh số bán hàng tại Trung Quốc tăng hơn 6 lần từ năm 2019 đến 2023.
Các nhà sản xuất ô tô Mỹ, Đức và các nước ngoài khác khi gia nhập thị trường Trung Quốc nhiều thập kỷ trước đều bắt buộc phải thành lập liên doanh với các công ty địa phương, thường là các doanh nghiệp nhà nước. Mãi đến năm 2022, chính quyền Trung Quốc mới cho phép các công ty ô tô nước ngoài sở hữu hoàn toàn hoạt động sản xuất tại địa phương. Tuy nhiên, đây vẫn là một thị trường béo bở, với GM và Volkswagen nắm giữ hai vị trí hàng đầu về thị phần tính đến năm 2022.
Tuy nhiên, BYD và Geely của Trung Quốc đã vươn lên, chiếm giữ vị trí thứ nhất và thứ hai trên thị trường, theo dữ liệu tháng 10 của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc. David Norman, luật sư M&A tại A&O Sherman, nhận định: "Các nhà sản xuất ô tô phương Tây đang nhận ra rằng họ không thể chỉ ngồi yên và chứng kiến thị phần của mình bị xói mòn. Họ phải hành động, và phải hành động mạnh mẽ."
Các công ty ô tô điện Trung Quốc đã tích hợp màn hình giải trí, máy chiếu và công nghệ hỗ trợ lái xe tương tự như điện thoại thông minh vào xe của họ để cạnh tranh trên thị trường nội địa khốc liệt. Trong khi phiên bản hỗ trợ lái xe của Tesla vẫn chưa được phê duyệt hoàn toàn tại Trung Quốc, các công ty trong nước đã phát triển phiên bản riêng. Xpeng, BYD và các công ty địa phương khác sử dụng chip của Nvidia, trong khi Huawei đã xây dựng hệ thống hỗ trợ lái xe và giải trí trong xe hơi cho các nhà sản xuất ô tô khác.
Stephen Dyer, đồng lãnh đạo và người đứng đầu bộ phận ô tô châu Á của AlixPartners, cho biết: "Để có những chiếc xe cạnh tranh tại Trung Quốc, các công ty nước ngoài cần có hệ thống lái xe tiên tiến tương đương với những gì bạn thấy trên một số xe Trung Quốc."
Năm ngoái, Volkswagen đã đầu tư 700 triệu USD vào Xpeng, một công ty khởi nghiệp xe điện Trung Quốc, để tạo ra các mẫu xe giao hàng tại Trung Quốc vào năm 2026. Năm trước đó, hãng xe Đức này đã công bố kế hoạch đầu tư 2,4 tỷ euro (khoảng 62 nghìn tỷ VNĐ) cho quan hệ đối tác giữa công ty con phần mềm ô tô và Horizon Robotics, nhà sản xuất chip lái xe tự động của Trung Quốc. Toyota cũng đã công bố liên doanh sản xuất hàng loạt ô tô với Pony.ai, một công ty khởi nghiệp lái xe tự động của Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc các hãng xe nước ngoài có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh bằng cách hợp tác với các công ty Trung Quốc đang bán xe hoặc công nghệ của riêng họ trên cùng một thị trường hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Weng Yajun, luật sư M&A tại JunHe Law, nhận định: "Các thương hiệu xe năng lượng mới trong nước quá cạnh tranh. Bạn có thể nỗ lực hết mình nhưng vẫn chỉ bán được một vài chiếc xe."
Các nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc đã giảm giá mạnh để thu hút người mua, đồng thời tung ra hàng loạt mẫu xe mới chỉ trong một năm. Ngay cả các công ty ô tô nhà nước cũng đang gặp khó khăn. Điều này có nghĩa là các nhà sản xuất ô tô nước ngoài phải cạnh tranh với các công ty nhà nước để mua lại bất kỳ công ty địa phương nào, theo Yiming Wang, nhà phân tích tại China Renaissance Securities. Ông nói thêm rằng các công ty khởi nghiệp Trung Quốc cũng chưa muốn bán mình, mặc dù đang hoạt động thua lỗ.
Thị phần của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tại Trung Quốc có thể sẽ giảm trong năm tới, với một số thương hiệu cơ bản sẽ rút khỏi đất nước này, theo Jing Yang, giám đốc xếp hạng doanh nghiệp khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Fitch Ratings. Các công ty ô tô toàn cầu cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang mở rộng ra nước ngoài. Bà lưu ý rằng bất chấp thuế quan, chẳng hạn như tại Liên minh Châu Âu, "các công ty Trung Quốc sẽ không dễ dàng từ bỏ việc mở rộng ra nước ngoài vì lợi nhuận cao hơn."
Tu Le, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Sino Auto Insights, nhận định: "Nếu các thương hiệu nước ngoài không thể sớm ra mắt xe năng lượng mới cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc, hy vọng duy nhất để cứu vãn thị phần có thể là thông qua hợp tác với một công ty trong nước." Ông cũng đặt ra câu hỏi liệu đã quá muộn cho nhiều thương hiệu nước ngoài hay chưa.
Theo tính toán của CNBC dựa trên dữ liệu của các công ty, doanh thu tại Trung Quốc của General Motors (Mỹ), Volkswagen (Đức) và Nissan (Nhật Bản) đều giảm từ năm 2019 đến 2023. Năm 2023, doanh số bán hàng tại Trung Quốc của Kia (Hàn Quốc) giảm hơn 30% so với năm 2020. Trong khi đó, Tesla ghi nhận doanh số bán hàng tại Trung Quốc tăng hơn 6 lần từ năm 2019 đến 2023.
Các nhà sản xuất ô tô Mỹ, Đức và các nước ngoài khác khi gia nhập thị trường Trung Quốc nhiều thập kỷ trước đều bắt buộc phải thành lập liên doanh với các công ty địa phương, thường là các doanh nghiệp nhà nước. Mãi đến năm 2022, chính quyền Trung Quốc mới cho phép các công ty ô tô nước ngoài sở hữu hoàn toàn hoạt động sản xuất tại địa phương. Tuy nhiên, đây vẫn là một thị trường béo bở, với GM và Volkswagen nắm giữ hai vị trí hàng đầu về thị phần tính đến năm 2022.
Tuy nhiên, BYD và Geely của Trung Quốc đã vươn lên, chiếm giữ vị trí thứ nhất và thứ hai trên thị trường, theo dữ liệu tháng 10 của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc. David Norman, luật sư M&A tại A&O Sherman, nhận định: "Các nhà sản xuất ô tô phương Tây đang nhận ra rằng họ không thể chỉ ngồi yên và chứng kiến thị phần của mình bị xói mòn. Họ phải hành động, và phải hành động mạnh mẽ."
Các công ty ô tô điện Trung Quốc đã tích hợp màn hình giải trí, máy chiếu và công nghệ hỗ trợ lái xe tương tự như điện thoại thông minh vào xe của họ để cạnh tranh trên thị trường nội địa khốc liệt. Trong khi phiên bản hỗ trợ lái xe của Tesla vẫn chưa được phê duyệt hoàn toàn tại Trung Quốc, các công ty trong nước đã phát triển phiên bản riêng. Xpeng, BYD và các công ty địa phương khác sử dụng chip của Nvidia, trong khi Huawei đã xây dựng hệ thống hỗ trợ lái xe và giải trí trong xe hơi cho các nhà sản xuất ô tô khác.
Stephen Dyer, đồng lãnh đạo và người đứng đầu bộ phận ô tô châu Á của AlixPartners, cho biết: "Để có những chiếc xe cạnh tranh tại Trung Quốc, các công ty nước ngoài cần có hệ thống lái xe tiên tiến tương đương với những gì bạn thấy trên một số xe Trung Quốc."
Năm ngoái, Volkswagen đã đầu tư 700 triệu USD vào Xpeng, một công ty khởi nghiệp xe điện Trung Quốc, để tạo ra các mẫu xe giao hàng tại Trung Quốc vào năm 2026. Năm trước đó, hãng xe Đức này đã công bố kế hoạch đầu tư 2,4 tỷ euro (khoảng 62 nghìn tỷ VNĐ) cho quan hệ đối tác giữa công ty con phần mềm ô tô và Horizon Robotics, nhà sản xuất chip lái xe tự động của Trung Quốc. Toyota cũng đã công bố liên doanh sản xuất hàng loạt ô tô với Pony.ai, một công ty khởi nghiệp lái xe tự động của Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc các hãng xe nước ngoài có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh bằng cách hợp tác với các công ty Trung Quốc đang bán xe hoặc công nghệ của riêng họ trên cùng một thị trường hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Weng Yajun, luật sư M&A tại JunHe Law, nhận định: "Các thương hiệu xe năng lượng mới trong nước quá cạnh tranh. Bạn có thể nỗ lực hết mình nhưng vẫn chỉ bán được một vài chiếc xe."
Các nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc đã giảm giá mạnh để thu hút người mua, đồng thời tung ra hàng loạt mẫu xe mới chỉ trong một năm. Ngay cả các công ty ô tô nhà nước cũng đang gặp khó khăn. Điều này có nghĩa là các nhà sản xuất ô tô nước ngoài phải cạnh tranh với các công ty nhà nước để mua lại bất kỳ công ty địa phương nào, theo Yiming Wang, nhà phân tích tại China Renaissance Securities. Ông nói thêm rằng các công ty khởi nghiệp Trung Quốc cũng chưa muốn bán mình, mặc dù đang hoạt động thua lỗ.
Thị phần của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tại Trung Quốc có thể sẽ giảm trong năm tới, với một số thương hiệu cơ bản sẽ rút khỏi đất nước này, theo Jing Yang, giám đốc xếp hạng doanh nghiệp khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Fitch Ratings. Các công ty ô tô toàn cầu cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang mở rộng ra nước ngoài. Bà lưu ý rằng bất chấp thuế quan, chẳng hạn như tại Liên minh Châu Âu, "các công ty Trung Quốc sẽ không dễ dàng từ bỏ việc mở rộng ra nước ngoài vì lợi nhuận cao hơn."
