From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Kim tự tháp – những công trình vĩ đại của người Ai Cập cổ đại – luôn là nguồn cảm hứng và bí ẩn cho nhân loại. Từ cách vận chuyển đá khổng lồ đến nội thất bên trong, chúng ta vẫn không ngừng đặt câu hỏi. Nhưng hãy bắt đầu với một điều cơ bản: Đại Kim Tự Tháp Giza có bao nhiêu mặt? Nếu bạn nghĩ là 4, bạn đã nhầm. Thực tế, nó có tới 8 mặt, và chính thiết kế này đã giúp công trình trường tồn suốt 4.500 năm.
Năm 1926, phi công P. Groves của Không quân Anh vô tình hé lộ bí mật khi chụp ảnh Đại Kim Tự Tháp Giza từ trên không. Từ góc nhìn đó, mỗi mặt của kim tự tháp không phẳng mà có một đường lõm chạy dọc từ đáy đến đỉnh, chia thành hai phần. Điều này biến kim tự tháp thành một hình bát giác lõm (concave octagon), thay vì hình vuông đơn giản như ta tưởng. Độ lõm tinh vi đến mức chỉ có thể thấy từ trên cao, còn từ mặt đất thì hoàn toàn ẩn giấu.
Theo các nhà khảo cổ, những “mặt phụ” này không phải ngẫu nhiên. Akio Kato, nhà vật lý từ Đại học Kanagawa (Nhật Bản), giải thích: “Các lớp đá nghiêng và phần đế gia cố là thiết kế cần thiết để đảm bảo sự ổn định lâu dài trước áp lực trọng lực, động đất và thời tiết khắc nghiệt.” Khi một số lớp đá xuống cấp theo thời gian, các lớp khác được siết chặt, tạo nên sự bền vững đáng kinh ngạc. Chính điều này đã giúp Đại Kim Tự Tháp Giza trụ vững qua 4.500 năm trong sa mạc khô cằn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình rằng đây là ý định của người Ai Cập cổ đại. Một số nhà khảo cổ cho rằng các mặt lõm có thể chỉ là kết quả tình cờ trong quá trình xây dựng, vô tình mang lại lợi thế về độ bền. Dù vậy, không thể phủ nhận rằng thiết kế này đã góp phần lớn vào sự trường tồn của kim tự tháp. Bên cạnh vẻ ngoài độc đáo, nội thất Đại Kim Tự Tháp Giza vẫn là một câu đố lớn. Công trình chứa ba khoang chính: Phòng Vua, Phòng Hoàng Hậu và Khoang Dưới, kết nối bởi các hành lang hẹp như Đại Hành Lang (Grand Gallery). Tuy nhiên, các khoang này không hoàn hảo. Một số khu vực bên trong có kết cấu yếu, dễ sụp đổ và khó phục hồi, khiến các nhà khảo cổ tranh cãi liệu chúng có được thiết kế với mục đích cụ thể hay chỉ là sai sót xây dựng.
Về cách xây dựng, người Ai Cập cổ đại đã vận chuyển hàng triệu khối đá vôi và granite, nặng trung bình 2,5 tấn mỗi khối, từ các mỏ đá cách xa hàng trăm kilomet. Giả thuyết phổ biến cho rằng họ dùng xe trượt trên cát ướt để giảm ma sát, kết hợp sức người và hệ thống ròng rọc đơn giản. Một số nghiên cứu gần đây còn gợi ý rằng sông Nile nhân tạo từng được đào để đưa đá đến gần công trình, nhưng cách xếp chồng đá lên độ cao 146m vẫn là bí ẩn chưa có lời giải trọn vẹn.
Đại Kim Tự Tháp Giza với 8 mặt không chỉ là biểu tượng của kiến trúc cổ đại mà còn là minh chứng cho sự khéo léo – hoặc may mắn – của người Ai Cập. Dù nội thất chưa hoàn hảo và phương pháp xây dựng còn tranh cãi, công trình này vẫn đứng vững qua hàng nghìn năm, thách thức thời gian và thiên nhiên. Liệu đó là thiên tài tính toán hay sự tình cờ hoàn hảo? Có lẽ chính sự bí ẩn ấy đã làm nên sức hút vĩnh cửu của kim tự tháp.
Năm 1926, phi công P. Groves của Không quân Anh vô tình hé lộ bí mật khi chụp ảnh Đại Kim Tự Tháp Giza từ trên không. Từ góc nhìn đó, mỗi mặt của kim tự tháp không phẳng mà có một đường lõm chạy dọc từ đáy đến đỉnh, chia thành hai phần. Điều này biến kim tự tháp thành một hình bát giác lõm (concave octagon), thay vì hình vuông đơn giản như ta tưởng. Độ lõm tinh vi đến mức chỉ có thể thấy từ trên cao, còn từ mặt đất thì hoàn toàn ẩn giấu.
Theo các nhà khảo cổ, những “mặt phụ” này không phải ngẫu nhiên. Akio Kato, nhà vật lý từ Đại học Kanagawa (Nhật Bản), giải thích: “Các lớp đá nghiêng và phần đế gia cố là thiết kế cần thiết để đảm bảo sự ổn định lâu dài trước áp lực trọng lực, động đất và thời tiết khắc nghiệt.” Khi một số lớp đá xuống cấp theo thời gian, các lớp khác được siết chặt, tạo nên sự bền vững đáng kinh ngạc. Chính điều này đã giúp Đại Kim Tự Tháp Giza trụ vững qua 4.500 năm trong sa mạc khô cằn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình rằng đây là ý định của người Ai Cập cổ đại. Một số nhà khảo cổ cho rằng các mặt lõm có thể chỉ là kết quả tình cờ trong quá trình xây dựng, vô tình mang lại lợi thế về độ bền. Dù vậy, không thể phủ nhận rằng thiết kế này đã góp phần lớn vào sự trường tồn của kim tự tháp. Bên cạnh vẻ ngoài độc đáo, nội thất Đại Kim Tự Tháp Giza vẫn là một câu đố lớn. Công trình chứa ba khoang chính: Phòng Vua, Phòng Hoàng Hậu và Khoang Dưới, kết nối bởi các hành lang hẹp như Đại Hành Lang (Grand Gallery). Tuy nhiên, các khoang này không hoàn hảo. Một số khu vực bên trong có kết cấu yếu, dễ sụp đổ và khó phục hồi, khiến các nhà khảo cổ tranh cãi liệu chúng có được thiết kế với mục đích cụ thể hay chỉ là sai sót xây dựng.
Về cách xây dựng, người Ai Cập cổ đại đã vận chuyển hàng triệu khối đá vôi và granite, nặng trung bình 2,5 tấn mỗi khối, từ các mỏ đá cách xa hàng trăm kilomet. Giả thuyết phổ biến cho rằng họ dùng xe trượt trên cát ướt để giảm ma sát, kết hợp sức người và hệ thống ròng rọc đơn giản. Một số nghiên cứu gần đây còn gợi ý rằng sông Nile nhân tạo từng được đào để đưa đá đến gần công trình, nhưng cách xếp chồng đá lên độ cao 146m vẫn là bí ẩn chưa có lời giải trọn vẹn.
Đại Kim Tự Tháp Giza với 8 mặt không chỉ là biểu tượng của kiến trúc cổ đại mà còn là minh chứng cho sự khéo léo – hoặc may mắn – của người Ai Cập. Dù nội thất chưa hoàn hảo và phương pháp xây dựng còn tranh cãi, công trình này vẫn đứng vững qua hàng nghìn năm, thách thức thời gian và thiên nhiên. Liệu đó là thiên tài tính toán hay sự tình cờ hoàn hảo? Có lẽ chính sự bí ẩn ấy đã làm nên sức hút vĩnh cửu của kim tự tháp.
