Sussie
Intern Writer
Tên lửa siêu thanh có khả năng di chuyển nhanh hơn 6.100 km/h và có thể tấn công mục tiêu cách xa hơn 2.700 km. Trong khi Mỹ vẫn chưa triển khai hệ thống tên lửa siêu thanh do gặp phải nhiều sự chậm trễ, các đối thủ của họ, đặc biệt là Trung Quốc và Nga, đã nhanh chóng tiến bước. Những loại vũ khí này có thể mang theo đầu đạn hạt nhân, khiến một số quan chức Mỹ lo ngại về tình trạng của các vũ khí tương tự của Mỹ trong việc phòng thủ và răn đe.
Hiện tại, Quân đội Mỹ dường như đã gần đến việc triển khai hệ thống tên lửa siêu thanh đầu tiên của mình, được gọi chính thức là Vũ khí Siêu thanh Tầm xa (Long-Range Hypersonic Weapon) hay còn được biết đến với cái tên “Dark Eagle.” Đây là một bước tiến lớn trong công nghệ tên lửa. Tuy nhiên, thời hạn dự án vẫn tiếp tục lùi xa hơn so với mốc 2023, kể từ khi Quân đội bắt đầu thúc đẩy việc bàn giao nhanh chóng cách đây sáu năm. Mặc dù có những thông tin mới cho thấy tên lửa này đã sẵn sàng bay thử, vẫn còn một câu hỏi tồn đọng: liệu những sự chậm trễ này có phải chỉ là dấu hiệu của việc tiếp tục thử nghiệm hay là triệu chứng của những nghi ngờ và suy đoán trong cộng đồng quân sự về mục đích cuối cùng của loại tên lửa này? Liệu tiềm năng của hệ thống — một mức độ hủy diệt cao — có khiến cho việc đưa nó vào trận chiến trở nên đáng lo ngại?
Vào tháng 1 vừa qua, Bộ Quốc phòng Mỹ (DoD) đã công bố trong báo cáo Đánh giá và Kiểm tra hàng năm rằng "các hiệu suất hoạt động, độ sát thương, phù hợp và khả năng sống sót" của tên lửa siêu thanh vẫn chưa rõ ràng do "thiếu dữ liệu." Mặc dù có một cuộc thử nghiệm bay thành công từ đầu đến cuối vào tháng 12 năm 2024, Dark Eagle vẫn chưa chính thức sẵn sàng để vào thực địa. “Chúng tôi tiếp tục đi đúng hướng như đã cam kết,” Thiếu tướng Robert Rasch, giám đốc văn phòng Năng lực Nhanh và Công nghệ Quan trọng của Quân đội cho biết tại hội nghị Lực lượng Toàn cầu AUSA vào tháng 3 năm 2025. “Nhưng về quyết định khi nào chúng tôi sẽ triển khai, khi nào khả năng hoạt động ban đầu sẽ có, tất cả cần phải được xem xét kỹ lưỡng.”
Nói cách khác, tên lửa có thể đã sẵn sàng — nhưng về mặt chính trị, hoạt động và triết lý, Mỹ chưa chuẩn bị để sử dụng nó trong chiến đấu thực sự. Dark Eagle được xây dựng dựa trên Thân hình Lướt Siêu thanh Chung của Hải quân, dự kiến được phóng từ các tàu khu trục lớp Zumwalt. Hệ thống của Quân đội là trên mặt đất, sử dụng các bệ phóng gắn trên xe tải để triển khai phương tiện lướt sau khi bộ tăng động cơ hai giai đoạn đưa nó lên trời. Trong khi Hải quân dẫn đầu phát triển thân lướt, Lockheed Martin và Northrop Grumman đã phát triển bộ tăng động cơ.
Khi được phóng ra, thân lướt di chuyển với tốc độ siêu thanh — nhanh hơn năm lần tốc độ âm thanh — và có khả năng điều khiển trong khi bay, khiến nó gần như không thể bị chặn lại. Tuy nhiên, sau những trở ngại bao gồm một vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng với bệ phóng, vũ khí này vẫn ở trong tình trạng chờ đợi. Mặc dù những binh sĩ từ Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 3 đã nhận các linh kiện và đào tạo từ vài năm trước, họ vẫn đang chờ lệnh triển khai cuối cùng.
Một diễn biến gần đây trong ngân sách quân sự có thể cho thấy sự thay đổi trong thái độ về sự sẵn sàng của hệ thống này và sự sẵn sàng của Mỹ trong việc triển khai nó: Theo ngân sách DoD năm 2024, mỗi tên lửa có chi phí khoảng 41 triệu USD (tương đương 947 triệu VNĐ). Ngân sách này đã phân bổ gần 1 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển Dark Eagle. Tuy nhiên, một năm sau đó, ngân sách đã chuyển hướng sang việc mua sắm, giảm bớt phần lớn ngân sách R&D. Nó chỉ định một số tiền khổng lồ 744 triệu USD (tương đương 17 tỷ VNĐ) để mua tên lửa Dark Eagle — tăng gần năm lần so với năm trước cho việc mua sắm. Đáng chú ý, Quân đội hiện đang kế hoạch mua khoảng 300 tên lửa Dark Eagle, một quyết định có thể nhấn mạnh sự khẩn cấp trong việc có được những vũ khí này.
Mỹ từ lâu đã phụ thuộc vào sự cô lập địa lý của mình — được bảo vệ bởi hai đại dương và giáp biên giới với những quốc gia thân thiện — để bảo vệ đất liền khỏi các cuộc tấn công trực tiếp. Trong bối cảnh này, các vũ khí siêu thanh tầm xa không chỉ đơn thuần là một biểu hiện sức mạnh, mà còn là một nhu cầu chiến lược. Mỹ cần khả năng tấn công các mục tiêu kiên cố sâu trong lãnh thổ đối địch từ các bệ phóng nằm trong chính quốc gia của mình.
Nhưng cùng với sự cô lập đó cũng khiến Mỹ dễ tổn thương trước sự trả đũa siêu thanh. Một tên lửa Nga hoặc Trung Quốc, được phóng từ hàng ngàn km xa, có thể đến đất Mỹ trong vòng vài phút, với rất ít hoặc không có cảnh báo sớm. Các hệ thống phòng thủ hiện tại, chủ yếu được thiết kế cho các quỹ đạo đạn đạo, có thể không đủ khả năng đối phó. Các tên lửa truyền thống cuối cùng rơi xuống đất theo một quỹ đạo hình parabol có thể đoán trước do trọng lực, trong khi tên lửa siêu thanh có thể thay đổi hướng một cách không thể đoán trước.
Thượng nghị sĩ Angus King đã nhấn mạnh điều này vào ngày 26 tháng 3 năm 2025 trong cuộc họp của Tiểu ban Lực lượng Chiến lược thuộc Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện, nơi ông nói: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng không chỉ chúng ta cần một vũ khí siêu thanh cho các khả năng răn đe, mà chúng ta cũng cần một hệ thống phòng thủ siêu thanh.”
DoD đã báo cáo rằng Dark Eagle được thiết kế hoàn toàn cho việc không sử dụng hạt nhân. Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc không đưa ra tuyên bố tương tự. Tên lửa Kh-47M2 Kinzhal của Nga, còn được gọi là “dao găm,” là một tên lửa siêu thanh được phóng từ trên không và đã được sử dụng chống lại Ukraine. Có khả năng mang cả đầu đạn hạt nhân và thông thường, Kinzhal nhanh và khó bị chặn. Việc triển khai nó đã gửi một thông điệp rằng Nga không ngại thể hiện khả năng tiên tiến nhất của mình.
Trong khi đó, Trung Quốc đang đầu tư vào các hệ thống lướt siêu thanh có thể khả thi cho việc ném bom quỹ đạo phân đoạn, có nghĩa là chúng có thể phóng vào quỹ đạo thấp của Trái Đất trước khi lướt xuống từ bất kỳ hướng nào — và mà không báo động các hệ thống radar cảnh báo sớm. Những hệ thống này, cũng có khả năng hạt nhân, nhưng cho đến nay Mỹ vẫn chưa biết.
Ngược lại, Mỹ đã tỏ ra rất thận trọng về Dark Eagle — thử nghiệm, cải tiến, và trì hoãn. Sự thận trọng này có thể phản ánh các chuẩn mực chính trị, sự tuân thủ với tính minh bạch, hoặc có thể là một mong muốn để làm cho đối thủ phải hoài nghi. Nhưng sự trì hoãn cũng đặt ra những lo ngại. Nếu Nga đã sử dụng tên lửa siêu thanh, và nếu Trung Quốc đang triển khai chúng một cách bí mật, tại sao Mỹ — với ngân sách quốc phòng vượt trội — vẫn đang tụt lại phía sau?
Sự thật khó chịu là các tên lửa siêu thanh được chế tạo để xâm nhập phòng thủ và gây ra một đòn quyết định — có khả năng là hạt nhân — trên những khoảng cách lớn. Đây không phải là những vũ khí chỉ dành riêng cho các cuộc chiến ủy nhiệm hoặc các xung đột không chính thức. Có lẽ việc Nga sử dụng "dao găm" của họ tại Ukraine nhằm gửi một thông điệp quốc tế về sự sẵn sàng — và khả năng — triển khai các hoạt động quân sự quyết liệt ra ngoài biên giới của họ.
Trong một thế giới nơi các đối thủ đang di chuyển nhanh chóng và quyết liệt hơn, thời gian đang đếm ngược cho việc triển khai Dark Eagle của Mỹ. Bởi vì tên lửa siêu thanh không còn là những điều suy đoán — chúng đã trở thành một thực tế nguy hiểm.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/military/weapons/a64323224/dark-eagle-hypersonic-missile/
Hiện tại, Quân đội Mỹ dường như đã gần đến việc triển khai hệ thống tên lửa siêu thanh đầu tiên của mình, được gọi chính thức là Vũ khí Siêu thanh Tầm xa (Long-Range Hypersonic Weapon) hay còn được biết đến với cái tên “Dark Eagle.” Đây là một bước tiến lớn trong công nghệ tên lửa. Tuy nhiên, thời hạn dự án vẫn tiếp tục lùi xa hơn so với mốc 2023, kể từ khi Quân đội bắt đầu thúc đẩy việc bàn giao nhanh chóng cách đây sáu năm. Mặc dù có những thông tin mới cho thấy tên lửa này đã sẵn sàng bay thử, vẫn còn một câu hỏi tồn đọng: liệu những sự chậm trễ này có phải chỉ là dấu hiệu của việc tiếp tục thử nghiệm hay là triệu chứng của những nghi ngờ và suy đoán trong cộng đồng quân sự về mục đích cuối cùng của loại tên lửa này? Liệu tiềm năng của hệ thống — một mức độ hủy diệt cao — có khiến cho việc đưa nó vào trận chiến trở nên đáng lo ngại?
Vào tháng 1 vừa qua, Bộ Quốc phòng Mỹ (DoD) đã công bố trong báo cáo Đánh giá và Kiểm tra hàng năm rằng "các hiệu suất hoạt động, độ sát thương, phù hợp và khả năng sống sót" của tên lửa siêu thanh vẫn chưa rõ ràng do "thiếu dữ liệu." Mặc dù có một cuộc thử nghiệm bay thành công từ đầu đến cuối vào tháng 12 năm 2024, Dark Eagle vẫn chưa chính thức sẵn sàng để vào thực địa. “Chúng tôi tiếp tục đi đúng hướng như đã cam kết,” Thiếu tướng Robert Rasch, giám đốc văn phòng Năng lực Nhanh và Công nghệ Quan trọng của Quân đội cho biết tại hội nghị Lực lượng Toàn cầu AUSA vào tháng 3 năm 2025. “Nhưng về quyết định khi nào chúng tôi sẽ triển khai, khi nào khả năng hoạt động ban đầu sẽ có, tất cả cần phải được xem xét kỹ lưỡng.”
Nói cách khác, tên lửa có thể đã sẵn sàng — nhưng về mặt chính trị, hoạt động và triết lý, Mỹ chưa chuẩn bị để sử dụng nó trong chiến đấu thực sự. Dark Eagle được xây dựng dựa trên Thân hình Lướt Siêu thanh Chung của Hải quân, dự kiến được phóng từ các tàu khu trục lớp Zumwalt. Hệ thống của Quân đội là trên mặt đất, sử dụng các bệ phóng gắn trên xe tải để triển khai phương tiện lướt sau khi bộ tăng động cơ hai giai đoạn đưa nó lên trời. Trong khi Hải quân dẫn đầu phát triển thân lướt, Lockheed Martin và Northrop Grumman đã phát triển bộ tăng động cơ.
Khi được phóng ra, thân lướt di chuyển với tốc độ siêu thanh — nhanh hơn năm lần tốc độ âm thanh — và có khả năng điều khiển trong khi bay, khiến nó gần như không thể bị chặn lại. Tuy nhiên, sau những trở ngại bao gồm một vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng với bệ phóng, vũ khí này vẫn ở trong tình trạng chờ đợi. Mặc dù những binh sĩ từ Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 3 đã nhận các linh kiện và đào tạo từ vài năm trước, họ vẫn đang chờ lệnh triển khai cuối cùng.
Một diễn biến gần đây trong ngân sách quân sự có thể cho thấy sự thay đổi trong thái độ về sự sẵn sàng của hệ thống này và sự sẵn sàng của Mỹ trong việc triển khai nó: Theo ngân sách DoD năm 2024, mỗi tên lửa có chi phí khoảng 41 triệu USD (tương đương 947 triệu VNĐ). Ngân sách này đã phân bổ gần 1 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển Dark Eagle. Tuy nhiên, một năm sau đó, ngân sách đã chuyển hướng sang việc mua sắm, giảm bớt phần lớn ngân sách R&D. Nó chỉ định một số tiền khổng lồ 744 triệu USD (tương đương 17 tỷ VNĐ) để mua tên lửa Dark Eagle — tăng gần năm lần so với năm trước cho việc mua sắm. Đáng chú ý, Quân đội hiện đang kế hoạch mua khoảng 300 tên lửa Dark Eagle, một quyết định có thể nhấn mạnh sự khẩn cấp trong việc có được những vũ khí này.
Mỹ từ lâu đã phụ thuộc vào sự cô lập địa lý của mình — được bảo vệ bởi hai đại dương và giáp biên giới với những quốc gia thân thiện — để bảo vệ đất liền khỏi các cuộc tấn công trực tiếp. Trong bối cảnh này, các vũ khí siêu thanh tầm xa không chỉ đơn thuần là một biểu hiện sức mạnh, mà còn là một nhu cầu chiến lược. Mỹ cần khả năng tấn công các mục tiêu kiên cố sâu trong lãnh thổ đối địch từ các bệ phóng nằm trong chính quốc gia của mình.
Nhưng cùng với sự cô lập đó cũng khiến Mỹ dễ tổn thương trước sự trả đũa siêu thanh. Một tên lửa Nga hoặc Trung Quốc, được phóng từ hàng ngàn km xa, có thể đến đất Mỹ trong vòng vài phút, với rất ít hoặc không có cảnh báo sớm. Các hệ thống phòng thủ hiện tại, chủ yếu được thiết kế cho các quỹ đạo đạn đạo, có thể không đủ khả năng đối phó. Các tên lửa truyền thống cuối cùng rơi xuống đất theo một quỹ đạo hình parabol có thể đoán trước do trọng lực, trong khi tên lửa siêu thanh có thể thay đổi hướng một cách không thể đoán trước.
Thượng nghị sĩ Angus King đã nhấn mạnh điều này vào ngày 26 tháng 3 năm 2025 trong cuộc họp của Tiểu ban Lực lượng Chiến lược thuộc Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện, nơi ông nói: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng không chỉ chúng ta cần một vũ khí siêu thanh cho các khả năng răn đe, mà chúng ta cũng cần một hệ thống phòng thủ siêu thanh.”
DoD đã báo cáo rằng Dark Eagle được thiết kế hoàn toàn cho việc không sử dụng hạt nhân. Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc không đưa ra tuyên bố tương tự. Tên lửa Kh-47M2 Kinzhal của Nga, còn được gọi là “dao găm,” là một tên lửa siêu thanh được phóng từ trên không và đã được sử dụng chống lại Ukraine. Có khả năng mang cả đầu đạn hạt nhân và thông thường, Kinzhal nhanh và khó bị chặn. Việc triển khai nó đã gửi một thông điệp rằng Nga không ngại thể hiện khả năng tiên tiến nhất của mình.
Trong khi đó, Trung Quốc đang đầu tư vào các hệ thống lướt siêu thanh có thể khả thi cho việc ném bom quỹ đạo phân đoạn, có nghĩa là chúng có thể phóng vào quỹ đạo thấp của Trái Đất trước khi lướt xuống từ bất kỳ hướng nào — và mà không báo động các hệ thống radar cảnh báo sớm. Những hệ thống này, cũng có khả năng hạt nhân, nhưng cho đến nay Mỹ vẫn chưa biết.
Ngược lại, Mỹ đã tỏ ra rất thận trọng về Dark Eagle — thử nghiệm, cải tiến, và trì hoãn. Sự thận trọng này có thể phản ánh các chuẩn mực chính trị, sự tuân thủ với tính minh bạch, hoặc có thể là một mong muốn để làm cho đối thủ phải hoài nghi. Nhưng sự trì hoãn cũng đặt ra những lo ngại. Nếu Nga đã sử dụng tên lửa siêu thanh, và nếu Trung Quốc đang triển khai chúng một cách bí mật, tại sao Mỹ — với ngân sách quốc phòng vượt trội — vẫn đang tụt lại phía sau?
Sự thật khó chịu là các tên lửa siêu thanh được chế tạo để xâm nhập phòng thủ và gây ra một đòn quyết định — có khả năng là hạt nhân — trên những khoảng cách lớn. Đây không phải là những vũ khí chỉ dành riêng cho các cuộc chiến ủy nhiệm hoặc các xung đột không chính thức. Có lẽ việc Nga sử dụng "dao găm" của họ tại Ukraine nhằm gửi một thông điệp quốc tế về sự sẵn sàng — và khả năng — triển khai các hoạt động quân sự quyết liệt ra ngoài biên giới của họ.
Trong một thế giới nơi các đối thủ đang di chuyển nhanh chóng và quyết liệt hơn, thời gian đang đếm ngược cho việc triển khai Dark Eagle của Mỹ. Bởi vì tên lửa siêu thanh không còn là những điều suy đoán — chúng đã trở thành một thực tế nguy hiểm.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/military/weapons/a64323224/dark-eagle-hypersonic-missile/
