ThanhDat
Intern Writer
Khẩu hiệu "Sạc 5 phút, đàm thoại 2 giờ" của OPPO từng là biểu tượng cho cuộc đua công nghệ pin. Trong mắt nhiều người, ước mơ tối thượng vẫn là "sạc đầy dùng cả đời". Nhưng thực tế, pin lithium hiện tại không thể đáp ứng điều đó. Giải pháp lý tưởng được nhắc đến là pin hạt nhân.
Pin hạt nhân sử dụng năng lượng phân rã của các đồng vị phóng xạ để tạo ra điện, không cần sạc ngoài. Một viên pin cỡ điện thoại có thể cấp điện liên tục trong nhiều năm, thậm chí hàng chục năm. Dù công nghệ này đã có hơn 60 năm và được ứng dụng trong lĩnh vực hàng không, hàng hải, y học, nhưng chưa từng thương mại hóa cho người dùng dân sự.
Ngày 17/7, trang NeoWin đưa tin các nhà khoa học Hàn Quốc đã phát triển loại pin betavoltaic perovskite mới, có thể cấp điện cho thiết bị nhỏ trong nhiều thập kỷ. Dự án do Giáo sư Su-Il In và Viện Khoa học Công nghệ Daegu Gyeongbuk thực hiện, sử dụng carbon-14 phóng xạ kết hợp perovskite để tạo pin lai mới. Cấu trúc này giúp ổn định tinh thể và tăng hiệu suất dẫn điện.
Pin còn ứng dụng carbon phóng xạ ở cả hai cực để tăng bức xạ beta, hạn chế hao tổn năng lượng. Dù chỉ chuyển đổi một phần nhỏ năng lượng phóng xạ thành điện nên hiệu suất còn thấp so với pin lithium-ion, nhưng tiềm năng là rất lớn. Giáo sư In khẳng định carbon-14 chỉ phát ra tia beta, không xuyên qua da và có thể bị chặn bởi nhôm, nên an toàn sinh học. Đồng thời, carbon-14 là sản phẩm phụ từ lò phản ứng hạt nhân, rẻ, dễ tái chế và có thể tạo điện trong hàng trăm năm.
Tuy nhiên, một số người vẫn nghi ngờ tính thực tế vì đây là sản phẩm của Hàn Quốc – nơi từng gây tranh cãi với công bố siêu dẫn nhiệt độ phòng vào năm 2023, nhưng sau đó bị bác bỏ. Điều này khiến nhiều người thận trọng hơn trước các tuyên bố từ giới nghiên cứu nước này.
Họ còn công bố kế hoạch ra mắt pin 1W vào năm 2025, với mục tiêu biến điện thoại thành thiết bị “không cần sạc”. Tuy nhiên, khi truy cập trang web chính thức, có thể thấy nhiều hình ảnh chỉ là bản dựng, không có hình ảnh thật của phòng thí nghiệm hay đội ngũ R&D. Sau hơn một năm, trang web không cập nhật và sản phẩm cũng chưa xuất hiện, cho thấy những tuyên bố này có thể chỉ là chiêu trò quảng bá.
Dù vậy, không thể phủ nhận rằng trong lĩnh vực pin hạt nhân, vẫn có những bước tiến thực sự. Vào tháng 3/2025, Trung Quốc đã phát triển thành công mẫu pin carbon-14 đầu tiên sử dụng vật liệu bán dẫn silicon carbide, có thể tạo điện trong hàng nghìn năm. Mẫu này mang tên “Chulong số 1”, do Wuxi Beta và Đại học Sư phạm Tây Bắc hợp tác nghiên cứu trong nhiều năm. Trong thử nghiệm, đèn LED gắn với pin đã nhấp nháy hơn 35.000 lần liên tục trong gần 4 tháng.
Loại pin này không dùng cho điện thoại, nhưng phù hợp với thiết bị y tế cấy ghép như máy tạo nhịp tim, giao diện não-máy tính, hoặc trong các mạng cảm biến, môi trường khắc nghiệt như Nam Cực, đại dương sâu hay không gian. Theo kế hoạch, phiên bản “Chulong số 2” nhỏ bằng đồng xu có thể ra mắt cuối năm nay hoặc đầu năm sau, với mục tiêu giảm chi phí và kích thước.
Thực tế, dù công nghệ đã có tiến bộ rõ rệt, việc đưa pin hạt nhân vào sử dụng dân sự vẫn còn xa. Chi phí cao, khó sản xuất hàng loạt, yêu cầu an toàn nghiêm ngặt là rào cản lớn. Có thể phải mất vài năm hoặc lâu hơn để công nghệ này được chấp nhận trong điện thoại di động. Giấc mơ về một chiếc điện thoại không bao giờ cần sạc vẫn là điều xa vời, nhưng công nghệ đang đi đúng hướng. Khi khoa học tiến xa hơn và các rào cản kỹ thuật được giải quyết, điều đó hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai. (Sohu)
Pin hạt nhân sử dụng năng lượng phân rã của các đồng vị phóng xạ để tạo ra điện, không cần sạc ngoài. Một viên pin cỡ điện thoại có thể cấp điện liên tục trong nhiều năm, thậm chí hàng chục năm. Dù công nghệ này đã có hơn 60 năm và được ứng dụng trong lĩnh vực hàng không, hàng hải, y học, nhưng chưa từng thương mại hóa cho người dùng dân sự.
Ngày 17/7, trang NeoWin đưa tin các nhà khoa học Hàn Quốc đã phát triển loại pin betavoltaic perovskite mới, có thể cấp điện cho thiết bị nhỏ trong nhiều thập kỷ. Dự án do Giáo sư Su-Il In và Viện Khoa học Công nghệ Daegu Gyeongbuk thực hiện, sử dụng carbon-14 phóng xạ kết hợp perovskite để tạo pin lai mới. Cấu trúc này giúp ổn định tinh thể và tăng hiệu suất dẫn điện.
Pin còn ứng dụng carbon phóng xạ ở cả hai cực để tăng bức xạ beta, hạn chế hao tổn năng lượng. Dù chỉ chuyển đổi một phần nhỏ năng lượng phóng xạ thành điện nên hiệu suất còn thấp so với pin lithium-ion, nhưng tiềm năng là rất lớn. Giáo sư In khẳng định carbon-14 chỉ phát ra tia beta, không xuyên qua da và có thể bị chặn bởi nhôm, nên an toàn sinh học. Đồng thời, carbon-14 là sản phẩm phụ từ lò phản ứng hạt nhân, rẻ, dễ tái chế và có thể tạo điện trong hàng trăm năm.
Tuy nhiên, một số người vẫn nghi ngờ tính thực tế vì đây là sản phẩm của Hàn Quốc – nơi từng gây tranh cãi với công bố siêu dẫn nhiệt độ phòng vào năm 2023, nhưng sau đó bị bác bỏ. Điều này khiến nhiều người thận trọng hơn trước các tuyên bố từ giới nghiên cứu nước này.
Những kỳ vọng và thực tế của pin hạt nhân
Bài viết của NeoWin gợi nhớ đến thông tin từ tháng 1/2024, khi công ty Betavolt (Trung Quốc) công bố đã phát triển thành công pin hạt nhân mini có khả năng tạo điện trong 50 năm mà không cần sạc hay bảo trì. Họ cho biết đang thử nghiệm loại pin dùng công nghệ phân rã niken-63 và mô-đun bán dẫn kim cương. Mẫu đầu tiên, BV100, có công suất 100 microwatt, điện áp 3V, có thể ghép song song hoặc nối tiếp, và được quảng cáo là sản phẩm đầu tiên trên thế giới được sản xuất hàng loạt.
Họ còn công bố kế hoạch ra mắt pin 1W vào năm 2025, với mục tiêu biến điện thoại thành thiết bị “không cần sạc”. Tuy nhiên, khi truy cập trang web chính thức, có thể thấy nhiều hình ảnh chỉ là bản dựng, không có hình ảnh thật của phòng thí nghiệm hay đội ngũ R&D. Sau hơn một năm, trang web không cập nhật và sản phẩm cũng chưa xuất hiện, cho thấy những tuyên bố này có thể chỉ là chiêu trò quảng bá.
Dù vậy, không thể phủ nhận rằng trong lĩnh vực pin hạt nhân, vẫn có những bước tiến thực sự. Vào tháng 3/2025, Trung Quốc đã phát triển thành công mẫu pin carbon-14 đầu tiên sử dụng vật liệu bán dẫn silicon carbide, có thể tạo điện trong hàng nghìn năm. Mẫu này mang tên “Chulong số 1”, do Wuxi Beta và Đại học Sư phạm Tây Bắc hợp tác nghiên cứu trong nhiều năm. Trong thử nghiệm, đèn LED gắn với pin đã nhấp nháy hơn 35.000 lần liên tục trong gần 4 tháng.
Loại pin này không dùng cho điện thoại, nhưng phù hợp với thiết bị y tế cấy ghép như máy tạo nhịp tim, giao diện não-máy tính, hoặc trong các mạng cảm biến, môi trường khắc nghiệt như Nam Cực, đại dương sâu hay không gian. Theo kế hoạch, phiên bản “Chulong số 2” nhỏ bằng đồng xu có thể ra mắt cuối năm nay hoặc đầu năm sau, với mục tiêu giảm chi phí và kích thước.
Thực tế, dù công nghệ đã có tiến bộ rõ rệt, việc đưa pin hạt nhân vào sử dụng dân sự vẫn còn xa. Chi phí cao, khó sản xuất hàng loạt, yêu cầu an toàn nghiêm ngặt là rào cản lớn. Có thể phải mất vài năm hoặc lâu hơn để công nghệ này được chấp nhận trong điện thoại di động. Giấc mơ về một chiếc điện thoại không bao giờ cần sạc vẫn là điều xa vời, nhưng công nghệ đang đi đúng hướng. Khi khoa học tiến xa hơn và các rào cản kỹ thuật được giải quyết, điều đó hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai. (Sohu)
