Chuyên gia tế bào gốc của Nhật tự tử vì... học trò bị nghi đạo ý tưởng

Nhà khoa học tế bào gốc của Nhật Bản hôm 5/8 được phát hiện treo cổ tự tử, sau nhiều tháng kiệt sức và căng thẳng được cho là liên quan đến nghiên cứu bị nghi làm giả dữ liệu và ăn cắp ý tưởng.

Chuyên gia tế bào gốc của Nhật Bản Yoshiki Sasai. Ảnh: AFP

Yoshiki Sasai, 52 tuổi, được cảnh sát phát hiện trong tư thế bị treo cổ tại Trung tâm Sinh học Phát triển Riken tại Kobe, phía đông Nhật Bản. Người phát ngôn của cảnh sát địa phương xác nhận đây là một vụ tự tử. Tại hiện trường, cảnh sát tìm thấy 5 lá thư tuyệt mệnh mà ông để lại.

Theo Reuters, Sasai từng được đưa vào bệnh viện hồi tháng Ba năm nay vì căng thẳng và ít tiếp cận với giới truyền thông trong thời gian nghiên cứu của ông cùng các đồng nghiệp gây nhiều tranh cãi. Người phát ngôn của nhà khoa học Satoru Kagaya cho biết ông dường như "hoàn toàn kiệt sức" trong cuộc trò chuyện qua điện thoại lần cuối cùng khoảng tháng Năm hoặc tháng Sáu.

Với tư cách là Phó giám đốc Trung tâm Sinh học Phát triển Riken, Sasai là người giám sát công trình nghiên cứu của Haruko Obokata (sinh năm 1983), từng gây tiếng vang khi được công bố trên tạp chí Nature của Anh hồi tháng Một. Tuy nhiên, nghiên cứu bị rút lại sau đó vì nghi vấn làm giả dữ liệu và ăn cắp ý tưởng.

Ủy ban điều tra của Riken cho rằng Sasai là người chịu trách nhiệm chính vì không xác nhận dữ liệu trong nghiên cứu và vấn đề đạo đức của Obokata. Sự kiện này từng xuất hiện trên trang nhất của nhiều tờ báo ở Nhật Bản và ảnh hưởng đến uy tín về nghiên cứu khoa học của đất nước này.

Yoshiki Sasai là một trong những nhà nghiên cứu và chuyên gia về tế bào gốc hàng đầu Nhật Bản, với nhiều công trình nghiên cứu được hy vọng có thể thay thế tế bào bị hư hại và thậm chí phát triển các cơ quan của cơ thể người. Ông là người có đóng góp lớn trong lĩnh vực sinh học phát triển, một nhà nghiên cứu nổi tiếng thế giới.

Tế bào gốc là tế bào mầm hay tế bào nền móng mà từ đó các loại tế bào khác của con người được tạo ra. Nghiên cứu tế bào gốc có thể ứng dụng trong điều trị bệnh tim, tiểu đường và một số bệnh khác.

Trong bức di thư gửi trưởng nhóm nghiên cứu Riken Haruko Obokata, ông nói rằng "mọi thứ đã quá giới hạn chịu đựng" và ông cảm thấy "tinh thần mệt mỏi."

Phó Giám đốc Sasai là người đã ra chỉ thị cho nữ khoa học gia Obokata soạn luận văn tế bào gốc (STAP) dựa trên các kết quả nghiên cứu của nhóm này.

Theo giới thạo tin, 3 trang di thư của ông Sasai được để trong cặp của ông. Trong mỗi bức thư, ông gửi cho cô Obokata, cán bộ CDB và thành viên của Phòng nghiên cứu. Các bức thư này được đánh máy cẩn thận và để trong phong bì.

Theo trưởng phòng PR của Riken Satoru Kagaya, trên bàn của ông Sasai còn để các bức thư gửi Trưởng phòng tổng hợp Văn phòng Riken ở Kobe và trưởng phòng nhân sự. Trưởng phòng Kagaya cho biết: "Ông ấy (Sasai) có lẽ đã quá mệt mỏi về cả tinh thần lẫn thể xác."

Trong số những bức di thư của nhà khoa học xấu số, dư luận đặc biệt quan tâm đến bức thư gửi cô Obokata. Ông Sasai đã đặt kỳ vọng lớn vào kết quả thí nghiệm kiểm chứng nhằm xác nhận việc có tồn tại hay không tế bào STAP do Riken thực hiện. Bức thư gửi Obokata có đoạn viết: "Nhất định phải tái hiện sự tồn tại của tế bào STAP!"

Cuộc thí nghiệm kiểm chứng được các nhà nghiên cứu của CDB bắt đầu tiến hành vào mùa Xuân năm nay và sẽ sớm có kết quả vào trung tuần tháng 8/2014. Từ tháng 9/2014, đích thân tác giả Obokata sẽ tiến hành thí nghiệm tái hiện STAP.

Chủ tịch Riken, ông Noyori Ryoji khẳng định: "Tôi cảm thấy choáng váng. Đây là một mất mát to lớn không gì bù đắp nổi của giới khoa học thế giới."

Theo VnExpress, VietnamPlus