Có nên tiếp tục sử dụng kem đánh răng Colgate Total?

Kem đánh răng Colgate Total chứa chất kháng khuẩn triclosan, làm dấy lên những mối lo ngại về tác hại gây ung thư của chất hoá học này. Thực hư về chất triclosan thế nào và liệu chúng ta có nên vứt kem đánh răng Colgate Total vào sọt rác?

Trong khi vẫn còn thiếu những nghiên cứu lâu dài về tác hại của chất kháng khuẩn triclosan đối với con người, thì một số nghiên cứu về triclosan với chuột đã cho thấy những tác hại như giảm khả năng sinh sản và tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, rất khó để nói những kết quả nghiên cứu trên chuột sẽ xảy ra đối với con người, đặc biệt vì chúng ta đã tiếp xúc, sử dụng với chất triclosan trong rất nhiều sản phẩm từ hàng thập kỷ nay. Theo trang Business Insider, những thông tin về việc "chất hoá học gây ung thư" hay "chất có liên quan đến ung thư" đang bị thổi phồng quá mức.

Trong khi những thông tin về chất triclosan liên quan đến bệnh ung thư nghe thật đáng sợ, chúng ta hãy nhớ rằng chất này có trong kem đánh răng vì một lý do: nó giúp chống viêm lợi, một bệnh rất phổ biến gây viêm và chảy máu nướu.

Nhưng liệu lợi ích mà triclosan mang lại trong kem đánh răng Colgate Total có đủ sức để vượt qua các rủi ro? Hay bạn nên vứt luôn hộp kem đánh răng vào sọt rác, và chuyển sang dùng loại khác, những loại kem đánh răng được quảng cáo là 100% không có chất triclosan?

Những phân tích về lợi ích-rủi ro này đặt ra các câu hỏi rất cá nhân, và thật khó để nói chắc chắn nên làm gì. Sau đây là những phân tích rõ hơn về chất triclosan để bạn đọc có thể tham khảo và hiểu hơn về chất triclosan, cũng như tự đưa ra quyết định cho bản thân và gia đình.

Chất triclosan là gì?

Theo Cơ quan bảo vệ môi trường của Mỹ, triclosan là một chất kháng khuẩn, giúp "làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nấm, và nấm mốc". Nó bắt đầu có trong các sản phẩm xà phòng rửa tay diệt khuẩn vào những năm 1970.

Kể từ đó, triclosan được sử dụng trong hàng tấn sản phẩm tiêu dùng khác nhau – như chất tẩy rửa, xà phòng, chất tẩy rửa da, chất khử mùi, nước thơm để gội đầu/tắm, kem, kem đánh răng, nước rửa chén. Nhiều trong số các sản phẩm trên được dán nhãn là "diệt khuẩn" có khả năng chứa triclosan hoặc một hợp chất liên quan.

Chất triclosan có những nguy cơ gì?

Sự thật là, chúng ta hoàn toàn không biết đến các rủi ro đối với sức khoẻ con người khi sử dụng triclosan, đặc biệt là khi sử dụng một lượng triclosan nồng độ thấp. Theo Trung tâm Phòng chống và kiểm soát dịch bệnh của Mỹ, cần có thêm các nghiên cứu để đánh giá về ảnh hưởng đối với sức khỏe con người khi tiếp xúc với triclosan.

Tuy nhiên, Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực Phẩm của Mỹ (FDA) lại chưa bao giờ đặt ra một phán quyết toàn diện nào đối với hiệu quả và tính an toàn của triclosan – mặc dù cơ quan này từng nói sẽ xem xét về chất triclosan vào năm 1974. Giờ đây, FDA nói họ sẽ đặt ra vấn đề về triclosan vào năm 2016.

Tuy nhiên, do những lo ngại của người tiêu dùng về tính an toàn và tác động lên môi trường, chất triclosan đã bị loại ra khỏi nhiều sản phẩm xà phòng, vì có nhiều bằng chứng nói rằng những sản phẩm này không mang lại lợi ích sức khoẻ trong nước và xà phòng.

Những thử nghiệm với động vật đã đặt ra một số báo động đỏ. Chẳng hạn, một nghiên cứu phát hiện ra triclosan thúc đẩy ung thư vú trong các tế bào ở phòng thí ngiệm và ở chuột. Nghiên cứu khác cho thấy tiếp xúc với chất triclosan trong quá trình mang thai gây ra những tổn thất thần kinh ở một số con chuột.

Nhưng cần nhìn nhận rằng ảnh hưởng của các chất hoá học đối với động vật rất khác đối với con người, và thử nghiệm ở động vật có thể liên quan đến việc sử dụng liều cao chất hoá học. Dù vậy, những phát hiện này ở động vật có nghĩa là chúng ta cần có những thử nghiệm đảm bảo an toàn trước khi sản phẩm được sử dụng cho con người.

Ảnh hưởng trực tiếp của chất hoá học lên cơ thể con người không phải là những mối lo ngại duy nhất về các chất phụ gia. Vào giữa những năm 2000, các tổ chức môi trường như Hội đồng bảo vệ tài nguyên, đã bắt đầu lo ngại về việc sử dụng chất triclosan trong xà phòng có thể góp phần làm tăng những loại vi khuẩn kháng thuốc, gây ra những căn bệnh nhiễm trùng khó điều trị. Do xà phòng được sử dụng và thường bị trôi xuống các dòng suối, thậm chí trôi vào các hệ thống nước, nên họ cũng phát hiện ra chất triclosan có thể ảnh hưởng đến tảo và đời sống của các loài trong hệ sinh thái nước. Chẳng hạn, các nhà khoa học Canada đã phát hiện ra việc tiếp xúc với chất triclosan đã gây ra một số vấn đề phát triển đối với các loài ếch nhái.

Trang web của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ cũng nói rằng, triclosan "có khả năng gây nguy cơ cho các động vật dưới nước". Họ đã có kế hoạch xem xét lại chất triclosan, nhưng triclosan vẫn đang là một loại "thuốc trừ sâu" đã được đăng ký.

Lợi ích của triclosan là gì?

Website của Colgate ghi rõ: "Các đánh giá của Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ, của Hiệp hội Nha khoa Mỹ và các cơ quan chính phủ trên thế giới khẳng định triclosan an toàn khi sử dụng trong kem đánh răng và công nhận Colgate Total mang lại lợi ích sức khoẻ quan trọng".

Trang web còn nói "tính an toàn và hiệu quả" của sản phẩm được khẳng định bởi hơn 80 cuộc nghiên cứu khoa học với 19.000 đối tượng tham gia.

Năm ngoái, một cuộc đánh giá độc lập về những nghiên cứu trên chất triclosan trong kem đánh răng đã kết luận rằng chất hoá học này "làm giảm mảng bám, viêm nướu, các bệnh về nướu và chảy máu", nhưng các tác dụng làm giảm đó "có thể quan trọng hoặc không quan trọng về mặt lâm sàng". Kem đánh răng chứa triclosan cũng liên quan đến tác dụng "làm giảm" chứng sâu răng.

"Dường như không có gì phải lo ngại quá về việc sử dụng chất triclosan trong kem đánh răng … ở những nghiên cứu kéo dài ba năm", các nhà đánh giá kết luận.

Hãng Colgate nhanh chóng chỉ ra rằng các bằng chứng sự thực trên thế giới cũng ủng hộ các kết luận này.;"Trong gần 18 năm Colgate Total có mặt trên thị trường Mỹ, không hề có một dấu hiệu về vấn đề an toàn nào trái ngược với các nghiên cứu", Thomas DiPiazza, một người phát ngôn của Colgate nói với hãng tin Bloomberg.

Tạm kết

Vậy, bạn có nên vứt hộp kem đánh răng Colgate Total đi? Về cơ bản, câu trả lời tuỳ thuộc vào bạn.

Nếu các kết quả nghiên cứu trên động vật khiến bạn lo sợ, hoặc nếu bạn lo ngại về chất triclosan ảnh hưởng đến môi trường, và bạn không bị viêm lợi, bạn có thể muốn đổi sang dùng loại kem đánh răng khác. Nhưng, quan điểm hiện tại của FDA là "tricosan không nguy hiểm với con người" và "chưa có đủ bằng chứng an toàn" để khuyến cáo người tiêu dùng ngừng sử dụng các sản phẩm chứa triclosan.

Một lần nữa, cần nhắc lại rằng thường trong các nghiên cứu, các loài động vật phải dùng một liều cao các chất hoá học so với nồng độ thực sự mà con người sử dụng. Vì thế, trừ phi bạn định ăn cả một tuýt kem Colgate Total, nếu không bạn vẫn an toàn khi sử dụng nó để đánh răng hằng ngày.

Hoàng Lan

Theo Business Insider