Biến đổi khí hậu khiến kỳ đà đực... chuyển giới

Lần đầu tiên, các nhà khoa học ghi nhận được bằng chứng biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến quá trình chọn giới tính của loài bò sát hoang dã sống tại Úc.

Một chú kỳ đà đầu rồng ở Úc

Nhiệt độ có tác động đến quá trình lựa chọn giới tính của một số loài bò sát trong thời kỳ ấp trứng. Lấy ví dụ như loài kỳ đà đầu rồng ở Úc, nếu nhiệt độ ấp trứng trên 34 độ C thì các phôi thai đực sẽ chuyển thành cái, dẫn tới hệ quả loài này có tỷ lệ đực cái lên tới 1/16 (cứ 1 con đực sẽ có 16 con cái).

Tuy vậy nghiên cứu khoa học vừa được đăng tải trên tạp chí Nature cho biết, không chỉ biến đổi giới tính các phôi thai, nhiệt độ cao còn khiến những con kỳ đà trưởng thành hiện đang là "đàn ông" hoá thành "đàn bà"! Và thậm chí, những con kỳ đà cái-gốc-đực này còn đẻ nhiều trứng hơn cả "đàn bà" thuần chủng!

Clare Holleley, người đứng đầu nhóm nghiên cứu thuộc Học viện Sinh học Ứng dụng trong ĐH Canberra (Úc), nhận xét: "Trước đây chúng tôi từng thấy trong phòng thí nghiệm, khi bị tiếp xúc với nhiệt độ cực cao, nhiều chú kỳ đà đực về mặt di truyền đã chuyển thành cái. Bây giờ chúng tôi lại có những kết quả cho thấy các cá thể bị chuyển giới còn đẻ trứng tốt và nó gần như là một hiện tượng tự nhiên".

Nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu đến từ cả những cá thể được chuyển giới trong phòng thí nghiệm lẫn 131 cá thể trưởng thành khác ngoài tự nhiên. Những phân tích cho thấy một số kỳ đà có bên ngoài là cái vốn sống trong khu vực có nhiệt độ cao hơn thực chất lại mang trong mình nhiễm sắc thể giới tính đực. Và điều gây ngạc nhiên hơn là những cá thể "đàn bà" này còn đẻ ra nhiều trứng hơn.

Holleley cho biết: "Bằng cách so sánh những cá thể cái chuyển giới với các cá thể đực thông thường, chúng tôi có thể dựng lên những đường phân cách mới trong đó chỉ rõ được mức nhiệt độ quyết định giới tính. Thêm vào đó, chúng tôi cũng phát hiện ra những con kỳ đà này có thể kích hoạt sự chuyển giới nhanh chóng dựa trên nhiệt độ thay vì dựa trên đặc tính di truyền".

Quần thể kỳ đà ở Úc hiện đang đứng ở vạch đỏ. Đường màu đen thể hiện "mức" giới tính của chúng tuỳ theo nhiệt độ

Hiện tượng chuyển giới thú vị này trên thực tế đang gây lo ngại trong các nhà sinh vật học. Vì một cộng đồng nào đó quá thiên lệch về giới tính sẽ có rủi ro trong việc duy trì nòi giống. Đặc biệt hơn, nếu sự thiên lệch này đến từ nhiệt độ thì biến đổi khí hậu có thể sẽ khiến chúng lâm vào cảnh ngặt nghèo.

Đồng tác giả trong nghiên cứu, giáo sư Arthur Georges, phát biểu với tờ The Sydney Morning Herald rằng:;"Nếu (giới tính của) chúng bị lệ thuộc vào nhiệt độ, sẽ có rủi ro rằng nếu nhiệt độ tiếp tục gia tăng, 100% chúng sẽ trở thành giống cái và chúng sẽ ở bên bờ tuyệt chủng. Nên đây là một phát hiện đáng lo ngại". Trong trường hợp nếu mọi con đực đều lại cái (chuyển sang giới tính cái), chúng sẽ không tạo ra tinh trùng nữa và quá trình thụ tinh không diễn ra. Nên bất kể số lượng trứng mới có đẻ ra nhiều hay ít, loài kỳ đà này sẽ gặp rủi ro không duy trì được nòi giống.

Song, các nhà khoa học hy vọng rằng loài kỳ đà này có thể thích nghi để ứng phó với sự biến đổi khí hậu hoặc ấm lên toàn cầu, rằng những con đực có thể tăng ngưỡng nhiệt độ chịu đựng hơn. Tuy nhiên nếu sự thích nghi diễn ra quá chậm, rất có thể chúng sẽ cần tới con người để lưu trữ mầm tinh trùng nhằm tránh khỏi nguy cơ bị tuyệt chủng.

Huyền Thế

Theo CNET