VnReview
Hà Nội

Nên dừng dùng thuốc kháng sinh khi nào?

Một nghiên cứu mới cho biết điều trị bằng thuốc trong thời gian ngắn cũng có thể có hiệu quả ngang với điều trị dài ngày.

Theo Consumer Reports, tin mừng là bạn có thể rút ngắn thời gian uống kháng sinh xuống. Trong nhiều thập kỷ, bác sĩ đã cho bệnh nhân uống thuốc trong 1 đến 2 tuần, dù chỉ cần vài ngày là bệnh nhân đã thấy khỏe lại. Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng, trong một vài trường hợp, uống ít kháng sinh hơn cũng có hiệu quả tương đương – và nó còn an toàn hơn nữa.

Theo nghiên cứu xuất bản vào ngày 25/6 trên trang JAMA Internal Medicine, các nhà nghiên cứu người Tây Ban Nha đã kiểm nghiệm việc sử dụng kháng sinh trên 312 người lớn bị tiêu chảy nghiêm trọng cần nhập viện. Xấp xỉ nửa trong số đó được chăm sóc bình thường, uống kháng sinh trong trung bình 10 ngày. Nửa còn lại bác sĩ ngừng cho uống thuốc trong 5 ngày miễn là người đó không bị sốt và đang có dấu hiệu phục hồi.

10 ngày sau điều trị, các nhà nghiên cứu phát hiện ra những bệnh nhân ngừng dùng thuốc trước 10 ngày cũng khỏe mạnh như những người kia; sau một tháng thì hầu hết tất cả hồi phục hoàn toàn. Trên thực tế, chỉ 1,4% trong số những bệnh nhân được điều trị ngắn ngày phải quay lại bệnh viện trong 30 ngày, so với 6,6% của nhóm được điều trị dài hơn.

Các nghiên cứu trước đó cũng chỉ ra rằng các khóa điều trị ngắn cũng có kết quả tốt đối với các trường hợp bệnh nhân bị tiêu chảy nhẹ không đến viện.

Vậy điều này có đúng với các loại bệnh khác không?

"Không may, chưa có nhiều nghiên cứu chất lượng liên quan đến thời gian lý tưởng cho các liệu pháp trị bệnh", Laura Hicks, bác sĩ tại Trung tâm Kiểm soát và phòng chống bệnh tật (Centers for Disease Control and Prevention (CDC)), nói. Nhưng điều này nói lên rằng hầu hết nghiên cứu đã khám phá ra rằng kháng sinh cần ít thời gian để hoạt động hơn người ta tưởng.

"Từ xưa đến nay, mọi người luôn nghĩ điều trị bằng kháng sinh càng lâu thì càng tốt, càng an toàn", Hicks cho biết. "Chúng ta cần thay đổi điều này".

Kháng sinh có thể cứu mạng con người, nhưng có một số lý do tốt để không uống loại thuốc này lâu hơn cần thiết. "Nó tăng nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ như mẩn ngứa hay tiêu chảy", Hicks nói. "Chúng tôi đặc biệt quan tâm tới việc điều trị lâu dài do nó tăng khả năng lây nhiễm Clostridium difficile (C.diff), dẫn đến một loại bệnh tiêu chảy nguy hiểm, thường là hậu quả trực tiếp từ việc sử dụng kháng sinh".

Các trung tâm y tế từng kê các đơn thuốc kháng sinh dài ngày để đảm bảo việc loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh. Nhưng theo sự phát triển của khoa học, ngày càng rõ ràng rằng thuốc không chỉ ảnh hưởng tới vi khuẩn gây ra viêm nhiễm mà còn ảnh hưởng tới môi trường sống phức tạp của hàng nghìn tỷ vi khuẩn cư trú trong cơ thể người.

"Nghiên cứu chỉ ra rằng bạn uống kháng sinh càng lâu, vi khuẩn trong và trên cơ thể ngày càng kháng thuốc". Nếu một lúc nào đó những vi khuẩn đó gây ra bệnh, thì việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều. Và bạn còn có khả năng truyền những vi khuẩn đó sang những người khác xung quanh.

"Điều trị quá mức với kháng sinh là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc các vi khuẩn trở nên kháng thuốc, đồng nghĩa với việc các kháng sinh từng có hiệu quả nay không còn tác dụng với các vi khuẩn thông thường nữa", Hicks nói thêm.

Dĩ nhiên, điều trị không đủ cũng để lại những hậu quả khác, như vi khuẩn sót lại có thể nhân lên và khiến bệnh tình còn trầm trọng hơn ban đầu. "Tôi hiểu được những nơi chăm sóc y tế thường kê các đơn thuốc kháng sinh dài ngày cho bệnh nhân chỉ để đảm bảo rằng bệnh nhân sẽ khỏi bệnh". Nhưng cô cũng nói rằng, kháng sinh sau khi hoàn thành nhiệm vụ ngăn chặn bệnh thì nó sẽ chắc sẽ gây thêm các tác dụng khác nữa: Chỉ tăng thêm nguy cơ gây ra các tác dụng phụ tiềm ẩn mà thôi.

Đừng dừng uống thuốc khi bác sĩ chưa cho phép

Một số căn bệnh nguy hiểm như lao và các bệnh ảnh ưởng đến xương, van tim cũng như mạch máu cần điều trị lâu dài. "Trong một số trường hợp nhất định, bạn có thể thấy đỡ, nhưng bệnh vẫn chưa khỏi hẳn và cần điều trị thêm", Hicks cho biết.

Nếu bạn dùng kháng sinh cho các căn bệnh thường gặp hơn như xoang hay tiêu chảy, bạn nên gọi cho bác sĩ để hỏi xem bạn có thể dừng uống thuốc được chưa nếu trong 48 giờ bạn không còn bị sốt và cảm thấy đỡ hơn nhiều.

Đừng cố uống kháng sinh thừa. Hãy vứt đi hoặc trả lại cho nhà thuốc nếu có thể. Một cách an toàn để vứt chúng đi đó là trộn với đất hoặc bã cà phê, bỏ vào bao trước khi vứt.

Phương Nam

Chủ đề khác