Phụ nữ sau sinh bị mất… nhiều chất xám

Thiên chức làm mẹ của người phụ nữ tường chừng như là điều vô cùng vui sướng nhưng cũng chính là gánh lo và cái hại rất nhiều cho sức khỏe, đặc biệt gây ra những thay đổi mạnh mẽ trong cấu trúc não.

Một nhóm nghiên cứu đến từ ĐH. Autonomous, Barcelona, Tây Ban Nha kết hợp cùng một nhóm khác đến từ ĐH. Leiden, Hà Lan đã chỉ ra rằng, não bộ của phụ nữ sau khi phải trải qua cuộc "vượt cạn" dường như thay đổi khá nhiều, thậm chí quá trình thay đổi này có thể kéo dài liên tục qua nhiều năm.

Những thay đổi trong não bộ của phụ nữ sau sinh liên quan tới những thay đổi về kích thước vật lý và cấu trúc não bộ. Dựa trên một thử nghiệm quy mô nhỏ với một nhóm gồm 25 bà bầu (trong khoảng 30 tuổi) và 19 nam giới tại Tây Ban Nha. Một nhóm khác gồm 20 nữ giới và 17 nam giới hiện chưa có con hoặc chưa có ý định có con.

Các bà bầu trước khi sinh đều sẽ trải qua quy trình quét cộng hưởng hình ảnh độ phân giải cao. Tất nhiên những người còn lại cũng được quét cộng hưởng để lấy dữ liệu so sánh và đối chiếu.

Theo CNN, quá trình quét tiếp tục được lặp lại sau khi các bà bầu hạ sinh. Kết quả tổng hợp cho thấy, lượng chất xám trong vùng não liên quan đến nhận thức xã hội đã mất đi đáng kể. Trong khi lượng chất xám này gần như không thay đổi trên những người phụ nữ không mang thai và nam giới trong thử nghiệm. Chất xám bao gồm các tế bào thần kinh có nhiệm vụ xử lý thông tin và các tế bào hỗ trợ hoạt động cho chúng. Chất xám là tế bào não cố định, không sản sinh và cũng không tái sinh.

Lý giải về sự mất mát một lượng chất xám sau sinh, các nhà nghiên cứu suy đoán, đây là một hình thức "reset" của não bộ, tuy vậy hiện chưa rõ tác động nào đã dẫn tới hiện tượng này. Quá trình này sẽ thay đổi mạng lưới thần kinh để các khớp nối thần kinh có thể hoạt động hiệu quả hơn. Những thay đổi này có thể kéo dài lâu hay chậm trong ít nhất 2 năm sau đó tùy từng người.

Tuy nhiên đồng tác giả nghiên cứu, Elseline Hoekzema, hiện đang là nhà khoa học về não cấp cao tại ĐH Leiden chia sẻ rằng, nhóm nghiên cứu gần như chưa tính tới việc điều tra những thay đổi có thể kéo dài vượt khoảng thời gian này.

Điều thú vị là, khi phụ nữ càng bị mất nhiều chất xám thì mối liên kết giữa họ và người con càng trở nên chặt chẽ hơn bao giờ hết.

Mối liên kết này được nhiều nhà khoa học tin tưởng có mối liên hệ chặt chẽ tới hóa sinh. Trong ghi chú, trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Elseline Hoekzema cho biết: "Có một điều không quá ngạc nhiên khi những thay đổi lớn trong lượng hoóc môn của một phụ nữ thời kỳ thai sản có thể dẫn tới những biến đổi trong cấu trúc não".

Nhà khoa học, giáo sư sản khoa không thuộc nghiên cứu Rodney L. Wright thuộc CĐ. Albert Einstein và hệ thống chăm sóc sức khỏe Montefiore, Mỹ (Montefiore Health System) lại khẳng định, nghiên cứu này còn khá mới, thời gian thử nghiệm cũng chưa lâu nên chưa rõ những tác động về mặt lâu dài sẽ ra sao. Ông cũng chỉ ra, số lượng người tham gia không lớn và còn rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới người thử nghiệm bao gồm: cho con bú, căng thẳng,…

Mặc dù vậy Wright tin rằng, dựa trên cơ sở lượng hoóc môn estrogen tăng cao thời kỳ thiếu nữ và sự thay đổi mô não sau thời kỳ mãn kinh của phụ nữ, nghiên cứu trên hoàn toàn có căn cứ và đang đi đúng hướng.

Bằng việc sử dụng các dữ liệu đã thu thập, các nhà nghiên cứu có thể áp dụng kết quả nghiên cứu này để xây dựng một chương trình máy tính giúp dự đoán một người phụ nữ đã sinh con hay chưa thông qua cách quét não bộ.

Phát hiện trên của các nhà nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí khoa học thần kinh Nature Neuroscience với tựa đề: "Mang thai dẫn dẫn tới những thay đổi lâu dài trong cấu trúc não người".

Mai Huyền