Tại sao người trẻ Mỹ ghét chủ nghĩa tư bản?

Từ khi nào giới trẻ Mỹ ghét chủ nghĩa tư bản – và tại sao? Cách đây khoảng một năm, Viện Chính trị ở Harvard đã công bố những kết quả khảo sát cho thấy hơn một nửa trong số những người được hỏi ở độ tuổi 18 đến 29 không ủng hộ chủ nghĩa tư bản. Và điều ngạc nhiên là có 1/3 khảng khái nói họ ủng hộ chủ nghĩa xã hội.

Theo Wall Street Journal, rõ ràng các nguyên lý của chủ nghĩa tư bản đã bị hiểu lầm một cách sâu sắc và cơ bản. Wall Street Journal cho rằng không một hệ thống nào tốt hơn chủ nghĩa tư bản khi làm công việc giải quyết mọi vấn đề mà các nhà phê bình nghĩ là quan trọng. Chủ nghĩa tư bản đã ổn định cộng đồng, tạo ra công ăn việc làm, giúp mọi người thoát nghèo và tiếp sức mạnh để họ thực hiện giấc mơ.

Vì thế, những thành công trong chế độ chủ nghĩa tư bản, mở cửa tự do thị trường của Mỹ đã mang lại nguồn cảm hứng cho các nền kinh tế trên thế giới. Theo nghiên cứu về Xu hướng và thái độ toàn cầu của Trung tâm nghiên cứu Internet Pew, trung bình trên toàn cầu có 66%, từ các nước đang phát triển đến các nước phát triển, tin rằng mọi người có cuộc sống tốt hơn trong chủ nghĩa tư bản. Nhưng ngay tại quê nhà Mỹ, chủ nghĩa tư bản đang bị lên án là một hệ thống tinh hoa làm giàu cho một số cá nhân dựa trên chi phí của nhiều người khác.

Người trẻ vừa từ chối chủ nghĩa tư bản và thị trường tự do, nhưng đồng thời họ lại ủng hộ tự do doanh nghiệp. Sự mâu thuẫn này gây bối rối, thậm chí tệ nhất là gây ra rắc rối. Không được tiếp cận nguồn vốn, các doanh nhân "mới lớn" cảm thấy ý tưởng của họ bị trôi đi; không có vốn, sẽ không có gì tiếp sức cho sáng tạo. Vốn là mạch máu của nền kinh tế. Nó phải được chảy tự do để đảm bảo sự sống còn và sức khỏe của nền kinh tế.

Wall Street Journal cho rằng người trẻ Mỹ đã đến một thời điểm kinh tế gặp khó khăn, và điều này đã góp phần tạo nên sự bất mãn và niềm tin sai lệch của họ, cho rằng sự can thiệp của chính phủ là câu trả lời. Sự thật, sự can thiệp của chính phủ là một phần lớn của vấn đề. Dự luật bảo vệ người tiêu dùng và cải tổ Wall Street thông qua năm 2010 đã khiến các doanh nghiệp khó khăn hơn khi vay mượn tiền và đặc biệt các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tiếp cận thị trường vốn. Dự luật JOBS năm 2012 đã cố gắng tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các doanh nghiệp nhỏ hơn, nhưng vẫn chưa đủ. Tác giả bài viết trên Wall Street Journal cho biết bố của ông thường nói: "Một ý tưởng tốt không bao giờ thiếu vốn, vì vốn sẽ luôn tìm đến những ý tưởng tốt". Tuy nhiên, điều đó không chắc có đúng trong xã hội ngày nay hay không.

Để rõ ràng hơn, chúng ta cần nhìn vào chính sự tăng trưởng của vốn cổ phần tư nhân. Vốn cổ phần tư nhân phải là lựa chọn của cả những người tìm vốn và những người có mong muốn đầu tư. Nhưng việc tiếp cận nguồn vốn và lợi ích của chủ nghĩa tư bản chỉ tập trung vào một nhóm quá nhỏ, làm hạn chế cơ hội. Chính những cá nhân và doanh nghiệp mà chính phủ muốn tạo điều kiện lại hầu như không có cơ hội tham gia và hưởng lợi gì từ những sáng tạo của những công ty lớn.

Như chúng ta thấy về ảnh hưởng lâu dài, dai dẳng của việc gia tăng điều tiết lên các thị trường vốn, chính phủ càng lớn và càng quyền lực không phải là câu trả lời. Vai trò thích hợp của chính phủ là cung cấp một khung pháp lý cho phép vốn lưu thông tự do, phù hợp với luật cung và cầu. Đó là cách công ăn việc làm, doanh nghiệp và sự giàu có được tạo ra. Chính phủ sẽ không có tiền phân phối hoặc chi tiêu nếu không có doanh thu thuế tạo ra từ các công việc và doanh nghiệp, chính là kết quả của hệ thống tư bản chủ; nghĩa.

Sống ở Mỹ, mọi người dân Mỹ đều là các nhà tư bản. Các giao dịch hàng ngày – như đổ xăng vào xe hơi, mua rau quả – đều là một phần của chủ nghĩa tư bản khi các hoạt động đó mang đến nguồn tài chính để các công ty phát triển và đầu tư vào các ý tưởng. Liệu giới trẻ Mỹ có nhận ra những điều này và có từ chối chủ nghĩa tư bản?

Hoàng Lan