VnReview
Hà Nội

Công nghệ cao bắt nguồn từ chiến tranh, không phải ở Silicon Valley

Công nghệ là nền tảng chính để tạo nên sức mạnh của mỗi quốc gia. Có thể nói, những công nghệ đã và đang định hình nên kỷ nguyên này đa số đều đến từ sức mạnh địa chính trị, vốn được tạo dựng nhờ chiến tranh.;

Chẳng hạn, những kỹ sư La Mã cổ đại đã giúp định hình nên vùng Địa Trung Hải ngày nay. Hay nền công nghệ của nước Anh với rất nhiều phát minh về công nghệ và hàng hải đã tạo dựng và duy trì cuộc cách mạng công nghiệp từ thế kỷ 18.

Những đế chế này hoàn toàn dư giả để chi trả cho những phát minh sáng chế bởi bởi đó là những cường quốc giàu có và chỉ có cách đó mới có thể củng cố sức mạnh cho họ. Và cũng vì công nghệ rất có ý nghĩa trong việc củng cố sức mạnh mà đến cả những thứ tưởng chừng là vô hại nhất cũng bị phát triển cho mục đích quân sự.

Liệu iPhone, một sáng chế của Apple, một kiệt tác bởi thiên tài Steve Jobs, hữu ích, thời thượng và vô hại có dính líu gì đến quân đội hay không?

Trái tim của iPhone, cũng như bao thiết bị điện tử khác, chính là con chip vi xử lý. Những con chip vi xử lý này trước đây vốn được chính phủ Hoa Kỳ tài trợ bởi nó rất cần cho những chiếc máy tính trọng lượng nhẹ dùng để điều khiển tên lửa, máy bay và cả những thứ tân tiến khác. Công nghệ vi xử lý đã nhanh chóng được sử dụng trong máy bay chiến đấu F-14, những tên lửa xuyên lục địa và cả những tên lửa hạt nhân đáy biển.

Vào năm 1985, General Dynamics, được biết đến với cái tên GTE ở thời đó, đã giúp quân đội Mỹ tạo nên mạng hiện đại dành cho một thiết bị đã được phát minh từ 12 năm trước. Thiết bị đó là điện thoại di động, được thử nghiệm lần đầu tiên trong Chiến dịch Cơn bão sa mạc. Quân đội khi đó cần một hệ thống liên lạc không dây tin cậy để có thể chỉ huy lực lượng dễ dàng và điện thoại là thiết bị phù hợp.

Rất nhiều phụ kiện và tính năng của iPhone cũng được phát triển cho mục đích quân sự. Ý tưởng nhiếp ảnh kỹ thuật số đã được phát triển bởi Cục Tình Báo Hoa Kỳ nhằm hỗ trợ hiệu quả hơn việc chụp ảnh bằng vệ tinh của họ.

Cũng tương tự như vậy, dịch vụ vị trí bản đồ cũng có xuất xứ từ quân sự. GPS vốn được ra đời nhằm xác định vị trí một cách chính xác cho hệ thống và phương tiện của vũ khí chứ không phải cho tài xế Uber đâu. Những vệ tinh giúp GPS trở nên khả thi cho đến ngày nay vẫn còn được không quân Mỹ sử dụng.

Tiếp đến là Internet, vốn là thứ đã rất quen thuộc với chúng ta. Internet được phát triển bởi Cơ quan đặc trách kế hoạch nghiên cứu quốc phòng cao cấp (DARPA). Nhiều thế hệ iPhone mới đây được trang bị tính năng nhận diện giọng nói Siri thực ra cũng là một dự án được gây quỹ bởi DARPA.

Đầu tiên, phải khẳng định rằng iPhone thực ra chỉ là sự kết hợp bởi rất nhiều công nghệ cũ, chỉ có Siri là được ra đời trong thế kỷ này. Công lao của Apple là đã cập nhật những công nghệ này, kết hợp tất cả lại thành một thể nhất định và biến nó thành một sản phẩm thương mại tuyệt hảo. Chính bởi vậy, cụm từ công nghệ cao (high tech) thường là việc cập nhật những phát minh cũ cho mục đích sử dụng trong thế giới hiện đại.

Quân sự mới chính là nơi sinh ra những công nghệ mà chúng ta sử dụng trong xã hội hiện nay. Khoảng 50 năm về trước, khi mà chiến tranh lạnh bắt đầu xảy ra cũng là thời kỳ công nghệ phát triển phồn thịnh nhất. Công nghệ thời đó rất quan trọng đòi hỏi sự sáng tạo vô biên nhằm phục vụ cho chiến tranh toàn cầu - trong không gian, trên không, trên biển, dưới biển và cả trên mặt đất.

Về vấn đề này, Hoa Kỳ với nguồn tài trí và kinh tế dồi dào đã chiếm được ưu thế nhưng liệu có ai hay công nghệ mà chúng ta cho là vô hại đó đã từng được thiết kế để giúp Mỹ khởi xướng cuộc chiến tranh nhiệt hạch trên toàn thế giới.

Trương Văn Thuyết

Chủ đề khác