Phát hiện kiểu xét nghiệm máu mới giúp dự đoán nguy cơ trẻ bị sinh non

Sinh non là một trong những mối nguy hiểm lớn nhất mà các bà mẹ và em bé của họ có thể gặp phải. Các biến chứng do sinh non là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh tại Mỹ và chúng là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu.

Theo trang National Geographic, hiện nay, một nhóm các nhà khoa học quốc tế vừa ra mắt một loại xét nghiệm máu mới có hiệu quả gần bằng như siêu âm, xác định một phụ nữ sẽ mang thai trong bao lâu nữa và điều quan trọng là, liệu cô ấy có thể xảy ra tình trạng chuyển dạ sớm và sinh con sớm hay không.

Trong khi xét nghiệm này vẫn trong giai đoạn phát triển ban đầu, nhóm nghiên cứu nói rằng nó rẻ hơn và dễ vận chuyển hơn thiết bị siêu âm. Nếu tiến hành rộng rãi, xét nghiệm có thể giúp những phụ nữ mang thai sống trong khu vực thu nhập thấp hoặc vùng sâu vùng xa, chỉ có vài cơ sở y tế, dễ dàng tiếp cận loại chăm sóc tiền sản có giá trị này.

Louis Muglia, giám đốc Trung tâm phòng ngừa sinh non tại Bệnh viện nhi Cincinnati cho biết: "Đây là một nghiên cứu đáng khích lệ, thực sự đảm bảo nên được tiếp tục đầu tư và đánh giá trong một nhóm nhiều phụ nữ hơn".

Siêu âm có mức độ dự đoán tuổi thai em bé chính xác là 48%

Tại sao sinh non lại nguy hiểm đến vậy?

Sinh non là ca sinh nở xảy ra sớm hơn ba tuần so với thời gian thai kỳ chín tháng của người mẹ. Nhiều ca sinh non khó dự đoán, và trẻ sinh sớm có thể bị rối loạn về thể chất và thần kinh.

Tình trạng này ảnh hưởng đến khoảng 9% phụ nữ Mỹ. Di truyền là một yếu tố lớn trong việc xác định nguy cơ sinh non, song sức khỏe của người mẹ và các điều kiện môi trường khác cũng có ảnh hưởng lớn.

Ví dụ, các bà mẹ quá nhẹ cân hay hút thuốc có nguy cơ sinh non cao hơn. Các bà mẹ người Mỹ gốc Phi cũng có nhiều khả năng sinh non hơn, và các nguyên nhân có thể bao gồm tình trạng sức khỏe như thiếu vitamin mãn tính.

Xét nghiệm máu mới diễn ra như thế nào?

Được mô tả trên tạp chí Science, các thử nghiệm sơ bộ về xét nghiệm máu mới có thể dự đoán tuổi thai của em bé với độ chính xác 45%. Độ chính xác này cũng tương tự như siêu âm, cụ thể siêu âm có mức độ dự đoán tuổi thai em bé chính xác là 48%. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã có thể dự đoán phụ nữ nào sẽ sinh con sớm với độ chính xác từ 75 đến 80%.

Xét nghiệm này hoạt động bằng tìm hiểu về cell-free RNA trong máu của người mẹ. Những mẩu nhỏ cell-free RNA này là "phân tử sứ giả", mang theo các chỉ dẫn di truyền để cơ thể biết cách tạo ra protein. Trong các thử nghiệm, các nhà khoa học đã kiểm tra mức độ RNA không có tế bào liên kết với các gen khác nhau, để thử và tìm ra những gen có thể dự đoán được một ngày đến hạn.

Để làm điều này, đầu tiên nhóm nghiên cứu điều chỉnh cách xác định giai đoạn mang thai. 21 phụ nữ Đan Mạch đã cung cấp mẫu máu theo hàng tuần cho đến khi họ sinh con đầy đủ. Điều này đã giúp các nhà khoa học thiết lập một mô hình cho thấy gen nào có thể được sử dụng để xác định tuổi thai. Mô hình đã được xác minh bằng cách sử dụng các mẫu máu của thêm 10 phụ nữ khác.

Nhóm nghiên cứu sau đó đã lấy mẫu máu từ 38 phụ nữ Mỹ đã sinh non trong thai kỳ trước đó. Các nhà nghiên cứu lấy mẫu máu trong cả ba tháng thứ hai và thứ ba của thai kỳ hiện tại của những phụ nữ này. Trong nhóm này, 13 người phụ nữ một lần nữa đã sinh con sớm, và 25 người sinh con sau khi đủ thai kỳ. Bằng cách so sánh các nhóm phụ nữ, các nhà nghiên cứu đã xác định RNA không chứa tế bào từ bảy loại gen dường như có thể dự đoán có thai sớm.

Xét nghiệm máu này có ý nghĩa ra sao?

Các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng xét nghiệm máu này vẫn còn trong giai đoạn đầu. Ban đầu, thử nghiệm của họ chỉ xem xét một số phụ nữ giới hạn và thử nghiệm sẽ không thực sự được xác minh cho đến khi họ có thể tăng số lượng mẫu.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nói rằng, đây là xét nghiệm máu đầy hứa hẹn. Các phương pháp dự đoán sinh non trước đây không đáng tin cậy hơn, vì nhiều người chỉ dựa vào việc liệu một người mẹ đã từng sinh con sớm hay không, hoặc xem xét các yếu tố trong thai kỳ chỉ có thể nhận biết được vào sau này.

Hơn nữa, việc tiếp tục xác định các yếu tố di truyền của việc sinh non có thể giúp các nhà khoa học phát triển phương pháp điều trị để không chỉ dự đoán mà còn có thể chống lại tình trạng này.

"Tôi đã dành rất nhiều thời gian để tìm hiểu về việc sinh non", đồng tác giả Mads Melbye của Stanford cho biết trong một thông cáo báo chí: "Đây là tiến bộ khoa học thực sự quan trọng đầu tiên về vấn đề này trong một thời gian dài".

Hoàng Lan