"Jurassic World 2": Bao lâu nữa thì chúng ta hồi sinh được khủng long?

Jurassic World 2 hiện đang được chiếu rộng rãi tại các rạp phim trên toàn thế giới, và trong khi mọi người ai cũng hào hứng với việc những con khủng long đầy răng sắc nhọn xé nát các nạn nhân xấu số, một câu hỏi được đặt ra là liệu có khả năng chúng ta được thấy điều đó ngoài đời thực hay không?

Tiểu thuyết Jurassic Park của Michael Crichton thực sự kỳ ảo, nhưng nếu xét về tính khoa học, nó chứa những manh mối cực kỳ thông minh và đi trước thời đại. Đúng là các hổ phách cổ đại thực sự lưu giữ những thông tin quý giá từ thời đại khủng long, và việc chúng ta có thể nhân bản một loài sinh vật nếu chúng ta sở hữu được chuỗi DNA của chúng cũng là hoàn toàn chính xác.

Giữa những gì được tác giả viết trong sách và thực tế hiện tại, các nhà khoa học đã đạt được nhiều thành tựu vượt bậc cũng như có được những phát hiện đáng giá trên lĩnh vực cổ sinh vật học và di truyền học. Vào tháng 12/2017, các nhà cổ sinh vật học tìm thấy một phần thân ống lông khủng long chứa đầy máu nằm trong một viên hổ phách. Công nghệ chỉnh sửa gene CRISPR-Cas9 hứa hẹn sẽ giúp giải mã DNA chứa trong mẫu máu này, khi mà các nhà khoa học có thể sử dụng nó để chỉnh sửa DNA một cách nhanh chóng với chi phí không quá cao. Nhân bản đã trở thành một việc khá phổ biến trong ngành nông nghiệp. Vào năm 2003, các nhà khoa học thậm chí còn tái sinh một loài dê rừng Pyrennean đã tuyệt chủng bằng cách nhân bản nó từ DNA được lưu trữ trước đó, nhưng con vật này đã chết chỉ sau vài phút ra đời.

Nhà di truyền học George Church cũng đã đạt được những tiến triển tương tự như những gì trong sách của Crichton. "Hiện, phòng thì nghiệm của tôi và các phòng thí nghiệm khác đã phát triển được công nghệ 'xếp chuỗi DNA thế hệ tiếp theo' cho phép chúng tôi về lý thuyết có thể xếp chuỗi hàng ngàn bộ gene của các động vật cổ đại và tổng hợp DNA trên diện rộng để tái tạo các động vật cổ đại đó" - Church nói - "Do đó, nhiều thứ được mường tượng ra trong sách và phim của Crichton... đang thành hiện thực thông qua những công nghệ cơ bản đó".

Liệu những thành tựu tuyệt vời nói trên đồng nghĩa với việc chúng ta đang trên con đường...tự hủy diệt chính mình bằng cách tái sinh loài khủng long?

Mẫu hổ phách chứa lông và máu khủng long

Một yếu tố quan trọng để tái sinh loài khủng long là phải có được bộ DNA còn nguyên vẹn từ chúng. Loài khủng long đã tuyệt chủng từ quá lâu để chúng ta có thể có được một chuỗi liền mạch từ gene của chúng.

"Đó là một ý tưởng truyền cảm hứng" - Church thừa nhận. Nhưng các loài khủng long không lông vũ đã sống từ 245 đến 660 triệu năm trước, và không gì có thể gìn giữ cấu trúc DNA mong manh của chúng lâu như vậy. "Các DNA cổ xưa nhất mà khoa học từng thu thập được mới chỉ dừng lại ở cách đây khoảng 700.000 năm".

Do đó, chúng ta sẽ không bao giờ có thể tận hưởng được cảm giác hồi hộp và kinh hãi khi bị... nuốt sống bởi những con khủng long tái sinh từ nấm mồ như Jurassic Park. Tuy nhiên, Church nhấn mạnh rằng một vài nhà khoa học đã xem xét việc lấy các chủng loài hiện đại, như đà điểu, và thêm các đặc tính gene giống khủng long như vảy, răng, và đuôi dài vào đó.

Khủng long không phải là những con quái thú tiền sử duy nhất có thể quay trở lại và giết chúng ta. Nhóm của Church tại Mỹ và một nhóm các nhà khoa học khác tại Hàn Quốc đang cạnh tranh nhau để tạo ra một con mammoth (voi ma mút) - hay một con "voi châu Á có khả năng kháng lạnh", theo như cách nói của ông.

Bằng cách thu thập DNA của voi mammoth từ các phần cơ thể đóng băng ở Bắc Cực, các nhà khoa học có thể "ghép nối" từng phần bộ gene voi mammoth lại với nhau. Sau đó, họ có thể lấy những phẩm chất quan trọng khác như bộ lông và dòng máu kháng lạnh của loài voi này và đưa vào bộ gene của một con voi châu Á. Nhóm của Church đã thực hiện được những tiến triển đáng ngưỡng mộ trong việc tạo ra một bào thai voi mammoth, nhưng hiện vẫn còn rất nhiều rào cản về mặt khoa học và đạo đức phải vượt qua trước khi họ hoàn thành việc tạo ra những sinh vật sống, thở được thực sự.

Nếu, và khi loài voi mammoth trở lại, chúng ta sẽ vẫn không có Jurassic Park. Nhưng một hệ sinh thái ở Siberia, tương tự như hệ sinh thái trước đây của loài voi này, sẽ là môi trường thuận lợi và sẵn sàng cho sự tái sinh của chúng. Hệ sinh thái đó, và có lẽ là điểm thu hút du lịch đẳng cấp thế giới, chính là Pleistocene Park - Công viên kỷ Canh tân, chứ không phải Công viên kỷ Jura.

Minh.T.T