Cảnh báo: Đừng bao giờ phớt lờ cảm giác bị kim đâm khi chân tay bị chèn ép quá lâu

Cảm giác như thể bị châm kim dưới trên chân hoặc tay là một dấu hiệu cảnh báo về việc hệ thần kinh của bạn có thể đang bị tổn thương.

Chắc chắn chúng ta đã từng trải qua cảm giác ngứa râm ran khi ngồi, đứng hoặc nằm ở một vị trí quá lâu. Y khoa gọi đây là hiện tượng dị cảm trong khi đa số mọi người gọi là hiện tượng kiến bò trên da, tê bì hoặc bị kim châm.

Theo Independent, cơ thể con người chứa rất nhiều dây thần kinh và mạch máu. Hầu hết mọi người đều biết rằng các dây thần kinh có nhiệm vụ truyền tín hiệu điều khiển của não bộ tới các chi trong cơ thể dưới dạng xung điện và ngược lại.

Trong khi mạch máu có nhiệm vụ truyền oxy để nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não bộ. Thực tế dây thần kinh và mạch máu có mối liên hệ mật thiết với nhau.

Dây thần kinh được tạo thành từ các tế bào sống và có những mạch máu đặc biệt gọi là vasa nervorum. Chúng có chức năng cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cho dây thần kinh. Mạch máu cũng cần dây thần kinh để đảm bảo cơ thể luôn giữ được nhiệt độ ổn định và lượng máu tới các cơ quan một cách hợp lý.

Dây thần kinh giúp thay đổi đường kính mạch máu và làm tăng hiệu quả truyền máu. Ví dụ khi chúng ta chạy hoặc hoạt động mạnh, dây thần kinh sẽ giúp mở rộng mạch máu để máu có thể truyền được nhiều hơn tới các cơ ở cánh tay và chân.

Bất kỳ tác động chèn ép dây thần kinh hoặc mạch máu nào có thể làm gián đoạn quá trình truyền dẫn xung điện trở lại tủy sống và não. Não bộ lúc này sẽ phản ứng với sự gián đoạn tín hiệu bằng cách tạo ra cảm giác tê bì như thể kim đâm ở vùng bị chèn ép. Nếu tình trạng chèn ép dây thần kinh và mạch máu xảy ra thường xuyên, nguy cơ cao có thể dẫn tới các tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc rối loạn chức năng vận động.

Một số người gặp phải hiện tượng kim đâm dưới da có nguyên nhân do nghề nghiệp hoặc lối sống. Ví dụ những người hay phải làm việc với các thiết bị rung như máy khoan khí nén có nguy cơ cao mắc hội chứng ống cổ tay (CTS). Hội chứng này xảy ra khi dây thần kinh giữa đi qua vùng cổ tay bị dây chằng ngang cổ tay chèn ép.

Cảm giác tê bì có thể do bệnh nghề nghiệp buộc bạn phải tì đè bàn tay quá nhiều

Những người chơi nhạc cụ hoặc dân văn phòng dùng bàn phím trong thời gian dài cũng dễ mắc hội chứng này. Bởi lẽ những hoạt động duy trì ở một tư thế cố định trong thời gian dài khiến cổ tay phải tì đè và chèn ép quá lâu, dần dần làm cho dây thần kinh bị tổn thương. Hội chứng này tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể dẫn tới tàn tật.

Bạn có thể tạm giảm bớt các triệu chứng của bệnh CTS bằng cách lắc tay qua lại. Tuy nhiên bệnh này có thể tự biến mất nếu bạn không còn làm các hoạt động chèn ép như trước. Hoặc bạn cũng có thể nẹp để giữ cổ tay luôn thẳng. Trong một số trường hợp quá nặng, bác sỹ có thể chỉ định phẫu thuật.

Công việc là một phần nhưng lối sống cũng là một phần nguyên nhân gây ra hội chứng CTS. Nhiều người hay có thói quen vắt chân chéo, ngủ gục và lấy tay làm chiếc gối êm ái hoặc vắt tay lên trán,…nói chung là các hành động mang tính chèn ép và để tay hoặc chân quá cao. Điều nguy hiểm là bạn lại vô tình ngủ thiếp đi và chỉ chợt tỉnh dậy khi thấy cánh tay hoặc đôi chân mình không còn cảm giác gì. Thay vào đó, bạn sẽ dần thấy hiện tượng như kim đâm hoặc kiến cắn tại các vùng cánh tay bị tì đè.

Ngồi bắt chéo chân là một trong số nhiều nguyên nhân khiến bạn dễ gặp phải hiện tượng tê bì ở chân

Thông thường chỉ một lúc sau, cảm giác kim đâm sẽ nhanh chóng biến mất và bạn có thể lấy lại cảm giác trên đôi tay hoặc chân. Tuy nhiên về lâu dài thói quen nguy hiểm này có thể khiến bạn bị bại liệt.

Khi bị tì đè trong một thời gian quá lâu, các dây thần kinh xuyên tâm trong cánh tay sẽ dễ bị tổn thương nhất. Một nghiên cứu cho thấy, có khoảng 75% người bị tình trạng chèn ép dây thần kinh trong lúc say rượu, dẫn đến việc họ phải mất vài tuần để phục hồi khả năng vận động.

Thói quen mặc quần jean bó cũng có thể dẫn tới hội chứng meralgia paresthetica. Hội chứng này khiến bạn có cảm giác như thể kim đâm ở trên đùi. Đây là kết quả từ việc dây thần kinh vùng đa đùi bị chèn ép do quần jean quá chật.

Tất nhiên còn rất nhiều ví dụ khác về lối sống và đặc tính nghề nghiệp có thể gây ra hiện tượng ngứa râm ran hoặc như thể có kim đâm, kiến cắn dưới da. Mặc dù vậy cũng có những trường hợp khác. Hiện tượng này có thể do bị dị ứng thực phẩm, đột quỵ, thiếu hụt khoáng chất, vitamin,…

Do đó có thể hiểu cảm giác bị kim đâm dưới da là một dấu hiệu để cảnh báo với bạn rằng, cơ thể đang bị chèn ép tại một vị trí và lời khuyên là bạn nên chủ động thay đổi tư thế liên tục và tránh ngồi hoặc nằm ở một tư thế quá lâu.

Tiến Thanh