Cách nào phát hiện người mà bạn đang hẹn hò bị rối loạn đa nhân cách?

Có thể hình dung mọi thứ giống như viễn cảnh từ một bộ phim kinh dị nào đó nhưng theo thống kê thì bạn sẽ không hẳn rơi vào kết cục thảm khốc giống trong phim khi hẹn hò với một kẻ rối loạn nhân cách. Người ta ước tính rằng cứ 100 người thì có 1 người bị mắc chứng rối loạn nhân cách.

Tên sát nhân hàng loạt và cũng là kẻ hãm hiếp, bắt cóc phụ nữ ghê rợn nhất nước Mỹ những năm 1970 – Ted Bundy là một ví dụ điển hình cho hình mẫu tội phạm rối loạn nhân cách. Thực tế, một phần lớn những kẻ rối loạn nhân cách không hẳn là tội phạm mà họ thường sống một cuộc sống khá bình thường giữa chúng ta.

Vì vậy, làm thế nào để nhận biết đối tượng bạn đang hẹn hò là kẻ rối loạn nhân cách và những điều gì sẽ xảy ra trong suốt quá trình? Rất may mắn là chúng ta đã có cơ sở nghiên cứu về chủ đề này.

Mặc dù chứng rối loạn nhân cách đã được đem ra tranh luận và nghiên cứu nhiều năm nhưng vẫn có một số tranh cãi xung quanh nó nên được chẩn đoán như thế nào. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đồng ý rằng chứng rối loạn nhân cách liên quan đến hành vi chống đối xã hội dai dẳng, suy yếu về lòng trắc ẩn và cảm xúc hối hận cũng như khả năng phục hồi tình cảm, tăng tính liều lĩnh, hèn hạ, bốc đồng và tính tự cao.

Những kẻ rối loạn nhân cách cũng có những đặc điểm tích cực riêng như khả năng chú ý đến từng chi tiết, giỏi đọc suy nghĩ người khác và rất dễ dàng tham gia vào cuộc trò chuyện.

Sở hữu khả năng sáng tạo và đầu óc tỉ mỉ trong công việc giúp những kẻ rối loạn nhân cách có thể trở thành những người thành công trong xã hội.

Chuyện yêu đương có vấn đề

Dấu hiệu đầu tiên giúp bạn nhận ra rõ ràng hơn về một kẻ rối loạn nhân cách là thích nói dối.

Những kẻ rối loạn nhân cách thường cố gắng lừa phỉnh người tình và sẽ nói dối về bất cứ điều gì trong bất kỳ hoàn cảnh nào để che dấu hành vi và đạt được mục tiêu của họ, cho dù đó có thể là việc xấu xa nào đó.

Thật không may khi rất khó để nắm bắt một kẻ rối loạn nhân cách đang nói dối vì họ thường vạch ra câu chuyện lừa dối một cách có kế hoạch. Họ cũng thường có nét quyến rũ bề ngoài khiến người tình cảm thấy hấp dẫn và bỏ qua sự nghi ngờ.

Đặc biệt là nhận thức về giá trị bản thân của kẻ rối loạn nhân cách rất cao ngay cả khi bạn là một người thành công, tự tin nhưng vẫn cảm thấy khó so bì được với họ. Và kể cả khi bạn không nhận ra điều đó thì họ vẫn vạch ra chiến lược đè bẹp lòng tự trọng của bạn để dễ dàng thao túng.

Nghiên cứu cho thấy những kẻ rối loạn nhân cách thường sử dụng thủ thuật thao túng tinh thần (gas lighting) để đạt điều mà họ muốn. Thủ thuật này sẽ dần dần làm xói mòn niềm tin và ý thức của nạn nhân bằng cách gây ra sự nhầm lẫn, sai lệch trong ý nghĩ, tự lừa dối và tin tưởng kẻ thao túng cũng như dẫn đến sự nghi ngờ bản thân.

Những kẻ rối loạn nhân cách rất giỏi thao túng người khác vì họ thường nghiên cứu hành vi của đối tượng và sử dụng thủ thuật để kiểm soát nạn nhân. Nếu bạn đang trong mối quan hệ với một kẻ rối loạn nhân cách và cố gắng chống lại sự thao túng thì họ thường quấy rầy bạn với những cơn giận dữ và tức giận, những cuộc trò chuyện dai dẳng hoặc lặp đi lặp lại, dĩ nhiên chiêu cuối cùng là đôi mắt đáng thương khiến bạn cảm thấy thật sự có lỗi và đáp ứng nguyện vọng của họ.

Việc mất đi cảm giác tội lỗi hay hối hận thật sự khó giải quyết nhưng đừng hi vọng họ sẽ thay đổi. Nghiên cứu cho thấy não của những kẻ rối loạn nhân cách bị giật dây theo cách này.

Một nghiên cứu gần đây về não bộ của những kẻ rối loạn nhân cách cho thấy dấu hiệu rối loạn càng cao thì tỉ lệ thuận với khả năng nói dối và họ không cảm thấy điều gì xấu về nó cả.

Điều này liên quan đến hoạt động giảm sút của vùng vành cung vỏ não trước trán, được cho là đóng vai trò trong việc kiểm soát đạo đức, tính bốc đồng và cảm xúc trong các sự việc.

Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng chứng rối loạn nhân cách có sự khác biệt về cấu trúc và chức năng ở một số vùng não bao gồm vùng não bộ chuyên cấu tạo giúp hình thành ý tưởng và điều hòa những tình cảm yêu ghét giận hờn của con người. Bạn rõ ràng có thể cảm thấy mệt mỏi khi có mối quan hệ với người khó khăn trong việc đồng cảm.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại chỉ ra rằng những người mắc bệnh rối loạn nhân cách có thể thực sự có khả năng đồng cảm cả về mức độ trí tuệ lẫn tình cảm nhưng họ có thể chọn cách bỏ qua nó như thể đã tắt công tắc cảm xúc.

Tương tự như vậy, có vẻ như những kẻ rối loạn nhân cách thường nhận thức được sự sai trái trong hành vi tiêu cực của họ nhưng vẫn hành động trong mọi hoàn cảnh do đã rơi vào trạng thái không tự chủ được.

Do đó, người tình của những kẻ rối loạn nhân cách sẽ sớm nhận ra rằng thật khó hào hứng để theo kịp nhu cầu liên tục của những người này và mục tiêu dài hạn tỏ ra phi thực tế.

Sự thiếu tự chủ của họ cũng có thể khiến người tình gặp rắc rối. Ví dụ, một kẻ rối loạn nhân cách có thể thô lỗ với đồng nghiệp của bạn hoặc làm bạn xấu hổ tại bữa tiệc.

Theo nghiên cứu gần đây về các đặc điểm tâm lý diễn ra trong các mối quan hệ lãng mạn cho thấy rằng sự thao túng về mặt quan hệ tình dục có thể là cách tiếp cận chung.

Trong khi nhiều đặc điểm chưa phù hợp thì dường như nam giới và nữ giới phải vật lộn với nhiều thứ khác nhau khi sống chung với kẻ rối loạn nhân cách.

Phụ nữ có thể phẫn nộ với hành vi của người bạn tình và dần dần chấm dứt mối quan hệ, trong khi đàn ông nhiều khả năng trải nghiệm mức độ lo ngại gia tăng khi bị từ chối chia tay do hành vi bốc đồng của người tình.

Đối phó việc cự tuyệt

Những người có đủ sức mạnh để thoát khỏi mối quan hệ tình cảm với một kẻ rối loạn nhân cách có thể thấy rằng nửa kia của mình thực sự cảm thấy tiếc nuối, nhưng đó là vì họ không thể sở hữu, thao túng và sử dụng đối tượng được nữa.

Và nếu như bạn quay lại với những kẻ rối loạn nhân cách như vậy thì bạn sẽ không thành công. Một khi họ đã thiếu đi sự đồng cảm thì có nghĩa là họ sẽ không chịu trách nhiệm về những gì mình đã sai trong mối quan hệ và không có bất kì đề nghị nào mong muốn thay đổi trong tương lai.

Thay vào đó, họ sẽ đổ lỗi cho chính bạn như một kết quả tất yếu hay bất kỳ ai khác ngoài họ. Thái độ này xuất phát từ niềm tin của họ rằng nếu bạn cảm thấy bị tổn thương thì đó là trách nhiệm và vấn đề riêng của bạn, nói cách khác là bạn tự gánh lấy.

Tuy vậy, nếu người tình tiếp theo không mang lại trải nghiệm thử thách, sự thú vị và thành công như mong đợi thì họ có thể quay lại với bạn kèm theo những lời xin lỗi dối trá và đưa ra lời hứa về tình yêu đẹp đẽ.

Đó là bởi vì những người mắc chứng rối loạn nhân cách có xu hướng sống ký xinh, nuôi dưỡng tâm hồn người khác và muốn chiếm lấy nhiều thứ hơn những gì mà họ đã cho đi như bạn bè của bạn, nguồn lực và thậm chí cả tình trạng tài chính của bạn như là thứ của riêng họ.

Những kẻ rối loạn nhân cách thường đánh giá cao các mối quan hệ theo cách riêng của họ. Họ sẽ cảm thấy đau khổ, cô đơn, có ham muốn và kể cả buồn bã nếu không được chấp nhận tình cảm.

Rõ ràng việc hẹn hò với một kẻ rối loạn nhân cách không dành cho tất cả mọi người. Nhưng một vài người có thể vượt qua những điều tiêu cực trên và chấp nhận người tình của mình vì họ cuối cùng cũng có cơ may lớn hơn để chứng kiến một mối quan hệ thành công tốt đẹp.

Trung Nguyễn

Theo Science Alert