Tổ tiên loài cá sấu hóa ra từng… ăn chay?

Nghiên cứu mới đây tiết lộ một thông tin gây bất ngờ: Tuy cá sấu ngày nay là loài sát thủ săn mồi hung dữ, nhưng họ hàng từ xưa của chúng lại theo chế độ ăn chay. Trong khi ở thời điểm hiện tại, khó có thể tưởng tượng được ra một con cá sấu gặm cỏ trong vườn thú, các cuộc nghiên cứu về răng cá sấu hóa thạch lại cho thấy cá sấu không phải lúc nào cũng ăn thịt.

Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Utah thuộc trường Đại học Utah cho thấy, tổ tiên tuyệt chủng của loài bò sát ngày nay có một chế độ ăn uống phong phú và đa dạng hơn nhiều. Cụ thể, các nhà khoa học đã tìm ra được bằng chứng về chế độ ăn chay xuất hiện ít nhất ba lần.

Cho dù những con cá sấu cổ đại không còn tồn tại để trực tiếp xác thực, răng của chúng được thu thập để nghiên cứu chế độ dinh dưỡng. Ở loài bò sát hiện đại, về cơ bản, chúng có răng hình nón nhưng không quá nhọn hoắt, nhìn trông đơn giản, đồng đều. Tuy nhiên, loài cá sấu đã tuyệt chủng lại có bộ răng phức tạp hơn nhiều.

"Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng những chiếc răng có kiểu dáng phức tạp vốn chỉ có ở loài động vật ăn cỏ lại xuất hiện trong dòng họ tổ tiên của cá sấu ít nhất ba lần và có thể lên đến sáu lần." - Keegan Melstrom, một tiến sĩ tại Đại học Utah và là tác giả chính của cuộc nghiên cứu phát biểu. Melstrom và đội ngũ nghiên cứu đã xem xét 16 loài cá sấu tuyệt chủng khác nhau với tổng số 146 chiếc răng được sử dụng để tạo mô hình 3D.

Từ đó, các nhà khoa học chỉ ra được chính xác thời điểm mà những con cá sấu "ăn chay" thực sự tồn tại. Chúng sớm xuất hiện trong lịch sử tiến hóa của loài bò sát ngay sau khi thảm họa tuyệt chủng hàng loạt ở kỷ Triassic kết thúc. Loài cá sấu duy trì thói quen này cho đến khi thảm họa tuyệt chủng hàng loạt ở kỷ Phấn trắng chấm dứt kỷ nguyên của loài khủng long.

Cuối cùng, sau khi phân tích răng, các nhà khoa học cho rằng chế độ "ăn cỏ" xuất hiện phổ biến ở các nhánh riêng biệt ít nhất ba lần - nhưng có khả năng lên đến sáu lần - trong họ hàng loài cá sấu ở thời Đại trung sinh.

Malstrom giải thích: "Một số loài chủ yếu ăn thịt như cá sấu ngày nay, một số khác là loài động vật ăn tạp và có những loài khác chỉ ăn thực vật. Các loài động vật ăn cỏ sống ở các lục địa khác nhau ở các thời điểm khác nhau: một số loài tồn tại song song với họ hàng động vật có vú, và một số loài khác thì không."

Các nhà khoa học hiện hiện vẫn đang thắc mắc yếu tố nào đã hình thành chế độ ăn uống và các kiểu dáng răng khác nhau. Có khả năng, loài cá sấu đã thích nghi với sinh thái tự nhiên: sự xuất hiện của các thành phần dinh dưỡng khác nhau trong các giai đoạn sau các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt. Điều này dẫn đến sự tồn tại của những loài ăn cỏ và đồng thời tạo ra những kẻ săn mồi đáng sợ như loài Carnufex carolinensis – được mệnh danh là "Sát thủ vùng Calorina", là một loài cá sấu ăn thịt dài 9 feet (khoảng 2,7m) lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2015.

D.N