Tại các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ hiện tại đã phát hiện khá nhiều ca mắc bệnh Whitmore do 'vi khuẩn' ăn thịt người gây ra khiến người dân nên cẩn thận và thực hiện các biện pháp phòng tránh.
Liên tiếp phát hiện trường hợp bị Whitmore
Hôm qua (15/9), bác sĩ Nguyễn Thị Huyền Ngân - khoa tai mũi họng, bệnh viện sản nhi Nghệ An xác nhận bệnh viện này đã phát hiện và điều trị cho 3 bệnh nhân nhi bị Whitmore. Danh tính 3 bệnh nhân này gồm: Nghiêm Thanh T. (14 tuổi, ngụ huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh), Hoàng Văn C. (10 tuổi, ngụ xã Thanh Ngọc, Thanh Chương, Nghệ An), Nguyễn Công H. (11 tuổi, ngụ xã Công Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An). Ba bệnh nhi này trước khi nhập viện có biểu hiện giống bệnh quai bị nên đã tự điều trị tại nhà. Tuy nhiên, bệnh không thuyên giảm mà khu vực vùng da bị ápxe nên đã chuyển đến bệnh viện. Sau một thời gian điều trị, hiện bệnh của em T. đã ổn định nên được xuất viện về nhà, 2 em C. và H. vẫn đang tiếp tục điều trị ở bệnh viện.
Trước đó, ở Thái Nguyên cũng có 1 nam bệnh nhân tên M.V.D, 45 tuổi bị nhiễm vi khuẩn B. Pseudomallei gây ra bệnh whitmore. Bệnh nhân này có vết thương ở mặt ngoài đầu gối phải dù đã được điều trị nhưng vẫn phải tái nhập viện vì vết thương sưng nề, chảy dịch mủ. Các bác sĩ từ Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã phải phẫu thuật nạo viêm, lấy xương chết, điều trị kháng sinh theo phác đồ điều trị bệnh whitmore. Hiện vết thương của anh M.V.D đã khô, liền sẹo tốt nhưng vẫn phải điều trị kháng sinh theo phác đồ.
Tại bệnh viện đa khoa Hà Tĩnh, bác sĩ Hoàng Quang Trung - giám đốc bệnh viện cho biết phát hiện trường hợp bệnh nhân Đặng Xuân Hà (61 tuổi) bị mắc bệnh Whitmore. Theo đó, bệnh nhân này có tiền sử bị đái tháo đường type II, biến chứng loét 2 ngón bàn chân nhưng vẫn phải làm việc đồng áng nên đã bị vi khuẩn B. Pseudomallei xâm nhập. Hiện tại bệnh nhân đã được chuyển lên tuyến trên điều trị.
Một bệnh nhân quên ở Thanh Hóa bị vi khuẩn 'ăn thịt người' ăn cụt cánh mũi
Theo PGS.TS Đồ Duy Cường - giám đốc trung tâm bệnh nhiệt đới - bệnh viện Bạch Mai, từ đầu năm đến nay trung tâm này tiếp nhận khoảng 20 ca bệnh nhân mắc whitmore. Trong đó, riêng tháng 8/2019 có 12 bệnh nhân bị Whitmore nặng và 4 người đã tử vong do vi khuẩn 'ăn' nhiều cơ quan của cơ thể. Cũng theo PGS.TS Đồ Duy Cường, đa phần các ca bệnh đến từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ bởi ở đây đang là mùa mưa - thuận lợi cho vi khuẩn Whitmore phát triển.
Hiện trung tâm bệnh nhiệt đới của bệnh viện Bạch Mai cũng vừa tiếp nhận 1 bệnh nhân ở Thanh Hóa bị vi khuẩn 'ăn' cụt cánh mũi. Đây là trường hợp bệnh nhân nữ đầu tiên mắc vi khuẩn 'ăn thịt người' trong thời gian gần đây.
Như vậy, chỉ trong một vài tháng gần đây, tại các tỉnh phía Bắc và Bắc miền Trung nước ta đã liên tiếp phát hiện những trường hợp bệnh nhân mắc Whitmore. Điều đáng nói là căn bệnh này từng có mặt ở Việt Nam nhưng trước năm 2019 có khá ít trường hợp mắc. Tuy nhiên đến thời gian gần đây lại có dấu hiệu bùng phát. Theo PGS.TS Đồ Duy Cường thì trong 5 - 10 năm trước đây bệnh viện mới tiếp nhận khoảng 20 bệnh nhân mắc Whitmore nhưng từ đầu năm 2019 đã nhận tới 20 trường hợp.
Bệnh Whitmore nguy hiểm đến cỡ nào?
Bệnh Whitmore rất nguy hiểm và do vi khuẩn gram âm B. pseudomallei gây ra. Nó được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1911 và ca mắc bệnh đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam là vào năm 1936.
Khi vào cơ thể, vi khuẩn B. pseudomallei sẽ tấn công nhiều cơ quan của cơ thể dẫn đến suy đa tạng rồi sốc, tử vong. Chính vì vậy, nó còn có tên khác là vi khuẩn 'ăn thịt người'. Những người đang có sẵn các bệnh lý như tim mạch, tiểu đường... thi nguy cơ bị tổn thương khi nhiễm vi khuẩn này càng lớn và khả năng tử vong càng cao.
Vi khuẩn B. pseudomallei không truyền trực tiếp từ người sang người. Nó sống trong bùn đất và nước, đi vào cơ thể theo vùng da bị tổn thương tiếp xúc với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn. Khi đã đi vào cơ thể, diễn biến của bệnh Whitmore rất nhanh và có thể khiến con người tử vong chỉ sau 48h nhập viện. Đặc biệt là các triệu chứng của bệnh hiện tại rất mơ hồ khiến người ta thường nhầm lẫn sang các bệnh khác nên việc chủ quan dẫn đến không nhập viện kịp thời là có thể xảy ra.
Whitmore là một trong những vi khuẩn có bộ gen di truyền phức tạp nhất
Hiện tại Whitmore chưa có vắc xin phòng bệnh. Vi khuẩn gây bệnh thường xuất hiện ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt là các quốc gia Đông Nam Á. Tại Thái Lan, theo một báo cáo uy tín thì tỷ lệ mắc Whitmore trong dân số là 14,9/100.000 dân. Thời gian ủ bệnh trung bình là khoảng 9 ngày nhưng vi khuẩn cũng có thể ở trong cơ thể 1 - 21 ngày (có trường hợp chỉ vài giờ) mà không gây ra triệu chứng gì. Đến nay, theo các nhà khoa học thì B. pseudomallei gây ra Whitmore là một trong những vi khuẩn có bộ gen di truyền phức tạp nhất.
Việc điều trị bệnh Whitmore cũng khá khó khăn do bệnh nhân thường phải dùng vacxin liều cao (6-8g Ceftazidim/ngày truyền tĩnh mạch) liên tục trong ít nhất 2 tuần. Sau đó người bệnh sẽ phải dùng kháng sinh duy trì trong từ 3 - 6 tháng nữa mới khỏi. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng cách, đúng phác đồ thì bệnh có thể tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và có thể tử vong. Cùng với đó, việc điều trị bệnh rất tốt kém, kéo dài nên nhiều bệnh nhân đã bỏ cuộc. Hiện tại, tỷ lệ tử vong của Whitmore là khoảng 40% - một con số khá cao.
Vì chưa có vacxin phòng bệnh Whitmore nên để tránh nó, người dân cần hạn chế tiếp xúc khi bị trầy, xước da; khi bị thương cần rửa sạch, sát trùng vế thương chu đáo; hạn chế đến những nơi nghi có nguồn bệnh; thực hiện ăn chín, uống sôi. Ngoài ra khi phát hiện thấy cơ thể có nhiều dấu hiệu bất thường như sốt cao, mệt mỏi, nổi mụn đỏ... người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và làm xét nghiệm.
T.T