VnReview
Hà Nội

Biến đổi khí hậu tác động tiêu cực đến sức khỏe con người

Cuộc khủng hoảng khí hậu đang khiến sức khỏe con người trở nên yếu hơn – từ dị ứng theo mùa đến bệnh tim và phổi.

Trẻ em, người mang thai và người già có nguy cơ bị ảnh hưởng nhiều nhất từ thời tiết khắc nghiệt và nhiệt độ tăng cao. Nhưng tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu - đối với bệnh nhân, bác sĩ và nhà nghiên cứu - đã được nhận thấy qua mọi chuyên ngành y học, với nỗi sợ hãi tồi tệ hơn sẽ đến.

Aaron Bernstein, giám đốc của Trung tâm Khí hậu, Sức khỏe và Môi trường Toàn cầu tại Đại học Harvard cho biết: "Có nghiên cứu cho thấy thuốc theo toa của chúng tôi có thể gây hại vì sự thay đổi kiểu nhiệt".

"Và cũng có bằng chứng cho thấy thời tiết khắc nghiệt đang ảnh hưởng đến các nguồn cung cấp y tế quan trọng vì vậy chúng tôi không thể làm như bình thường vì liệu pháp truyền tĩnh mạch không thể áp dụng được".

"Hơn nữa, thời tiết cực đoan dẫn đến sự cố mất điện ngày càng nhiều và đó là một vấn đề lớn đối với việc chăm sóc tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe".

Một nghiên cứu trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ cho thấy bệnh nhân ung thư phổi đang xạ trị ít có khả năng sống sót bởi thảm họa bão làm gián đoạn phương pháp điều trị của họ.

Một bài báo tháng 8 trên Tạp chí Y học New England đưa ra hàng chục nghiên cứu tương tự để cho thấy cuộc khủng hoảng khí hậu ảnh hưởng đến từng thực hành y học như thế nào.

Renee Salas, giảng dạy về thuốc cấp cứu tại Đại học Y Harvard cho biết: "Khủng hoảng khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân mà còn tác động đến cách chúng tôi chăm sóc và khả năng thực hiện công việc của mình. Điều đó đang diễn ra ngay lúc này".

Dị ứng

Biến đổi khí hậu làm cho dị ứng trở nên tồi tệ hơn.

Khi nhiệt độ tăng, cây sẽ tạo ra nhiều phấn hoa trong thời gian dài hơn, làm tăng thêm các mùa dị ứng. Nồng độ CO2 trong khí quyển tăng lên có thể làm cho thực vật phát triển nhiều hơn và gây ra nhiều phấn hoa, khiến 20% người bị dị ứng. CO2 cũng có thể làm tăng tác dụng gây dị ứng của phấn hoa.

Neelu Tummala, một chuyên gia tai mũi họng tại Hiệp hội Khoa học Y khoa George Washington (Washington DC) cho biết, cô thấy nhiều trường hợp bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng, hoặc viêm khoang mũi, nghẹt mũi và chảy dịch mũi sau

Tummala nói: "Trước đây, phấn hoa chỉ có vào mùa xuân, cỏ chỉ vào mùa hè, có phấn hương vào mùa thu. Nhưng thời gian của những thứ đó đang bắt đầu chồng chéo nhiều hơn".

Một trong những bệnh nhân của Tummala, Kelly Kenney, bị dị ứng theo mùa khi còn nhỏ nhưng hiện bị đau quanh năm do đau xoang, áp lực tai và nghẹt mũi.

"Bốn năm qua, các triệu chứng của tôi ngày càng trở nên tồi tệ hơn", Kenney nói.

Mang thai và biến chứng ở trẻ sơ sinh

Tình trạng các bà mẹ mang thai dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và ô nhiễm không khí đang trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu.

Bruce Bekkar, bác sĩ phụ khoa sản khoa ở San Diego, đã ngừng hành nghề sáu năm trước để dành nhiều thời gian hơn đế làm một nhà hoạt động khí hậu, đã tổng hợp 68 nghiên cứu từ Hoa Kỳ về mối liên hệ giữa nhiệt, sương khói và các hạt ô nhiễm nhỏ xuất phát từ hóa thạch nhiên liệu và cách chúng liên ảnh hưởng tới việc sinh non, trẻ nhẹ cân và thai chết lưu.

Nhiều khói bụi hình thành khi trời nóng và một số nghiên cứu cho thấy các hạt vật chất cũng tăng theo khủng hoảng khí hậu.

Bekkar cho biết ông và các đồng tác giả đã tìm thấy một mối liên hệ quan trọng trong 58 trong số 68 nghiên cứu. Nghiên cứu bao gồm 30 triệu ca sinh ở Mỹ. Ông cho biết các bác sĩ nên nói chuyện với bệnh nhân của họ về việc sóng nhiệt có thể dẫn đến sinh non như thế nào và tránh xa ô nhiễm không khí có thể giúp họ giữ cho con mình khỏe mạnh.

"Chúng tôi nhận thấy có sự gia tăng số trẻ em sinh ra trong tình trạng suy yếu do ô nhiễm nhiệt và không khí. Đó là một câu chuyện hoàn toàn khác so với suy nghĩ về việc biến đổi khí hậu là cnguyên nhân gây ra bão ở Florida. Đó là một tác động lan rộng và liên tục".

Ở các nước đang phát triển, người mang thai cũng có thể khan hiếm thực phẩm và nước. Các bệnh do côn trùng gây ra - chẳng hạn như virus Zika, do muỗi truyền - cũng là một mối nguy hiểm cho sự phát triển của thai nhi.

Bệnh tim và phổi

Ô nhiễm không khí trở nên tồi tệ hơn khi nhiệt độ tăng, gây căng thẳng cho cả tim và phổi. Ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch gây ra khủng hoảng khí hậu cũng có liên quan đến các trường hợp nhập viện và tử vong do bệnh tim mạch và nó cũng có liên quan đến nhiều cơn hen suyễn cũng như các vấn đề về hô hấp khác.

Có những đám cháy dữ dội phun ra khói nguy hiểm vào không khí, như sự việc được ghi nhận ở miền tây nước Mỹ năm nay. Và những ngày nóng hơn tạo ra nhiều khói bụi, mà Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ mô tả "giống như một vết cháy nắng trên phổi của bạn và nó có thể gây ra cơn hen suyễn".

Rủi ro cho trẻ em

Trẻ em dưới 5 tuổi trải qua phần lớn ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu đến sức khỏe, theo báo cáo của Salas.

Samantha Ahdoot, bác sĩ nhi khoa ở Alexandria, Virginia, đã điều trị cho hai bệnh nhân 11 tuổi và 13 tuổi chuyển từ Florida sau khi cơn bão phá hủy cộng đồng và hồ sơ y tế của chúng tại văn phòng bác sĩ.

Cuộc phẫu thuật cần thiết cho bệnh tim phải bắt đầu lại từ đầu với một bác sĩ tim mạch mới. Cả hai đều bị rối loạn thiếu tập trung / hiếu động thái quá (ADHD) khó điều trị hơn trong bối cảnh cuộc sống bị gián đoạn lớn và không có hồ sơ điều chỉnh về liều lượng thuốc.

Ahdoot, người cũng thành lập nhóm Virginia Clinologists for Climate Action, cho biết cô đã chứng kiến một loạt các gia đình di chuyển vì thảm họa thời tiết.

Mất nước và các vấn đề về thận

Những ngày trời nóng hơn nhiều khiến việc giữ nước trở nên khó khăn hơn. Chúng có liên quan đến việc mất cân bằng điện giải, sỏi thận và suy thận. Bệnh nhân lọc máu có thể gặp khó khăn trong việc điều trị trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Căn bệnh ngoài da

Nhiệt độ tăng cao và sự suy giảm của tầng ozone làm tăng nguy cơ ung thư da. Các chất làm lạnh và khí tương tự làm hỏng tầng ozone góp phần thay đổi khí hậu.

Bệnh tiêu hóa

Nhiệt có liên quan đến nguy cơ gây ra sự bùng phát các vi khuẩn salmonella và campylobacter. Mưa cực đoan có thể làm ô nhiễm nước uống. Tảo nở hoa có hại phát triển mạnh ở nhiệt độ cao cũng có thể gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa.

Bệnh truyền nhiễm

Thay đổi nhiệt độ và lượng mưa tạo điều kiện cho một số côn trùng lây lan xa hơn và truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết, bệnh Lyme và vi rút West Nile. Dịch tả và bệnh cryptosporidiosis (bệnh liên quan đến tiêu hóa) tăng lên khi hạn hán và lũ lụt.

Tình trạng sức khỏe tâm thần

Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ đã tạo ra một hướng dẫn dài 69 trang về cách biến đổi khí hậu có thể gây ra căng thẳng, trầm cảm và lo lắng. Nhóm nói rằng "các mối liên hệ với sức khỏe tâm thần thường không phải là một phần" của cuộc thảo luận về sức khỏe khí hậu.

Những người tiếp xúc hoặc di dời bởi thời tiết khắc nghiệt hoặc xung đột bạo lực có nguy cơ cao hơn đối với các thách thức về sức khỏe tâm thần. Nhiệt độ cực cao cũng có thể làm cho một số bệnh tâm thần tồi tệ hơn.

Trung tâm báo chí điều tra Howard của Đại học Maryland nhận thấy các cuộc gọi khẩn cấp liên quan đến tình trạng tâm thần đã tăng khoảng 40% ở Baltimore vào mùa hè 2018, khi chỉ số nhiệt tăng lên trên 103 độ F (39 độ C), như báo cáo trên NPR.

Và một số loại thuốc hướng tâm thần can thiệp vào khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể - làm tăng nguy cơ tổn thương do nhiệt.

Bệnh thần kinh

Ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Đốt than cũng tạo ra thủy ngân - một chất độc thần kinh cho thai nhi. Bệnh lây truyền qua muỗi và ve làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về thần kinh.

Nhiệt độ cực cao cũng liên quan đến bệnh mạch máu não, một rối loạn ảnh hưởng đến việc cung cấp máu cho não.

Dinh dưỡng

Lượng khí thải CO2 đang làm giảm mật độ dinh dưỡng của cây lương thực, giảm hàm lượng protein, kẽm, sắt của thực vật và dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Nguồn cung cấp thực phẩm cũng bị gián đoạn do hạn hán, mất ổn định xã hội và bất bình đẳng liên quan đến biến đổi khí hậu.

Chấn thương

Các sự kiện thời tiết cực đoan, bao gồm bão, lũ lụt và hỏa hoạn, thường gây ra những thương tích. Các bác sĩ đã ghi nhận các trường hợp gãy xương nhỏ, hội chứng vùi lấp và tổn thương do hít khói.

Nhiệt độ cực cao cũng liên quan đến sự gây hấn và bạo lực. Thêm vào đó, cuộc khủng hoảng khí hậu trên toàn cầu cũng có liên quan đến các vụ xung đột bạo lực và di cư bắt buộc.

Zenda

Chủ đề khác