VnReview
Hà Nội

Tia UV được ví như chất khử trùng của tự nhiên, nhưng nó có thể tiêu diệt virus corona không?

Nghiên cứu cho thấy tia UV có thể tiêu diệt được cả virus SARS và MERS, do đó hoàn toàn có khả năng nó sẽ làm được điều tương tự với COVID-19.

virus

Trong bối cảnh cả xã hội nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của COVID-19, còn được biết đến là virus corona, mỗi cá nhân đang thực hiện những biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt nhằm giữ cho bản thân không mắc bệnh, bao gồm tự cách ly và khử trùng những bề mặt thường xuyên tiếp xúc. Chính vì vậy, nước khử trùng tay, cồn xát, và các loại chất khử trùng khác hiện đã rơi vào tình trạng khan hiếm.

Đó là lúc nhiều người tìm đến một loại chất khử trùng của tự nhiên: tia cực tím. Từ lâu, người ta đã dùng phương pháp chiếu xạ UV để khử trùng các vật thể và phòng ốc, do đó cũng hợp lý thôi khi đặt ra câu hỏi: liệu tia UV có thể tiêu diệt virus corona hay không?

Tia UV tiêu diệt vi khuẩn như thế nào?

Virus không tự sinh sản, nhưng chúng vẫn có vật chất di truyền là DNA hoặc RNA. Chúng sinh sản bằng cách bám vào các tế bào và "bơm" DNA của chúng vào đó. Một số virus sẽ phá nát tế bào bị lẫy nhiễm để chui ra ngoài (loại hình sinh sản này gọi là chu trình tan), trong khi số khác hòa nhập với tế bào bị lây nhiễm và sinh sản mỗi khi tế bào đó phân chia (chu trình tiềm tan).

Nếu bạn từng bị cháy nắng, bạn hẳn đã biết tia UV có thể tiêu diệt virus như thế nào: tia UV sẽ khiến DNA bị hư tổn. Một phân tử DNA bao gồm hai chuỗi gắn kết lại với nhau bởi 4 gốc là adenine (A), cytosine (C), guanine (G) và thymine (T). Những gốc này giống như một bảng chữ cái, và trình tự của nó sẽ tạo nên một "bản hướng dẫn" để các tế bào sinh sản.

Tia UV có thể khiến các gốc thymine hòa lẫn với nhau, gây rối loạn chuỗi DNA và về cơ bản khiến mọi thứ đình trệ. Bởi chuỗi DNA không còn đúng nữa, nó không thể nhân rộng như bình thường. Đó chính là cách tia UV tiêu diệt virus: nó tiêu diệt khả năng sinh sản của chúng.

Liệu tia UV có tiêu diệt được virus corona?

COVID-19 là một chủng mới, và vì vậy có khá ít nghiên cứu về khả năng kháng tia UV của nó. Dẫu vậy, các công ty vẫn đua nhau tung ra thị trường các thiết bị UV nhằm tiêu diệt virus. Các công ty sản xuất thiết bị UV thời gian qua đã có được doanh số tăng đáng kể, và các bệnh viện cũng bắt đầu sử dụng robot trang bị máy chiếu UV để khử trùng các phòng trong bệnh viện; thậm chí khẩu trang cũng được vệ sinh bằng tia UV.

Chúng ta có thể xem lại các nghiên cứu về các chủng virus corona khác, như SARS và MERS. Theo đó, cả SARS lẫn MERS đều bị tiêu diệt bởi tia UV, do đó chẳng có lý do gì để nghĩ hiệu ứng tương tự sẽ không xảy ra với COVID-19.

uv

Nhưng một cảnh báo dành cho bạn: đừng sưởi ấm tay bạn dưới ánh sáng của đèn UV! Như đã nói ở trên, bức xạ cực tím có thể gây tổn hại cho DNA của con người, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như ung thư da hay đục thủy tinh thể.

Một dải quang phổ cụ thể của tia cực tím là tia cực tím xa UV-C sẽ "tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn mà không gây hại cho làn da của các loài động vật có vú" – theo một nghiên cứu đăng tải trên trang Nature. "Đó là bởi nó có độ hấp thụ mạnh trong các vật chất sinh học, tia cực tím xa UVC không thể đi xuyên qua những lớp bên ngoài của da hay mắt người; tuy nhiên, bởi vi khuẩn và virus đều có kích cỡ micromet hoặc nhỏ hơn, tia cực tím xa UVC có thể đi xuyên qua và tiêu diệt chúng".

Như vậy, đèn phát tia cực tím xa UVC có thể xóa sổ cả những loại virus phát tán qua không khí mà không gây hại cho con người, do đó có thể hình dung trong thời gian tới, khi bước qua cửa an ninh sân bay hay bước vào bệnh viện, chúng ta sẽ phải bước vào một buồng khử trùng bằng tia UV trước.

Bây giờ, bạn có thể thoải mái cho chiếc điện thoại của mình vào buồng khử trùng phát tia UV được rồi. Nhưng nếu vệ sinh cá nhân, thì giải pháp tốt hơn bạn nên chọn có lẽ vẫn là xà bông và nước!

Minh.T.T (theo DigitalTrends)

Chủ đề khác