Anh: Tỷ lệ bệnh nhân COVID-19 dùng máy thở tử vong cao bất thường khiến bác sĩ phải đổi chiến lược

Máy thở đang là sản phẩm được tìm kiếm và tích trữ nhiều nhất hiện nay trên toàn thế giới – nhưng nhiều nhân viên y tế làm việc ở tiền tuyến trong đại dịch virus corona lại quan ngại rằng chúng có thể lại hại nhiều hơn lợi.

Một bản báo cáo gần đây của Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS) cho thấy có hơn 67% số bệnh nhân nhiễm virus corona tử vong sau khi sử dụng máy thở. Thông thường, các bác sỹ ước đoán tỉ lệ bệnh nhân tử vong khi phải can thiệp bằng máy thở cơ vào khoảng 40%.

Tỉ lệ tử vong cao bất thường này cũng thể hiện qua các con số tại Mỹ: vào sáng thứ tư vừa qua, tờ Associated Press đưa tin rằng khoảng 80% số bệnh nhân nhiễm virus corona được sử dụng máy thở ở New York đã không qua khỏi – theo các viên chức thành phố và bang.

Một nghiên cứu nhỏ tại Vũ Hán cũng cho thấy trong số 37 bệnh nhân được điều trị bằng máy thở cơ, chỉ có 7 người sống sót.

Những con số này đáng báo động đến mức một số bác sỹ tại Mỹ hiện phải tìm cách trì hoãn việc sử dụng máy thở đối với các bệnh nhân của họ càng lâu càng tốt.

"Nếu chúng tôi có thể giúp tình trạng của họ tốt hơn mà không phải đặt nội khí quản, họ nhiều khả năng sẽ có kết quả tốt hơn – chúng tôi nghĩ vậy" – Tiến sỹ Joseph Habboushe, một bác sỹ cấp cứu đang làm việc tại các khu bệnh virus corona tại New York cho biết.

Trong một lá thư được đăng tải trên tờ Intensive Care Medicine, Tiến sỹ Luciano Gattinoni, một chuyên gia gây mê và chăm sóc tích cực tại Đại học Y Gottingen, viết rằng các bệnh nhân virus corona tại Italy thể hiện các triệu chứng khá nhẹ, nhưng có sự khác biệt đáng kể so với triệu chứng của các bệnh nhân khác đang trong tình trạng suy hô hấp. Đến thời điểm hiện tại, các bác sỹ vẫn đang tuân thủ trình tự điều trị tiêu chuẩn đối với Hội chứng Suy giảm Hô hấp Cấp tính (ARDS) để chữa trị cho các bệnh nhân virus corona, nhưng những quy trình này có lẽ đang gây ảnh hưởng xấu đến tình trạng bệnh nhân.

Máy thở đưa oxy vào phổi thông qua một đường ống gắn vào cổ họng của một bệnh nhân đang mê man. Áp suất và thể tích khí oxy, cũng như sự dao động không khí, có thể được điều chỉnh tùy thuộc nhu cầu người bệnh. Có lẽ các máy thở áp suất cao tiêu chuẩn hoạt động hiệu quả trên các bệnh nhân ARDS nhưng lại không phù hợp với những người có phổi đã bị virus corona phá hoại. Buộc đưa không khí vào phổi ở áp suất cao như vậy có thể khiến tình trạng viêm trở nên nặng hơn, hoặc sẽ kích thích hệ miễn dịch vốn đang hoạt động hết sức.

"Chúng ta cần phải kiên nhẫn", Gattinoni viết, nhấn mạnh rằng máy thở áp suất cao có thể khiến tình trạng diễn biến xấu đi đối với các trường hợp viêm phổi có nguyên nhân từ virus corona – trong trường hợp này, những tổn hại trên phổi người bệnh có sự khác biệt so với tổn hại gây ra bởi các loại viêm phổi khác.

"Những gì chúng ta có thể làm khi cho các bệnh nhân thở máy là giúp họ ‘mua thêm thời gian' trong khi đảm bảo tổn hại gây ra ở mức tối thiểu: áp lực dương tính cuối thì thở ra (PEEP) thấp nhất có thể, và tiến trình thở máy được thực hiện nhẹ nhàng", Gattinoni nói thêm.

Một bác sỹ cấp cứu tại NHS nói rằng: "Ban đầu chúng tôi cho rằng bệnh này rất giống ARDS, do đó chúng tôi sử dụng chiến thuật thở máy, vốn là điều bình thường trong trường hợp ARDS, nhưng trong vài ngày qua, nhiều ý kiến cho rằng những điểm tương đồng kia không lớn như suy nghĩ ban đầu".

"Để nói rằng sử dụng máy thở là giải pháp tệ hơn không sử dụng máy thở, bạn cần biết những gì sẽ xảy ra với bệnh nhân khi không có máy thở" – bác sỹ này nói. "Không ai có đủ thẩm quyền đạo đức để quyết định một người có được dùng máy thở hay không trên thực tế, do đó chúng tôi không thể chứng minh những khác biệt là gì. Nhưng ý kiến đồng thuận của các chuyên gia là, về cơ bản, người ta dùng máy thở bởi chức năng điều phối oxy trong phổi của họ quá kém, họ sắp chết. Người ta sẽ tranh cãi mà chẳng có bằng chứng, rằng nếu bạn không đặt máy thở vào những người cần máy thở, tỉ lệ tử vọng sẽ gần đạt mức 100%. Vậy nên từ góc nhìn đó, bạn không thể nói rằng tỉ lệ 60 – 80% (đối với bệnh nhân nhiễm virus corona) là tệ hơn được".

"Bằng chứng chưa xác thực ở thời điểm hiện tại là béo phì đóng vai trò thực sự quan trọng" – vị bác sỹ nói tiếp. "Chúng tôi thấy hàng loạt người béo phì rơi vào tình trạng cực kỳ không ổn, đặc biệt là nam giới tuổi từ 55 đến 70. Vẫn chưa rõ chính xác tại sao điều này lại xảy ra".

Một bác sỹ NHS đã nghỉ hưu, chuyên về bệnh phổi, nói rằng thành công của việc thở máy thường phụ thuộc vào "kỹ năng của người điều hành máy thở", có nghĩa là những người chưa bao giờ chuyên về thở máy nhưng được kêu gọi đến giúp đỡ các bệnh nhân COVID-19 có thể vô tình gây hại cho các bệnh nhân vì thiếu kỹ năng".

Cựu chuyên gia này, vốn là một trong nhiều bác sỹ đã nghỉ hưu trước đây nhưng được đề nghị quay lại làm việc tại NHS vì nhu cầu quá lớn, nói thêm rằng các bộ phận hồi sức cấp cứu (ICU) thông thường cũng không có loại ống phù hợp cần để đưa đủ lượng oxy mà những người mắc COVID-19 cần đến, và do đó quá trình thở máy có thể sẽ kém hiệu quả trong các trường hợp này. Thường thì những bộ phận chữa trị đó sẽ có rất ít bệnh nhân cần thở máy. Ngoài ra, các bệnh nhân virus corona được sử dụng máy thở cũng phải duy trì việc thở máy lâu hơn nhiều so với hầu hết các bệnh nhân viêm phổi khác.

"Tại các bệnh viện được xây dựng phục vụ những mục đích cụ thể, như bệnh viện Nightingale, họ có thể có những ống nối với đường kính rộng, cần để đưa lượng oxy mà người bệnh cần" – vị chuyên gia nói thêm. "Nhưng ở các bệnh viện khác, loại thiết bị này khá hiếm".

Theo BMJ, 2/3 số bệnh nhân nhiễm virus corona tại Anh cần được điều trị tích cực đều được thở máy trong vòng 24 giờ kể từ khi nhập viện.

Minh.T.T;theo Independent