Hẳn bạn đã biết: 66 triệu năm về trước, một khối thiên thạch đường kính gấp đôi Paris đã đâm xuống Trái đất, xóa sổ toàn bộ dân số loài khủng long và 75% số sinh vật trên hành tinh.
Điều bí ẩn còn lại mà chúng ta chưa biết là liệu đó có phải là cú đâm trực diện, hay một cú "sượt mé", và cú đâm nào có sức tàn phá lớn hơn?
Hóa ra, theo một nghiên cứu xuất bản hôm thứ Ba vừa qua trên trang Nature Communications, thì khối thiên thạch khổng lồ kia đã "hôn" Trái đất ở góc "chết chóc nhất có thể" – góc nghiêng 60 độ.
"Nụ hôn thần chết" đó đã khiến một lượng vừa đủ bụi đất và khí gas bắn vào tầng thượng khí quyển, gây ra những thay đổi lớn đối với khí hậu, đặt dấu chấm hết cho loài Tyrannosaurus rex và mọi thứ khác.
Trong quá trình phân tích cấu trúc của hố sụt rộng 200 km ở miền nam Mexico, nơi khối thiên thạch đã rơi xuống, các nhà khoa học đã cho chạy một loạt các giả lập.
Tác giả nghiên cứu Garth Collins đến từ Đại học Hoàng gia London và các đồng nghiệp tại Đại học Freiburg và Đại học Texas đã tập trung vào 4 góc va chạm có thể xảy ra – góc 90 độ, 60 độ, 45 độ, và 30 độ - và 2 mức vận tốc khi va chạm, 12km/s và 20km/s.
Kết quả phù hợp nhất với dữ liệu thu thập được từ hố sụt là góc nghiêng 60 độ!
Mô hình va chạm theo trình giả lập
"60 độ là một góc va chạm chết người hơn các góc khác bởi nó thổi một lượng lớn vật chất hơn các góc khác với tốc độ đủ nhanh để bao phủ cả hành tinh", ông Collins nói.
"Cú va chạm ở Chicxulub đã gây ra một cuộc đại tuyệt chủng bởi nó thổi một lượng khổng lồ bụi đất và khí gas ra khỏi hố sụt với tốc độ đủ nhanh để phân tán ra khắp hành tinh".
Nếu khối thiên thạch đâm xuống ở góc dựng đứng hoặc một góc khác nghiêng hơn, lượng bụi đất bị thổi vào khí quyển sẽ không nhiều như vậy, ông nói thêm.
Một lượng lớn sulphur dưới dạng các hạt tí hon tồn đọng trong không khí đã chặn ánh sáng Mặt trời, khiến khí hậu lạnh đi nhiều độ Celsius.
Khói, tro, và bụi đã bao phủ bầu khí quyển, dần tiêu diệt hầu hết các loài thực vật và xóa sổ 75% các giống loài trên Trái đất.
Thiên thạch Chicxulub (theo tên thị trấn ở Mexico mà nó đã đâm xuống) còn gây ra một vụ động đất với những con sóng địa chấn lan tới tận Tanis – một khu vực hóa thạch cách đó 3.000km ở North Dakota (Mỹ), nơi người ta đã phát hiện ra những bằng chứng rõ rệt về vụ va chạm thiên thạch kinh hoàng – chỉ trong vòng 13 phút.
Sóng địa chấn đã gây ra một dòng nước lũ lớn cùng với bụi đất từ một nhánh của vùng biển nội địa mà ngày nay chúng ta gọi là Đường biển Nội địa phía Tây.
Cho đến nay, các nhà khoa học mới chỉ có thể nghiên cứu những giai đoạn đầu của vụ va chạm. Các nhà nghiên cứu đã rà soát kỹ càng dữ liệu địa chất thu thập được trong một cuộc đào xới gần đây để hiểu rõ hơn những hậu quả để lại của thảm họa.
Hố thiên thạch Chicxulub ở Mexico
Họ nhanh chóng nhận ra rằng khối thiên thạch kia không hướng về Trái đất từ hướng Đông Nam như suy nghĩ bao lâu nay.
"Nghiên cứu của chúng tôi đã đảo ngược giả thuyết này" – Collins giải thích.
"Vùng nhô lên ở trung tâm của hố sụt hơi nghiêng về phía Tây Nam, và quá trình giả lập số liệu về vụ va chạm đã xác nhận điều này".
Phát hiện của họ có thể cho chúng ta hiểu rõ hơn về cách các hố sụt hình thành.
Ví dụ, giả lập 3D cho thấy các khối đá đã nảy ngược lại và lấp vào một vài lớp va chạm trong giai đoạn cuối của quá trình hình thành hố sụt, một quy trình diễn ra chỉ trong vài phút mà thôi.
Các nhà khoa học vẫn đang cố tìm hiểu chính xác khối thiên thạch đã gây ra sự kiện đại tuyệt chủng như thế nào và tại sao một số loài lại sống sót, trong khi số khác thì không.
"Vụ va chạm Chicxulub là một ngày rất tệ đối với loài khủng long", Collins nói, nhấn mạnh thêm rằng nghiên cứu mới cho thấy ngày đó "thậm chí còn tệ hơn" so với những suy nghĩ trước đây.
"Kết quả thu được cho thấy việc các loài sống sót và hồi phục với tốc độ nhanh như chúng ta đã biết quả thật là một điều thật đáng nể".
Minh.T.T;theo ScienceAlert