VnReview
Hà Nội

Biểu hiện choáng váng khi đứng lên có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ lên tới 40%

Nếu có bất cứ biểu hiện như chóng mặt, hoa mắt sau khi đứng dậy, bạn hãy chú ý rằng đó là có thể là dấu hiệu cho thấy, bạn sẽ mắc chứng mất trí nhớ về sau này nếu như không kịp thời thăm khám.

Theo một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Mỹ, những người có tình trạng bị choáng váng, chóng mặt sau khi đứng lên có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ (dementia) cao hơn gần 40% so với những người không bị triệu chứng này.

Mục đích đằng sau nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trung tâm Sức khỏe Não bộ Dân số tại Đại học California, San Francisco là tìm hiểu xem liệu chứng hạ huyết áp khi đứng lên có thể dự đoán khả năng mắc chứng mất trí nhớ của một người hay không.

Tình trạng hạ huyết áp ở tư thế đứng là hiện tượng huyết áp của một người giảm đột ngột khi họ đứng lên và có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Triệu chứng phổ biến nhất là cảm thấy đầu choáng váng, xây xẩm mặt mày.

Nghiên cứu được thực hiện trung bình trên 2.131 người 73 tuổi và kéo dài liên tục trong khoảng thời gian 5 năm. Các nhà khoa học sẽ tiến hành kiểm tra huyết áp của những người này sau khi họ đứng đậy và yêu cầu họ hoàn thành một bài kiểm tra nhận thức.

Huyết áp được đo theo hai cách:

- Một là huyết áp tâm thu hoặc áp suất trong động mạch khi tim đập và đẩy máu vào động mạch. Đây còn gọi là huyết áp tối đa.

- Hai là huyết áp tâm trương hoặc áp suất trong động mạch khi tim nghỉ giữa các nhịp đập. Nó còn gọi với tên gọi khác là huyết áp tối thiểu.

Phạm vi bình thường của huyết áp là dưới 120 mmHg với huyết áp tâm thu và dưới 80 mmHg với huyết áp tâm trương.

Một người được coi là hạ huyết áp ở tư thế đứng trong nghiên cứu nếu huyết áp của họ bằng hoặc lớn hơn 15mmHg (huyết áp tâm thu) và 7mmHg (huyết áp tâm trương) sau khi đứng lên trong một hoặc nhiều hơn ba lần khám.

Sau đó nhóm nghiên cứu quan sát xem liệu những người tham gia các thử nghiệm này có gặp phải chứng mất trí nhớ trong khoảng thời gian 12 năm hay không. Điều này có thể kiểm chứng thông qua đơn thuốc điều trị mất trí nhớ, hồ sơ bệnh án hoặc việc họ đạt điểm số thấp trong các bài kiểm tra nhận thức.

Kết quả cho thấy, trong tổng số những người tham gia có 309 người bị hạ huyết áp ở tư thế đứng và 462 người bị mắc chứng mất trí nhớ. Sau khi phân tích dữ liệu và loại bỏ các kết quả sai lệch, nhóm nghiên cứu nhận thấy hạ huyết áp tâm thu ở tư thế đứng có liên quan đến tỷ lệ sa sút trí tuệ và mất trí nhớ cao hơn gần 40% so với những người không bị hạ huyết áp.

Cần theo dõi những người có biểu hiện choáng váng sau khi đứng dậy để phòng ngừa bệnh mất trí nhớ khi về già

Mặc dù vậy nhóm nghiên cứu cho biết, một số phân tích chỉ mang tính quan sát vì vậy chưa thể chắn chắn tuyệt đối rằng, hạ huyết áp tư thế đứng có thể gây ra mất trí nhớ. Nhưng các tác giả tin rằng, mối liên hệ nằm ở chỗ tình trạng hạ huyết áp khiến lưu lượng máu tới não giảm và khiến các tế bào não dần chết đi.

Tiến sĩ Laure Rouch, một thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết: "Huyết áp của mọi người khi họ chuyển từ tư thế ngồi sang đứng cần được theo dõi. Nếu kiểm soát được tình trạng giảm huyết áp này, chúng ta sẽ có thể duy trì được khả năng tư duy và trí nhớ của họ khi về già".

Sara Imarisio, người đứng đầu tại Viện nghiên cứu bệnh Alzheimer ở Anh và không tham gia vào nghiên cứu này chia sẻ: "Nghiên cứu cho thấy não bộ không hoạt động biệt lập với phần còn lại của cơ thể. Kết quả cho thấy hạ huyết áp có thể liên quan tới chứng sa sút trí tuệ cao hơn. Điều quan trọng là các nhà khoa học phải dựa vào phát hiện này để tìm hiểu sâu hơn về cơ chế gây ra nguy cơ bệnh tật này".

Imarisio nhấn mạnh để giúp huyết áp ổn định, mọi người nên có chế độ sống lành mạnh, không hút thuốc, uống rượu bia và duy trì hoạt động tinh thần, thể chất cân bằng, đặc biệt cần kiểm soát lượng cholesterol trong máu để giữ não bộ khỏe mạnh khi về già.

Một nghiên cứu riêng biệt được công bố trên tạp chí Hypertension mới đây cũng tiết lộ, huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh mạch máu não nhỏ, một thuật ngữ liên quan đến bệnh mạch máu não. Nhóm nghiên cứu khẳng định, đây là dạng bệnh phổ biến nhất liên quan đến não bộ và tiềm ẩn nguy cơ mất trí nhớ và đột quỵ.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ đã được đăng tải trên tạp chí Neurology mới đây.

Mai Huyền

Chủ đề khác