Có thể bạn không biết: Nam giới cũng có thể "mãn kinh" và nó bắt đầu đến từ độ tuổi 40

Thay đổi tâm trạng, tăng cân, rối loạn cương dương và thậm chí ngực to hơn có thể là những dấu hiệu của việc bạn đang ở thời kỳ mãn dục nam.

Nếu thấy vợ của mình thay đổi tâm sinh lý và thèm ăn lạ kỳ ở thời kỳ mãn kinh, thời điểm cô ấy bắt đầu bước vào tuổi trung niên, bạn sẽ nhận ra một thứ tương tự cũng đang xảy ra với chính bản thân. Những thay đổi nội tiết tố mà cô ấy đang trải qua cũng đang hiện diện nơi bạn.

Nhưng khoan đã, có gì nhầm lẫn ở đây chăng? Là đàn ông, làm sao có chuyện bạn bị tụt giảm estrogen được?

Hãy xem đây như một lời cảnh tỉnh: Không phải estrogen mà là testosterone sẽ giảm dần khi bạn già đi. Theo báo Singapore Channel New Asia, trạng thái này còn được gọi là andropause (mãn dục nam), nó có thể xảy ra sớm nhất ở độ tuổi 40 của bạn, bác sĩ Ronny Tan, chuyên gia tiết niệu tại Bệnh viện Mount Elizabeth và Parkway East cho biết. Và không giống như mãn kinh ở phụ nữ, thường kèm theo các triệu chứng đi kèm vào khoảng độ tuổi từ 45 đến 55, mãn dục nam có thể kéo dài hàng thập kỷ ở nam giới.

Rối loạn cương dương, nữ hóa tuyến vú và các dấu hiệu khác

Theo Tiến sĩ Tan, nồng độ testosterone thường bắt đầu giảm 1% mỗi năm sau tuổi 40. Hầu hết đàn ông sẽ bộc lộ dấu hiệu ở độ tuổi 50, bao gồm rối loạn cương dương, mất cương cứng vào buổi sáng, giảm ham muốn tình dục, thiếu sức sống và giảm khối lượng cơ.

Một số nam giới cũng có thể phát triển ngực, triệu chứng được các bác sĩ gọi là gynaecomastia (nữ hóa tuyến vú). Tiến sĩ Chiam Tut Fu, giám đốc y tế của bệnh viện Thomson Wellth cho biết có nhiều lý do khác nhau giải thích cho hiện tượng này, và một trong số đó là sự mất cân bằng tỷ lệ estrogen và testosterone trong cơ thể (thật ra nam giới cũng có estrogen, chỉ là mức độ khác nữ giới). Khi mức testosterone giảm xuống, tỷ lệ này sẽ thuận lợi cho việc nữ hóa tuyến vú ở nam giới.

Những người có tỷ lệ mỡ trong cơ thể cao cũng có thể mắc phải tình trạng này. "Aromatase - enzyme có trong các mô mỡ sẽ chuyển hóa testosterone thành oestradiol. Lượng oestradiol gia tăng có thể dẫn đến phát triển mô vú ở nam giới", tiến sĩ Tan cho biết.

"Mãn kinh" ở nam giới phổ biến như thế nào?

Có thể bạn chưa từng nghe về mãn dục nam, vì đàn ông không phải là kiểu thích thảo luận về những chủ đề như vậy. Hơn nữa, nó "không được nghiên cứu kỹ lưỡng như mãn kinh", bác sĩ Kaysar Mamun, chuyên gia tư vấn cấp cao tại Bệnh viện Đa khoa Singapore cho biết.

Còn nếu như bạn từng nghe về nó thì thật ra cũng chẳng vui vẻ cho lắm. Theo trang web HealthXchange, 26,4% nam giới ở Singapore có mức testosterone thấp khi được kiểm tra sức khỏe trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến năm 2009.

Sự chủ quan ở nam giới có thể là do các dấu hiệu thiếu hụt testosterone không được cụ thể. Các triệu chứng như giảm mức năng lượng hoạt động và khối lượng cơ, rối loạn chức năng tình dục, thay đổi tâm trạng và tăng cân – chúng có thể dễ dàng do các nguyên nhân khác gây ra, bao gồm cả tình trạng căng thẳng.

Tiến sĩ Tan cho biết: "Thiếu hụt testosterone cũng liên quan đến hội chứng chuyển hóa (đó là một nhóm các trạng thái cùng xảy ra, chẳng hạn như huyết áp cao, mức cholesterol cao và bệnh tiểu đường), thường không có triệu chứng cụ thể".

Tất nhiên, cũng có những nam giới không có thay đổi nào ngay cả khi họ trải qua mãn dục nam. "Luôn có sự khác biệt mang tính cá nhân trong biểu lộ triệu chứng của bất kỳ bệnh nào và điều đó cũng xảy ra tương tự khi testosterone thấp. Đây là lý do tại sao không phải tất cả đều sẽ trải qua các triệu chứng mãn kinh", tiến sĩ Chiam cho biết. Hơn nữa, những người có mức độ testosterone suy giảm chậm hơn sẽ ít có các triệu chứng hơn.

Testosterone bao nhiêu là thấp?

Mức testosterone của bạn thay đổi trong ngày và bị ảnh hưởng bởi cân nặng, chế độ ăn uống, một số loại thuốc nhất định và thậm chí cả rượu. Nhưng các bác sĩ đồng ý rằng testosterone thường đạt đỉnh điểm vào buổi sáng, gần 8 giờ sáng. Vì thế, các bác sĩ thường muốn đặt lịch khám sớm trong ngày khi bạn đi kiểm tra sức khỏe.

Nội tiết tố nam có thể tồn tại trong máu của bạn theo ba cách: Di chuyển tự do trong máu (không đến 4%) hoặc liên kết với một trong hai loại protein, albumin (không đến 1/3) hoặc globulin liên kết hormone giới tính (hay còn gọi là SHBG; chiếm khoảng 2/3), theo trang web của Trung tâm Y tế Đại học Rochester, Mỹ. Đó là những phiên bản testosterone mà cơ thể có thể sử dụng dễ dàng, hay còn gọi là testosterone khả dụng sinh học.

Hầu hết các xét nghiệm đo tổng lượng testosterone trong máu sẽ cung cấp đầy đủ thông tin cho bác sĩ. Tiến sĩ Chiam cho biết: "Tổng mức testosterone trong máu bình thường là từ 300 ng/dL đến 1.000 ng/dL".

Điều thú vị là, mặc dù chúng ta đã sớm xác định rằng tuổi tác có ảnh hưởng đến mức testosterone, nhưng chúng không nhất thiết phải hoạt động theo cách này. Ví dụ, bác sĩ Ciril Godec, trưởng khoa tiết niệu tại Bệnh viện Đại học Downstate Long Island, Mỹ cho biết ông từng gặp một bệnh nhân ở độ tuổi 80 có mức testosterone là 600 ng/dL, trong khi một người khác ở độ tuổi 30 chỉ có 150 ng/dL.

Nhưng nhìn chung, "những người đàn ông có mức testosterone từ 8 nmol/L (hoặc 230 ng/dL) trở xuống sẽ được chẩn đoán là thiếu hụt testosterone, với điều kiện là họ có các triệu chứng đã đề cập trước đó", bác sĩ Tan cho biết.

Thảo dược hay thực phẩm chức năng có giúp ích gì không?

Trong thế giới của những sản phẩm dành cho vấn đề sinh lý và thực phẩm chức năng, sẽ có vô vàn mục tiêu nhắm đến hiệu suất tình dục của nam giới. Viên nang, thuốc viên và bột không kê đơn đều phổ biến không khác gì vitamin tổng hợp. Chúng thường được bào chế với các loại thảo mộc và chất mà các nhà sản xuất gọi là T-boosters để cải thiện việc sản xuất testosterone của cơ thể hoặc giải phóng testosterone có liên kết trong cơ thể. Nhưng chúng có hiệu quả không?

Theo tiến sĩ Chiam: "Những chất bổ sung này hiếm khi được nghiên cứu khoa học đủ nghiêm ngặt để đánh giá đầy đủ".;Ví dụ, trong số 11 nghiên cứu về loại thảo mộc phổ biến tribulus terrestris (bạch tật lê) - vốn được sử dụng từ lâu để điều trị chứng bất lực và vô sinh - chỉ có 3 nghiên cứu cho thấy mức độ testosterone tăng lên. Và vô lý hơn, chúng được tiến hành trên các đối tượng không phải là con người.

Theo các nghiên cứu khác, các chất như creatine, DHEA, HMB và L-arginine mà một số vận động viên thể hình sử dụng để tăng thêm khối lượng cơ bắp, bằng chứng về việc tăng nồng độ testosterone cũng khá hạn chế hoặc chưa rõ ràng. Chúng có thể đi kèm với các tác dụng phụ như huyết áp cao và tăng nguy cơ chảy máu.

Bác sĩ Tan cho biết: "Những nam giới lo lắng về tình trạng thiếu hụt testosterone không nên tự điều trị mà hãy tìm đến sự chăm sóc y tế. Liệu pháp testosterone bao gồm thuốc phải do một chuyên gia y tế được đào tạo kê đơn".

Có những cách điều trị nào?

Giống như các loại gel, thuốc uống và thuốc tiêm mà phụ nữ mãn kinh được cung cấp, nam giới cũng được đề nghị sử dụng các giải pháp tương tự nhưng là cho testosterone. "Thuốc tiêm tốt hơn vì chúng đảm bảo liều lượng chính xác vào cơ thể, điều mà các loại gel không đảm bảo", bác sĩ Chiam nói. Đối với phương pháp đi qua đường miệng, ông cho biết sau khi đi qua gan, nó mang lại hiệu quả thấp hơn.

Nhưng dù sử dụng phương pháp nào thì liều lượng cũng phải được cân chỉnh cẩn thận để "testosterone trong máu ở mức sinh lý bình thường và vừa đủ để đạt được lợi ích về sức khỏe và chất lượng cuộc sống như mong muốn. Nếu cung cấp quá nhiều testosterone trong thời gian dài, sẽ làm tăng nguy cơ chứng tăng hồng cầu, phì đại tuyến tiền liệt và thậm chí là cấu hình lipid máu bất thường, do đó nguy cơ mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ cao hơn", ông nói.

Giang Vu theo CNA Lifestyle