Khoe niềm vui trên mạng xã hội, một sự tích cực độc hại?

Suy nghĩ tích cực ắt hẳn là một điều … tích cực. Nhưng bạn đã biết đến cái gọi là "sự tích cực độc hại" chưa?

Nói một cách nôm na, nếu chúng ta luôn chỉ nhìn vào khía cạnh tươi sáng, chúng ta có thể sẽ không xử lý được những cảm xúc quan trọng như buồn bã, sợ hãi và đau buồn. Trong khi đó, việc xử lý những cảm xúc này cuối cùng sẽ giúp chúng ta chữa lành những tổn thương của chính mình.

Bạn chỉ luôn nhìn vào điểm tốt của những tin tức xấu? Hay bạn giả vờ mọi thứ vẫn ổn trên mạng xã hội? Dù thế nào, điều đó vẫn không tốt cho sức khỏe tinh thần của bạn. Và nếu không được kiểm soát, các chuyên gia cảnh báo rằng sự tích cực độc hại này thậm chí có thể gây ra các vấn đề sâu sắc hơn, góp phần gây ra những thứ như kiệt sức, rối loạn lo âu và tự cao.

Sự tích cực độc hại là gì?

John-Paul Davies, nhà trị liệu tâm lý, cố vấn và tác giả của cuốn phát triển cá nhân cho biết: "Sự tích cực độc hại sẽ mang lại những cảm giác mà chúng ta muốn có, như là niềm vui và hạnh phúc, và bỏ qua những cảm xúc khó chấp nhận hơn".

Tiến sĩ Lynda Shaw, một chuyên gia, nhà tâm lý học và nhà khoa học thần kinh nhận thức cho biết thêm rằng "là con người, chúng ta thực sự thích dùng những từ ngữ như "cảm xúc tích cực" và "cảm xúc tiêu cực". Nhưng sự thật là, không có cái gọi là cảm xúc tốt hay xấu. Tất cả các trạng thái cảm xúc đều có giá trị đối với trải nghiệm của con người chúng ta, và lo lắng, tức giận hay sợ hãi là những cách cơ bản đầu tiên giúp chúng ta an toàn và khỏe mạnh".

Sự tích cực độc hại có thể xuất hiện theo nhiều cách khác nhau: chẳng hạn như một người bạn cố tình gạt bỏ cảm xúc của bạn và nói "hãy nhìn vào mặt tươi sáng", thay vì thừa nhận bạn đang buồn. Hoặc đó có thể là những lần bạn tự "gồng" bản thân lên vì lo lắng hoặc sợ hãi, khi những người khác có thể khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn.

Dù bằng cách nào, đó đều là những áp lực quen thuộc của mỗi người để vượt qua nỗi buồn một cách nhanh chóng và cảm thấy tốt hơn trước khi bạn thực sự sẵn sàng về mặt cảm xúc.

Davies lưu ý: "Để vượt qua nỗi đau, bạn phải cảm nhận nó. Suy nghĩ tích cực có thể trở nên độc hại nếu bạn cố thúc ép ai đó phải luôn nhìn vào mặt tươi sáng của mọi thứ".

Tiến sĩ Paul McLaren, một bác sĩ tâm thần người lớn tại Bệnh viện Priory Hayes Grove, nói: "Những câu nói như "hãy nhìn vào tất cả những điều tốt đẹp" có thể gây hại cho chính người đang đối mặt với những cảm giác đau buồn hoặc thất vọng - đó là thứ cảm giác phù hợp và dễ hiểu với họ trong thời điểm đó, chẳng hạn vì họ đang phải chịu đựng chứng trầm cảm".

Các nghiên cứu phát hiện ra rằng việc che giấu cảm xúc có thể gây đau khổ tâm lý đáng kể và việc cố tạo niềm vui vào mọi thứ có thể ảnh hưởng sâu hơn đến tâm lý của chúng ta, làm rối loạn khả năng điều chỉnh cảm xúc của chúng ta.

Shaw cho biết: "Nếu bạn bị một cơn đau mãn tính trên cơ thể của mình mà bạn cố bỏ qua nó, nó có thể nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian vì không được điều trị - và điều này cũng có thể đúng với sức khỏe tâm thần của chúng ta".;

Mặc dù Davies nói rằng kiểm soát những thứ như nỗi sợ hãi là điều rất quan trọng khi cảm xúc 'tiêu cực' trở nên quá tiêu cực, nhưng ông cũng tin rằng việc xử lý cảm xúc của bạn sẽ tốt, bất kể chúng là gì - tức giận và buồn bã đôi khi cũng có thể hữu ích, vì chúng có thể thúc đẩy chúng ta sống lành mạnh hơn trong ranh giới cuộc sống của chúng ta.

"Cảm xúc cũng mang đến cho chúng ta thông điệp về việc điều gì đó ổn hay không ổn đối với những gì chúng ta đang cảm thấy. Sự tức giận cho chúng ta biết khi nào ranh giới của chúng ta đã bị vượt qua, vì vậy nếu chúng ta tránh những cảm xúc đó, chúng ta sẽ không biết điều gì là quan trọng đối với mình và giá trị của chúng ta nằm ở đâu. Điều đó có giá trị, cả khi nói đến sự an toàn về thể chất và tâm lý của chúng ta".

Thêm vào đó, các chuyên gia nói rằng cảm giác đau buồn càng có ý nghĩa hơn, vì nó có thể làm cho những khoảng thời gian hạnh phúc trở nên giá trị hơn. Nhà tâm lý học, Tiến sĩ Courtney Raspin cho biết: "Sự đau khổ mang lại chúng ta nhận thức, thậm chí chúng giúp chúng ta khả năng nhìn và nhận thấy những trải nghiệm vui vẻ và tích cực hơn trong cuộc sống".

"Sống tích cực" đã bị đẩy đi quá xa. Để có sức khỏe tinh thần tốt, chúng ta nên nhận thức được giá trị của việc "qua tất cả những thăng trầm của cuộc sống".

Sự tích cực độc hại ngày càng gia tăng trong cuộc sống?

Thời đại truyền thông xã hội hiện nay khiến mọi người dường như bị áp lực phải làm nổi bật những điều tốt đẹp - và Davies nói rằng kiểu tích cực đó có thể nhanh chóng dẫn đến văn hóa so sánh. Bởi vì, nếu những người khác trông rất hạnh phúc, tuyệt vời trên Facebook, không có gì ngạc nhiên khi bạn có thể cảm thấy tội lỗi vì đã có những ngày tồi tệ.

"Trong khoảng không gian đó, mọi người có thể cảm thấy như họ đang có cuộc sống 'kém hơn' so với những người khác - nhưng điều quan trọng cần nhớ là chúng ta đang so sánh trải nghiệm bên trong chính mình với những gì chúng ta đang thấy về cuộc sống của người khác trên mạng internet", Davies nói. "Những cảm giác tức giận, tổn thương và khó chịu đó rất quan trọng đối với chúng ta, bởi vì chúng được tất cả mọi người chia sẻ và chúng ta không muốn làm mất đi khả năng cảm nhận đầy đủ mọi cảm xúc của con người".

Chúng ta có thể lựa chọn "suy nghĩ tích cực"?

Raspin nói: "Có và không. "Một số người có bản tính tự nhiên, dễ dàng tìm thấy ý nghĩa tích cực hơn trong thế giới xung quanh".

"Trải nghiệm thơ ấu tiêu cực, bao gồm thiếu thốn tình cảm, bị bắt nạt và bị chỉ trích quá mức có thể ảnh hưởng sâu sắc đến chúng ta khi trưởng thành. Điều này là do hệ thống thần kinh của chúng ta trở nên sẵn sàng tìm kiếm nguy hiểm, thay vì thích thú và vui vẻ".

Tâm trí và cơ thể của chúng ta đôi khi có thể cũng mong đợi sự đau đớn và tổn thương, vì vậy hãy cố gắng bảo vệ chúng ta bằng cách chủ động tìm kiếm, lường trước các mối đe dọa tiềm thức. "Trong liệu pháp điều trị, chúng tôi giúp mọi người đào tạo lại hệ thống thần kinh của họ, giúp họ tìm thấy cảm giác an toàn, và cho phép họ dễ dàng nhìn thấy và hòa nhập những trải nghiệm tích cực. Chỉ khi tâm trí và cơ thể của chúng ta cảm thấy an toàn thì họ mới tin rằng thế giới có thể mang lại trải nghiệm tích cực bổ dưỡng".

Làm thế nào vượt qua sự tích cực độc hại?

Nếu bạn cảm thấy tội lỗi khi khiến người khác quá tích cực, hãy bắt đầu bằng cách dành thời gian để thực sự lắng nghe.

"Hãy nhấc điện thoại và thực hiện một cuộc gọi. Nếu ai đó bày tỏ cảm xúc tiêu cực, hãy dành thời gian để hiểu điều gì đang xảy ra với họ", McLaren nói.

"Đừng làm mất hiệu lực cảm xúc tiêu cực của họ bằng sự tích cực độc hại, thay vào đó, hãy giúp họ cảm thấy được lắng nghe và đi bộ cùng họ trong một thời gian. Hãy cố gắng hiểu được cảm giác khi ở vào tình thế của họ".

Với tư cách cá nhân, Raspin nói rằng bạn có thể tránh sự tích cực độc hại bằng cách cho phép bản thân tôn vinh tất cả cảm xúc của bạn - ngay cả những cảm xúc khiến bạn muốn mở và nghe đi nghe lại những bài hát buồn.

Nghĩa là, nếu chúng ta nhận thấy mình không thể tiếp nhận trải nghiệm tích cực, chúng ta đang quá tiêu cực và ở vị trí là "nạn nhân", hãy tìm sự trợ giúp chuyên nghiệp của chuyên gia trị liệu, để họ có thể đào tạo lại tâm trí và hệ thống thần kinh, cho phép bạn trải nghiệm tất cả mọi cảm xúc bên trong.

Hoàng Lan Tham khảo The Independent