VnReview
Hà Nội

Ngạt mũi mãn tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ

Nếu xoang mũi của bạn luôn trong tình trạng tắc nghẽn, đó có thể là dấu hiệu báo trước nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khoẻ trong tương lai, theo kết quả của một nghiên cứu nghiên cứu mới được công bố vào thứ Sáu vừa qua.

Một nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra những bằng chứng về mối liên hệ giữa bệnh viêm xoang mãn tính và sự thay đổi trong hoạt động của não bộ, và đó có thể là những thay đổi có hại. Mặc dù kết quả của nghiên cứu này không hẳn là minh chứng vững chắc cho mối liên hệ giữa hai yếu tố trên, nhưng đây cũng là dấu hiệu cho thấy các nhà khoa học cần tìm hiểu thêm.

Ngạt mũi mãn tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ

Xoang là những không gian rỗng xung quanh khoang mũi của chúng ta và được cho là có tác dụng chủ yếu để giữ ẩm và bảo vệ mũi bằng cách sản xuất chất nhầy. Đôi khi chúng có thể bị viêm trong một thời gian ngắn do nhiễm trùng, nhưng ở một số người, hiện tượng này phát triển thành viêm xoang mãn tính.

Tất nhiên, khi đã bị ngạt mũi, mọi người sẽ đều cảm thấy không dễ chịu chút nào, và trong những năm gần đây, đã có một số nghiên cứu về mối liên hệ giữa bệnh viêm xoang mãn tính và suy giảm nhận thức. Chẳng hạn, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các bệnh nhân viêm xoang có kết quả kiểm tra chức năng nhận thức kém hơn so với những người khác và khả năng nhận thức của các bệnh nhân này đã được cải thiện sau khi bệnh của họ được điều trị. Và bản thân các bệnh nhân đã mô tả cảm giác của họ giống như bị "sương mù não" bên cạnh các triệu chứng thể chất khác, bao gồm nghẹt mũi, giảm vị giác và khứu giác, đau mặt hoặc khó chịu.

Nghiên cứu được công bố hôm thứ Sáu trên tạp chí JAMA Otolaryngology – Head and Neck Surgery này là một trong những nghiên cứu đầu tiên tìm kiếm cơ sở vật lý của mối liên hệ giữa hai yếu tố này. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ Dự án Human Connectome, một nghiên cứu do chính phủ Hoa Kỳ tài trợ về não người. Dự án là một nỗ lực để lập bản đồ và tìm hiểu các mạch máu não cũng như vai trò của những liên kết mạch máu này đối với hoạt động của cơ thể. Phần lớn trong số đó dựa trên dữ liệu hình ảnh thần kinh được thu thập từ hơn 1.000 tình nguyện viên là thanh niên và khỏe mạnh, được yêu cầu thực hiện một loạt các bài kiểm tra nhận thức.

Trong dự án này, các nhà nghiên cứu đã xem xét một nhóm gồm 22 người bị chứng viêm xoang mãn tính và so sánh họ với một nhóm tương tự những người không gặp bệnh lý này. So với nhóm đối chứng, những người bị viêm xoang dường như bị giảm khả năng kết nối chức năng trong các khu vực quan trọng của não bộ có liên quan đến khả năng nhận thức: mạng tiền thân, giúp chúng ta tập trung và giải quyết vấn đề, và mạng phục hồi, giúp chúng ta phân biệt các kích thích và đóng vai trò trong khả năng giao tiếp và các hành vi xã hội khác của chúng ta. Họ cũng nhận thấy những kết nối và mối liên hệ này có xu hướng gia tăng trong mạng lưới thần kinh ở chế độ hoạt động bình thường, và mạng này hoạt động mạnh nhất khi chúng ta nghỉ ngơi và không tập trung vào bất kỳ nhiệm vụ cụ thể nào, chẳng hạn như trong khi mơ.

Ngạt mũi mãn tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ

Điều quan trọng là những người bị viêm xoang mãn tính không thực sự có kết quả trung bình kém hơn trong các bài kiểm tra nhận thức của họ so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, những phát hiện cho thấy có điều gì đó đang diễn ra trong não của họ, khác hẳn với những người không bị viêm và điều này, trong một chừng mực nào đó, có thể là lời giải thích các triệu chứng ‘sương mù não' mà bệnh nhân có thể gặp phải. Bởi vì những người tham gia nghiên cứu này vẫn đang ở độ tuổi còn trẻ, cũng có thể họ chưa gặp những thay đổi nghiêm trọng hơn về nhận thức của họ có liên quan đến chứng viêm xoang — những thay đổi này có thể xuất hiện nếu tình trạng viêm của họ không được điều trị trong một thời gian dài.

Mặc dù vậy, các tác giả vẫn cẩn thận gọi nghiên cứu này mới chỉ là một nghiên cứu "chứng minh khái niệm" (proof-of-concept, một dạng nghiên cứu đề xuất ý tưởng và chứng minh rằng ý tưởng đó là có cơ sở, khả thi để tiến hành các bước tiếp theo), là một nỗ lực để chứng tỏ rằng mối liên hệ này cần được nghiên cứu kỹ hơn. Những nghiên cứu sâu hơn về đề tài này có thể không chỉ khẳng định rằng viêm xoang gây hại cho não của chúng ta, mà còn tạo cơ hội cho nhiều phương pháp điều trị hơn cho tình trạng bệnh lý mũi rất phổ biến này. Có thông tin cho biết rằng cứ 10 người Mỹ thì có 1 người bị viêm xoang mãn tính. Mặc dù đã có những phương pháp điều trị như dùng thuốc kháng sinh hoặc phẫu thuật, bệnh này thường tái phát và có thể phải mất vài năm mới thuyên giảm.

"Bước tiếp theo sẽ là tiến hành nghiên cứu trên những người đã được chẩn đoán lâm sàng mắc bệnh viêm xoang mãn tính. Nghiên cứu có thể sẽ quét não bộ của bệnh nhân, sau đó đưa ra phương pháp điều trị điển hình cho bệnh xoang bằng thuốc hoặc phẫu thuật, rồi sau đó quét lại thêm một lần nữa để kiểm tra hoạt động não của họ có thay đổi hay không. Hoặc chúng tôi có thể tìm kiếm các phân tử hoặc dấu hiệu gây viêm trong máu của bệnh nhân," Arie Jafari, tác giả chính của nghiên cứu và là một bác sĩ phẫu thuật, trợ lý giáo sư Khoa Tai Mũi Họng-Phẫu thuật Đầu & Cổ tại Đại học Y khoa Washington, viết trong một tuyên bố từ trường đại học của mình.

Hiện tại, nhóm nghiên cứu hy vọng phát hiện của họ ít nhất sẽ giúp các các bác sĩ nhận thức rõ hơn rằng tình trạng mãn tính này có thể đang ảnh hưởng đến bệnh nhân của họ một cách sâu sắc và nghiêm trọng hơn.

"Sự chăm sóc của chúng ta dành cho những bệnh nhân này không chỉ giới hạn ở việc làm giảm các triệu chứng thể chất dễ thấy nhất, mà là toàn bộ nhữnggánh nặng bệnh tật của bệnh nhân," Jafari kết luận.

Quang Huy

Chủ đề khác