Cún cưng có thể ghen khi thấy bạn đang nựng một con chó khác

Gần 4/5 người chủ cho rằng họ nhận thấy chú chó của họ biết ghen và một nghiên cứu mới đây cũng cho thấy những chú chó có thể ghen ngay cả khi một chú chó khác, mà nó cho là đối thủ tranh giành tình cảm và sự chú ý của chủ nhân, rời khỏi tầm mắt nó.

Nói cách khác, chó dường như có đủ khả năng trí tuệ để tưởng tượng ra một tình huống khiến chúng cảm thấy ghen, ngay cả khi chúng không trực tiếp nhìn thấy.

Vì chúng ta không thể hỏi trực tiếp cún cưng của mình về suy nghĩ hay cảm xúc, nên nghiên cứu này đã giúp ta có cái nhìn sâu sắc hơn về những gì đang diễn ra bên trong suy nghĩ của một chú chó khi nó nhìn thấy (hoặc không) điều gì đó mà nó nghĩ là nó cần phải ghen.

"Nghiên cứu nhận được sự hỗ trợ từ rất nhiều người chủ tin rằng những chú chó thể hiện sự ghen tị khi họ tương tác với đối thủ tiềm năng của chúng", nhà tâm lý học Amalia Bastos, Đại học Auckland (New Zealand), cho biết.

"Chúng tôi muốn nghiên cứu hành vi này đầy đủ hơn để xác định liệu chó có thể tái hiện một tình huống gợi sự ghen tị trong suy nghĩ giống như con người hay không".

Ở người, cảm xúc ghen được cho là có mối liên hệ chặt chẽ với sự nhận thức về bản thân, vì vậy nghiên cứu này cũng sẽ xác định được những chú chó có thực sự nhận thức được bản thân chúng không và diễn biến tâm lý đằng sau hành động ghen tuông mà những người chủ của chúng nhận thấy là gì.

Basto và các công sự của cô đã thực hiện thí nghiệm với 18 chú chó. Chúng sẽ được chứng kiến chủ nhân của mình ngồi cạnh một chú chó giả hoặc một khối lông cừu. Chú chó giả đóng vai trò là đối thủ về mặt tình cảm, còn khối lông để tạo sự so sánh.

Một khi chú chó đã nhìn thấy cảnh tượng người chủ cùng chú cho giả, một tấm chắn sẽ được dựng lên để che chú chó giả lại nhưng vẫn nhìn thấy người chủ đang làm gì. Sau đó, cách nhà nghiên cứu sẽ lấy chú chó giả đi và vỗ vai người chủ để báo rằng họ hãy giả vờ vuốt ve và trò chuyện với chú chó giả.

Thực tế, người chủ đang vuốt ve cái kệ phủ lông. Các nhà nghiên cứu sử dụng đồ vật thay thế nhằm mục đích hạn chế bất kỳ phản xạ vô ý thức của người chủ trước chú chó thật. Họ cũng sẽ sử dụng những câu chung chung như "Ngoan đấy!" để tránh làm cún cưng của họ kích động.

Quy trình lặp lại tương tự với khối lông cừu, trừ một số thay đổi như khi người chủ vuốt ve khối lông, chú chó sẽ nhìn thấy toàn bộ sự việc mà không bị chắn tầm nhìn.

Đồng thời, chú chó giả vẫn sẽ nằm trong tầm mắt của chú chó thật nhưng cách xa người chủ 1,5m và mặt luôn hướng về người chủ.

Sử dụng lực kế, các nhà nghiên cứu phát hiện chú chó có xu hướng kéo nhẹ hơn khi người chủ vuốt ve khối lông so với chú chó giả.

Ngoài ra, còn có 3 dấu hiệu thể hiện sự ghen tuông ở người cũng được nhận diện trên những chú chó này. Đầu tiên, hành vi chỉ xảy ra khi xuất hiện đối thủ tìm năng trong quan hệ xã hội, và thứ hai, nó xảy ra ngay cả khi đối tượng kia khuất tầm nhìn.

Thứ ba, chú chó giả vẫn được xem là có mặt ở thí nghiệm đầu và có mặt trong thí nghiệm với khối lông, do đó các nhà nghiên cứu có thể nhận định rằng hành vi ghen tuông là hệ quả từ sự tương tác chứ không phải từ sự xuất hiện của chú chó giả.

"Những kết quả cho thấy chó có thể hiện hành vi ghen tuông", Bastos cho biết. "Chúng cũng cung cấp những bằng chứng đầu tiên cho thấy chó có thể tái hiện các tương tác xã hội gây ghen".

"Các nghiên cứu trước đây nhầm lẫn hành vi ghen của chó với chơi đùa, thích thú hay hung hăng vì họ chưa từng kiểm tra phản ứng của chú chó đối với người chủ và đối thủ của nó khi cả hai cùng ở một nơi nhưng không có sự tương tác".

Những thí nghiệm được xây dựng một cách cẩn thận rất quan trọng để tìm ra điều gì đang diễn ra trong đầu của những chú chó khi chúng ta tương tác với chúng. Tất nhiên, chúng ta có thể quan sát cách chúng phản ứng nhưng đó chưa chắc đã thể hiện những gì chú chó đang suy nghĩ hay cảm nhận.

Thí nghiệm lần này cho thấy sự chú ý của người chủ với một đối thủ xã hội khiến những chú chó bồn chồn hơn chứ không phải ngược lại. Cuối cùng, việc nghiên cứu kỹ hơn về tâm hồn của những chú chó sẽ giúp chúng ta chăm sóc chúng tốt hơn như những người bạn đồng hành.

"Vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi xác nhận sự tương đồng giữa lý trí của con người và những loài động vật khác, đặc biệt là trong việc hiểu rõ bản chất cảm xúc của những loài động vật ngoài con người", Bastos cho biết.

"Vẫn còn quá sớm để khẳng định ghen của loài chó có giống chúng ta không nhưng rõ ràng chúng có phản ứng trước những tình huống gây ghen tuông, thậm chí là khi nó xảy ra ngoài tầm mắt của chúng".

Minh Bảo;(theo Science Alert)