Ai đã xây dựng những kim tự tháp Ai Cập cổ đại?

Có rất nhiều giả thuyết để trả lời câu hỏi 'ai đã xây dựng kim tự tháp khổng lồ tại Ai Cập'. Tuy nhiên, không phải giả thuyết nào cũng có đầy đủ bằng chứng khoa học.

Các giả thuyết về những người đã thực sự xây dựng kim tự tháp thực sự là rất nhiều. Có người đùa rằng người ngoài hành tinh, những người Do Thái bị bắt làm nô lệ hoặc cư dân của thành phố Atlantis mất tích dưới đáy biển đã xây dựng lên nó... Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào để chứng minh chúng là chính xác.

Các kim tự tháp khổng lồ tại Ai Cập chắc chắn không thể được xây dựng bởi các nô lệ người Do Thái. Nguyên nhân là không có bất kỳ di tích khảo cổ nào liên quan trực tiếp đến người Do Thái được tìm thấy ở Ai Cập khoảng 4.500 năm trước - thời điểm kim tự tháp Giza được xây dựng. Ngoài ra, các câu chuyện được kể trong Kinh thánh tiếng Do Thái về việc người Do Thái làm nô lệ ở Ai Cập đề cập đến một thành phố mang tên 'Ramesses'. Tuy nhiên, thành phố này được xây dựng sau khi thời kỳ xây dựng kim tự tháp kết thúc ở Ai Cập.

Cùng với đó, cũng chẳng có bằng chứng khảo cổ học nào được tìm thấy về thành phố Atlantis bị mất tích vào thời gian này. Thậm chí nhiều nhà khoa học còn cho rằng câu chuyện về địa danh này có phần hư cấu.

Trên thực tế, tất cả các bằng chứng đến hiện nay đều cho thấy rằng người Ai Cập cổ đại đã xây dựng các kim tự tháp khổng lồ. Tuy nhiên, những người xây dựng kim tự th đã sống như thế nào, được trả công ra sao, được đối xử như thế nào thì vẫn là một bí ẩn mà các nhà khoa học đang tìm hiểu.

Ai Cập có hơn 100 kim tự tháp cổ đại. Nổi tiếng nhất trong số này là các kim tự tháp được xây dưới thời trị vì của pharaoh Djoser (khoảng 2630-2611 trước Công nguyên), kim tự tháp được xây dưới thời của pharaoh Snefru (khoảng 2575-2551 trước Công nguyên). Cùng với đó, kim tự tháp Giza cũng được rất nhiều người biết đến. Nó được xây dựng dưới triều đại của pharaoh Khufu (khoảng 2551-2528 trước Công nguyên). Hai trong số những người kế vị pharaoh Khufu là Khafre (khoảng 2520-2494 trước Công nguyên) và Menkaure (khoảng 2490-2472 trước Công nguyên), cũng có các kim tự tháp được xây dựng tại Giza.

Mark Lehner, tác giả cuốn sách 'The Complete Pyramids: Solving the Ancient Mysteries' cho rằng các pharaoh đã dần dừng xây dựng các kim tự tháp trong thời kỳ Tân Vương quốc (1550 - 1070), thay vào đó chọn chôn cất tại Thung lũng của các vị vua, cách Giza khoảng 483 km về phía Nam.

Trong vài thập kỷ qua, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những bằng chứng mới, cung cấp manh mối về việc những người xây dựng kim tự tháp là ai và họ sống như thế nào.

Theo những ghi chép còn sót lại, bao gồm cả tài liệu được phát hiện năm 2013 tại Wadi al-Jarf trên bờ Biển Đỏ của Ai Cập cho thấy các nhóm công nhân di chuyển đá vôi bằng thuyền khoảng 11 dặm dọc sông Nin từ Tura đến Great Pyramid.

Trước đây, các nhà Ai Cập học đưa ra giả thuyết rằng những người xây dựng kim tự tháp phần lớn là người làm nông nghiệp theo mùa. Tuy nhiên, theo mô tả trong các văn bản mới được tìm thấy thì có vẻ như các nhóm công nhân còn phải làm nhiều việc hơn là chỉ xây dựng kim tự tháp. Họ đã đi qua phần lớn đất nước Ai Cập, có thể đến tận sa mạc Sinai, thực hiện nhiều dự án xây dựng và nhiệm vụ được giao. Điều này đặt ra câu hỏi liệu họ có phải là lực lượng công nhân chuyên nghiệp không hay chỉ là nhóm công nhân theo mùa vụ.

Theo Pierre Tallet, giáo sư Ai Cập học tại Đại học Paris-Sorbonne, người đang giải mã các tài liệu cho biết các công nhân xây dựng kim tự tháp được ăn các món gồm chà là, rau, thịt gia cầm và thịt đỏ nói chung. Ngoài ra, các công nhân còn được mô tả là thường xuyên được nhận một thứ gọi là 'hàng dệt may'. Đây được coi là một loại tiền vào thời các kim tự tháp được xây dựng.

Mark Lehner cho biết thêm: 'Các quan chức ở vị trí cấp cao có liên quan đến việc xây dựng kim tự tháp có thể được cấp đất'. Các ghi chép cho thấy có những thời điểm trong lịch sử Ai Cập, quan chức được cấp đất. Tuy nhiên, vẫn chưa biết liệu các quan chức liên quan đến xây dựng kim tự tháp có được cấp đất hay không.

Nhóm của Lehner đang khai quật một kim tự tháp ở Giza, nơi có một số công nhân từng xây dựng kim tự tháp Menkaure sinh sống. Cho đến nay, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy bằng chứng cho thấy cư dân cổ đại của thị trấn từng nướng một lượng lớn bánh mỳ, giết mổ hàng nghìn con vật và nấu lượng lớn bia. Dựa trên xương động vật được tìm thấy và xem xét nhu cầu dinh dưỡng của công nhân, các nhà khảo cổ ước tính có khoảng 1.800 kg động vật, bao gồm cả gia súc, cừu và dê - bị giết mổ trung bình mỗi ngày để cung cấp thức ăn cho công nhân.

Hài cốt các công nhân được chôn cất trong các ngôi mộ gần kim tự tháp cho thấy họ cũng được chăm sóc y tế vào thời điểm đó. Chế độ ăn uống đầy đủ, được chăm sóc y tế và nhận được tiền lương khiến các nhà khoa học cho rằng công nhân xây dựng kim tự tháp không phải nô lệ.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả người lao động đều có chỗ ở bình đẳng. Các cuộc khai quật cho thấy một số quan chức cấp cao được sống trong những ngôi nhà lớn hơn và được ăn những miếng thịt ngon nhất. Các lao động cấp thấp hơn có thể đã ngủ trong những ngôi nhà đơn giản hoặc 'dựa lưng' tại chính các kim tự tháp.

Nguyễn Dương Theo LiveScience