Nhiệt độ khắc nghiệt ảnh hưởng thế nào đến não của chúng ta?

Nếu từng cảm thấy mình không thể suy nghĩ phức tạp hoặc tập trung vào công việc khi trời quá nắng nóng thì rất có thể bạn đã gặp phải tình trạng sương mù não. Tình trạng này khiến bạn cảm thấy không còn là chính mình và không thể suy nghĩ rõ ràng.

Ngày càng nhiều nghiên cứu chứng minh được rằng điều kiện môi trường - đặc biệt là nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến hoạt động của trí óc. Một nghiên cứu vào năm 2006 chỉ ra rằng sự gia tăng nhiệt độ có thể làm giảm năng suất làm việc trong văn phòng. Các nhà khoa học đã đánh giá người bình thường thực hiện công việc hiệu quả như thế nào và thấy rằng có sự sụt giảm hiệu suất nhất quán khi nhiệt độ tăng lên cao.

Sự suy giảm chức năng thần kinh khi nhiệt độ tăng lên không chỉ xuất hiện ở người trưởng thành hay nhân viên văn phòng. Nó cũng xuất hiện ở học sinh trung học. Một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng một ngày nắng nóng trên 32 độ F có thể làm giảm hiệu suất trong các kỳ thi lên đến 14% và dẫn đến khả năng học sinh thi đậu một môn học thấp hơn 10,9% so với bình thường tại Mỹ. Vậy tại sao nhiệt độ tăng lại ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ và thực hiện công việc một cách chính xác?

Theo Lav Varshney, một nhà thần kinh học cho rằng căng thẳng nhiệt xảy ra khi cơ thể không thể tự làm mát đủ để duy trì nhiệt độ khỏe mạnh. Tiếp xúc với lượng nhiệt quá lớn có thể làm lưu lượng máu và lượng oxy lên máu giảm, có khả năng dẫn đến ngất xỉu.

Lav Varshney cho biết: 'Ở nhiệt độ đủ cao, hàng rào máu não bắt đầu bị phá vỡ và do đó các protein cũng như ion không mong muốn có thể tích tụ trong não, gây viêm và làm rối loạn hoạt động bình thường'. Đồng thời hiện tượng này còn có thể gây chết tế bào trong não.

Các nhà khoa học cũng tin rằng khi nhiệt độ lên quá cao, vùng não điều chỉnh nhiệt độ bên trong cơ thể sẽ gửi tín hiệu đến các tuyến mồ hôi để sản xuất mồ hôi và làm mát cơ thể. Amit Mahajan, nhà thần kinh học tại Yale Medicine cho biết: 'Nhiệt độ cao khiến cơ thể mất nước do đổ mồ hôi quá nhiều. Đây là cơ thế bù đắp để duy trì nhiệt độ cơ thể. Nếu không được hydrat hóa đầy đủ, tình trạng này có thể dẫn đến việc mất nước và ảnh hưởng chức năng não của con người. Tất cả chúng ta đều cần đủ chất lỏng để cơ thể hoạt động tối ưu'.

Nhiệt độ cao còn ảnh hưởng đến những người mắc bệnh thần kinh vì họ không thể điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và cũng không chịu đựng nóng dễ dàng như người bình thường.

Để chống lại tình trạng nắng nóng ảnh hưởng đến não, bạn cần có những phương pháp làm mát tích cực cho cơ thể. Ví dụ, uống nước thường xuyên và ăn các loại thực phẩm có hàm lượng calo cao là cách dễ dàng và tiết kiệm để chống lại nắng nóng. Varshney cho biết: 'Hydrat hóa có những tác động tích cực với chức năng nhận thức và uống nước giúp hỗ trợ bài tiết mồ hôi'. Ngoài ra, các tòa nhà cũng nên có hệ thống điều hòa không khí đầy đủ nhất để tăng hiệu suất làm việc cũng như học tập của người bên trong.

Mahaja cho biết: 'Uống nước, sử dụng quạt và lắp điều hòa không khí là giải pháp tuyệt vời để giúp cơ thể cũng như não bộ hoạt động tối ưu'. Cách đơn giản khác để giữ căn phòng mát mẻ là kéo rèm kín để tránh ánh nắng trực tiếp.

Tuy nhiên, các giải pháp kể trên chỉ là tạm thời và điều cần thiết nhất chính là việc con người phải giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Hiện nay nắng nóng ngày càng trở nên phổ biến hơn và các đợt nắng nóng gay gắt ngày càng khắc nghiệt hơn do hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Varshney cho biết: 'Mặc dù hầu hết các tác động của stress nhiệt là tạm thời nhưng các tế bào chết có thể là vĩnh viễn. Đó là lý do tại sao bạn cần phải tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao càng nhiều càng tốt. Điều này không chỉ để tránh suy giảm nhận thức tạm thời mà còn để giảm thiểu tác động bất lợi, lâu dài của việc nhiệt độ quá cao.

Nguyễn Dương - Theo Discover Magazine