Sao la xuất hiện tại Việt Nam sau 15 năm biến mất

Sao la (Pseudoryx nghetinhensis), một trong những loài thú quý hiếm trong sách đỏ thế giới vừa xuất hiện tại rừng Quảng Nam. Sao la là loài thú sinh sống tại khu vực rừng Trường Sơn, lần đầu tiên được phát hiện năm 1992 tại Việt Nam ở Vườn quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) và hiện đang bị đe doạ tuyệt chủng.

Hình ảnh về loài thú bí ẩn này đã được ghi nhận thông qua hoạt động bẫy ảnh của WWF và Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam thực hiện tại khu vực Trung Trường Sơn.

Sao La được nhận diện bởi máy bẫy ảnh của WWF với cặp sừng nhọn dài song song. Hình ảnh được chụp vào ngày 7/9/2013.

"Khi lần đầu tiên nhìn vào các bức ảnh, chúng tôi đã không thể tin vào mắt mình. Sao la được những nhà bảo tồn Đông Nam Á coi là một "báu vật", nên chúng tôi vô cùng háo hức", Tiến sỹ Văn Ngọc Thịnh, Giám đốc WWF-Việt Nam chia sẻ.

Ông Ngọc cho biết: "Đây là một khám phá nghẹt thở, một số người tin rằng loài Sao la đã biến mất vĩnh viễn khỏi Việt Nam, và ghi nhận này làm sống lại hy vọng về sự sống sót của loài này".

Loài Sao la thuộc họ sừng rỗng nhưng trông giống loài Linh dương, Sao la còn được gọi là Kỳ lân châu Á bởi nó hiếm khi được nhìn thấy và được nhận diện với cặp sừng song song, nhọn dần về phía cuối và có thể dài tới 50cm.

Lần cuối cùng Sao la được ghi nhận là ở Lào năm 2010. Người dân tại tỉnh Bolikhamxay, Trung Lào, đã bắt được một cá thể Saola, nhưng cá thể này đã chết sau đó. Trước đó, lần cuối cùng Sao la được ghi nhận trong tự nhiên là vào năm 1999 tại Bolikhamxay cũng qua hoạt động bẫy ảnh.

"Tại Việt Nam, lần cuối cùng một cá thể Sao la được nhìn thấy trong tự nhiên là vào năm 1998", ông Đặng Đình Nguyên, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, kiêm Giám đốc Khu Bảo tồn Saola Quảng Nam cho biết.

"Đây là một thời khắc quan trọng đối với những nỗ lực của Việt Nam để bảo vệ sự đa dạng sinh học đặc biệt của quốc gia, đồng thời là một bằng chứng mạnh mẽ về hiệu quả những nỗ lực bảo tồn sinh cảnh của Sao la. Sự kiện Sao la xuất hiện trở lại đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác bảo tồn loài Sao la của Việt Nam" - Ông Nguyên nói.

Ông Thịnh cho biết. "Từ năm 2011, các đợt tuần tra của Đội Tuần tra bảo vệ rừng và cán bộ Kiểm lâm các Khu bảo tồn Saola tại các vùng rừng núi Đông Giang, Nam Giang, Quảng Nam, đã tháo dỡ được hơn 30.000 bẫy trong khu sinh cảnh của Sao la và phá huỷ hơn 600 lều trại bất hợp pháp của thợ săn. Sự kiện tái phát hiện Sao la là một minh chứng cho những nỗ lực tận tâm và không mệt mỏi của các cán bộ Kiểm lâm và Đội tuần tra bảo vệ rừng.

Loài Sao la được thế giới biết đến vào năm 1992 bởi một nhóm các nhà khoa học của Bộ Lâm nghiệp Việt Nam cũ (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) và WWF khi đi nghiên cứu đa dạng sinh học rừng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh, Việt Nam), gần biên giới Việt Nam và Lào.

Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy một hộp sọ với cặp sừng kỳ lạ trong nhà một thợ săn và họ biết rằng có một điều gì đó thực sự khác thường. Đó là phát hiện đầu tiên về một loài động vật có vú lớn trên thế giới trong vòng 50 năm và là một trong những phát hiện về loài tuyệt vời nhất thế kỷ 20.

Sau hơn 20 năm, hiểu biết về sinh thái và tập tính của Sao la vẫn còn rất hạn chế, và sự khó khăn trong việc nắm bắt loài động vật bí ẩn này đã ngăn cản các nhà khoa học đưa ra ước tính chính xác về quần thể loài. Có thể còn khoảng 200 hoặc chỉ còn vài chục cá thể Sao la ở các cánh rừng rậm dọc biên giới Việt – Lào.

"Đây là những bức ảnh chụp loài hoang dã quan trọng nhất của châu Á, có thể là của thế giới trong vòng 10 năm qua", ông William Robichaud, Điều phối viên Nhóm Bảo tồn Sao la của Uỷ ban Bảo tồn loài của IUCN cho biết.

Ông William Robichaud khẳng định loạt bẫy ảnh ghi nhận sao la tại Quảng Nam vừa qua là những bằng chứng đáng khích lệ về hiệu quả của mô hình tuần tra rừng để bảo vệ Sao la khỏi nguy cơ bị tuyệt chủng. Nhưng cần phải có thêm ngân sách để WWF và các đối tác của tổ chức có thể mở rộng sáng kiến này đến các khu sinh cảnh của Sao la tại Việt Nam và Lào.

Sao la là biểu tượng cho sự đa dạng sinh học của dãy Trường Sơn – chạy dọc biên giới Lào và Việt Nam. Điểm nóng đa dạng sinh học này tự hào về sự đa dạng độc đáo các loài động vật quý hiếm với nhiều loài không thể tìm thấy ở nơi khác trên hành tinh. Cùng với sự phát hiện của Sao la, hai loài khác là Mang lớn và Mang Trường Sơn cũng đã được phát hiện trong những khu rừng Trường Sơn năm 1994 và 1997 tại khu vực này.

Hình ảnh của Sao la khẳng định sự tồn tại của loài này tại dãy núi Trung Trường Sơn thuộc địa bàn Quảng Nam, Việt Nam và sẽ giúp WWF cùng đối tác tìm kiếm những cá thể khác và đưa ra những mục tiêu bảo vệ cần thiết. WWF cũng tạo sinh kế thêm cho cộng đồng xung quanh các Khu Bảo tồn Sao la nhằm giảm săn bắt bất hợp pháp và tạo thêm thu nhập cho người dân. Công việc này là một hỗ trợ quan trọng đối với những nỗ lực bảo vệ và thực thi pháp luật, mà thiếu chúng, loài Sao la có thể đã biến mất vĩnh viễn.

Theo Vietnamnet