VnReview
Hà Nội

Scandal nào? Khủng hoảng nào? Giá cổ phiếu Facebook đang cao hơn bao giờ hết

Dù mới mất hơn 150 tỷ USD giá trị thị trường, nhưng lịch sử đầy sóng gió của Facebook cho thấy, họ vẫn có thể vượt qua được thời điểm khó khăn này.

Trong lịch sử kinh doanh, chỉ có một vài công ty từng bị bêu riếu nhiều như Facebook trong hai năm qua. Danh sách tội lỗi, phần lớn do chính công ty tự gây ra, nếu đọc lên sẽ chẳng khác gì một bài rap.

Theo Wired, công ty lờ đi việc mình có vai trò ngày càng lớn trong truyền thông và chính trị. Họ xem việc tin giả là không quan trọng. Họ để cho các tài khoản giả mạo sinh sôi nảy nở. Họ chậm chạp trong việc phát hiện và ngăn chặn các gián điệp và hacker nước ngoài. Họ lại còn cho phép các bên thứ ba tải xuống và bán dữ liệu người dùng mà không cho ai biết. Và họ đã quá ngây thơ, bị động và thiếu tích cực khi giải quyết các vấn đề này.

Giờ đây Facebook phải đối mặt với các cuộc điều tra liên bang của Bộ Tư pháp Mỹ, FBI, SEC và Ủy ban thương mại Liên bang. Các giám đốc điều hành của Facebook, bao gồm cả CEO Mark Zuckerberg đã bị buộc phải ra điều trần không chỉ một, hai mà tới ba lần. Tiền phạt giáng xuống công ty có thể lên tới hàng trăm triệu USD.

Nhà đầu tư có sợ hãi? Không hề

Nhưng nếu bạn nghĩ những điều này có thể làm các nhà đầu tư hoảng sợ, bạn đã nhầm. Giá cổ phiếu của Facebook lên đến mức cao nhất từ trước đến nay, nâng giá trị thị trường của công ty lên trên 600 tỷ USD. Nếu bạn mua cổ phiếu Facebook một năm trước, khoản đầu tư của bạn đã tăng 30%. Còn nếu bạn đầu tư vào tháng Ba, thời điểm vụ Cambridge Analytica bị phanh phui, khoản lời sẽ là 40%.

Việc giá cổ phiếu tăng càng gây khó hiểu hơn khi Facebook tuyên bố sẽ thuê thêm hàng chục nghìn nhân viên mới để ngăn chặn tài khoản giả mạo, tin giả và sự thao túng của nước ngoài. Cho dù việc này sẽ kéo theo hàng tỷ USD chi phí hàng năm, nhưng các nhà đầu tư dường như cảm thấy yên tâm hơn khi nó là dấu hiệu cho thấy Facebook đã hiểu ra họ cần làm nhiều hơn để giám sát nền tảng của mình và đang giải quyết vấn đề một cách tích cực.

Không chỉ tuyển thêm người, Facebook còn thông báo về một số thay đổi khác trong 9 tháng qua. Họ thay đổi các quy tắc để cung cấp nhiều thông tin hơn về việc ai đang trả tiền cho quảng cáo chính trị, và những người dùng nào đang được nhắm tới. Họ thay đổi thuật toán News Feed để giảm tác động của tin tức và video, cũng như thúc đẩy các nội dung đáng tin cậy hơn. Và họ cũng tinh chỉnh hệ thống của mình để không khuyến khích nhân viên phát triển các sản phẩm và công cụ cực đoan.

Ben Schachter, một nhà phân tích của Macquarie Group, cho biết. "Bạn vừa có một công ty đã vượt qua đợt PR tồi tệ nhất bạn có thể tưởng tượng ra trong hơn một năm qua, và vẫn chỉ có rất ít người rời khỏi nền tảng này nếu không tính những người chuyển sang Instagram (do Facebook sở hữu). Hoặc là mọi người đã quá nghiện Facebook, hoặc những tiện ích mà nó mang lại là quá lớn."

Schachter nhấn mạnh thêm rằng, sự lạc quan của ông được thúc đẩy bởi những gì Facebook không làm sau vụ bê bối Cambridge Analytica, cũng như những gì họ đang làm. "Chúng tôi lo rằng họ sẽ thực hiện thay đổi cấu trúc kinh doanh của mình, điều sẽ gây ra sụt giảm doanh thu. Liệu họ có ngừng cho phép quảng cáo hướng đối tượng nữa không? Liệu họ có rời bỏ hoàn toàn mảng quảng cáo và chuyển sang mô hình thuê bao trả phí không? Câu trả lời là không".

Theo Tania Pouschine, người điều hành Fithian LLC, một hãng quản lý tài chính, trên thực tế việc giám sát Facebook và các mạng xã hội khác lại có thể là bằng chứng cho thấy Facebook giá trị như thế nào. Mỹ và châu Âu đều đang thúc ép các mạng xã hội tăng cường giám sát nền tảng của mình – một khoản chi phí vô cùng đắt đỏ. Nhưng trong khi Facebook có thể đáp ứng được các yêu cầu đó, thì với các đối thủ như Twitter và Snap, điều này dường như vượt quá khả năng của họ.

Pousine đã nắm giữ cổ phiếu Facebook từ tháng 11-2016 cho đến nay và gia tăng đáng kể vị thế của mình sau scandal Cambridge Analytica vào tháng Ba. Cô cho biết, các nhà quảng cáo vẫn tiếp tục đổ thêm tiền vào Facebook thay vì chuyển sang truyền hình. Theo nghiên cứu của cô, các nhà quảng cáo cho rằng, "truyền hình có chi phí đắt hơn từ 30-50%" trong khi Facebook tỏ ra hiệu quả hơn nhờ các công cụ hướng đối tượng của mình.

Liệu Facebook có vượt qua được cơn sóng gió?

Tuy nhiên, sau khi vượt qua các bê bối về tin giả và Cambridge Analytica, Facebook lại vừa đón tiếp một cơn sóng gió khác. Buổi báo cáo thu nhập quý vừa qua đã biến thành thảm họa khi chính giám đốc tài chính David Wehner đưa ra các nhận định không mấy tươi sáng cho tương lai Facebook, rằng lợi nhuận và doanh thu sẽ giảm. Điều này đã kéo giá cổ phiếu Facebook sụt giảm 24% chỉ sau một thời gian ngắn.

Đà rơi chỉ dừng lại khi giá trị vốn hóa Facebook bay mất hơn 150 tỷ USD. Thế nhưng mức vốn hóa của công ty vẫn cao hơn nhiều so với cuối tháng Ba, thời điểm tồi tệ nhất của vụ bê bối Cambridge Analytica.

Nhưng cũng như nhận định của Schachter và Pousine, Facebook là một nền tảng có nhiều vấn đề nhưng họ đang tích cực giải quyết chúng. Không chỉ vậy, so với các mạng xã hội đối thủ khác, họ vẫn là một gã khổng lồ, một điểm đến hấp dẫn không thể bỏ qua với các nhà quảng cáo dựa vào lượng người dùng đông đảo, cũng như công cụ quảng cáo định hướng.

Bản thân buổi báo cáo thu nhập quý của Facebook cũng cho thấy điều này. Bất chấp vụ bê bối xảy ra từ tháng Ba năm nay, doanh thu quảng cáo của công ty tăng 42% so với quý trước lên 13,2 tỷ USD, tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái bất chấp vụ bê bối Cambridge Analytica.

Khả năng phục hồi của cổ phiếu Facebook khi đối diện với tin xấu thật đáng kinh ngạc. Tương tự Microsoft, cổ phiếu của họ từng tăng gấp đôi trong những năm 1998 đến 2000 trong khi họ vẫn phải đối mặt với những vụ kiện chống độc quyền và đứng trước nguy cơ sụp đổ.

Tất nhiên trong dài hạn, vụ kiện chống độc quyền vẫn có tác động tiêu cực đến Microsoft. Quá trình pháp lý đã làm sao nhãng ban lãnh đạo, làm xấu đi hình ảnh của công ty, góp phần làm cho Microsoft bỏ lỡ nhiều xu hướng công nghệ đột phá, bao gồm cả việc chuyển hướng sang smartphone và điện toán đám mây. Các kỹ sư hàng đầu không muốn làm việc cho công ty nữa. Phải đến năm 2016, cổ phiếu Microsoft mới có thể vượt qua mức đỉnh của năm 1999.

Đồng sáng lập Microsoft Bill Gates đã và đang cho Mark Zuckerberg rất nhiều lời khuyên. Ông chắc chắn không muốn Facebook đi vào vết xe đổ ngày nào.

Nguyễn Hải

Chủ đề khác