Người hùng hay gã khùng không quan trọng, Elon Musk vẫn chỉ là Elon Musk mà thôi!!!

Bài viết dưới đây là ý kiến cá nhân của tác giả Elizabeth Lopatto, đăng tải trên trang The Verge.

Trở lại làm việc sau một kì nghỉ, thứ nhanh chóng len lỏi vào tầm quan sát của tôi chính là loạt những bài viết xoanh quanh Elon Musk và công ty của mình. Rồi còn cả những cuộc chiến "chính nghĩa" diễn ra trên chiến trường internet giữa hai "phe đối lập" là những người đang mua cổ phiếu của Tesla cùng với fan của Elon Musk chống lại những kẻ ghen ghét ông và những người luôn tin rằng giá cổ phiếu Tesla sẽ sụp đổ.

Từ những cuộc chiến này, tôi rút ra được hai luồng ý kiến chính khi người ta nhắc tới Elon Musk. Đối với nhóm người này thì ông là một siêu anh hùng, đối với nhóm khác thì ông lại đóng vai phản diện. Còn riêng bản thân tôi thì lại không thuộc vào một trong hai nhóm trên, tôi chỉ coi Elon Musk là một người bình thường với một điểm khác biệt nhỏ là ông ta có nhiều tiền hơn so với người khác.

Mỗi khi bạn ngồi lại và suy nghĩ tổng quát về Elon và công ty của ông ấy, sẽ luôn có những yếu tố mà bạn vô tình bỏ qua. Tất cả những hình tượng mà chúng ta gán cho Elon đều chỉ đúng nếu ta xét trên một nhóm thông tin cơ bản. Và để tự chấp nhận rằng hình tượng này là đúng, bạn sẽ vô tình chọn ra và tập trung vào những thông tin nhất định, đồng thời không quan tâm, hoặc phớt lờ những luồng ý kiến khác. Bởi vậy, bạn hoàn toàn đúng khi tin rằng bất cứ ai viết về Elon Musk cũng đều lấp liếm đi một phần sự thật.

Tôi không hiểu tại sao những mẩu tin chia cắt giữa hai hình tượng "thiên tài" và "kẻ phản diện" lại nhiều tới vậy. Song với những nỗ lực để bắt kịp thế giới sau hai tuần nghỉ ngơi, tôi đã lí giải được câu hỏi trên. Tôi tin rằng có hai cách cực kì đơn giản để phân loại ra hai trường phái khác nhau. Đồng thời, chính nhờ sự dày đặc của dòng tin tức, việc phân biệt không phụ thuộc vào việc bạn chọn phe nào bởi vì sẽ luôn có điều gì đó xảy ra và góp thêm vào và củng cố cho lựa chọn của bạn. Ví dụ, nếu bạn tin rằng Elon Musk là một siêu anh hùng thì Neil deGrasse Tyson cũng nghĩ vậy. Còn nếu bạn nghĩ Elon là một kẻ phản diện thì những ví dụ về những vụ kiện tụng nhắm vào Elon sẽ là đồng minh tin cậy của bạn.

Bạn hãy thử ngồi và điểm lại những sự kiện diễn ra trong hai tuần vừa qua để xem rằng bạn có thể tổng hợp lại tất cả luồng thông tin này trở thành một câu chuyện mạch lạc mà không cần phải bỏ qua hay thêm vào bất kì thông tin nào.

- SpaceX: Người đứng đầu cơ quan NASA, Jim Bridenstine vừa qua đã ra quyết định đánh giá chất lượng của SpaceX và Boeing. Rõ ràng rằng đây là việc đã được lên kế hoạch từ trước cả những thông tin về việc Elon Musk uống rượu và hút cần sa trong buổi thu âm podcast với Joe Rogan. Và trong lần trả lời phỏng vấn với trang The Atlantic, Jim đã đưa ra lời biện minh cho những thông tin tiêu cực trên: "Tôi muốn cho mọi người biết rằng, anh ấy (Elon Musk) luôn bảo đảm và đặt nhân tố an toàn lên đầu, và anh ấy hiểu rằng những hành vi trước đó của bản thân không phải là điều được công nhận, chúng ta sẽ không bao giờ thấy anh ấy lặp lại sai lầm đó".

- SpaceX: Vừa qua, Elon Musk đã đổi tên của Big Falcon Rocket thành Starship. Đồng thời cũng cho biết thêm rằng phần trên của tên lửa sẽ có tên là Starship, còn phần tên lửa đẩy sẽ được gọi là Super Heavy.

- SpaceX: The Crew Dragon (Biệt đội rồng bay), phương tiện để đưa phi hành gia lên trạm vũ trụ ISS, sẽ được thử nghiệm lần đầu vào 7/1 năm sau. Lần thử nghiệm này sẽ không có người tham gia.

- SpaceX: Dường như là SpaceX vừa nhận được khoản vay 250 triệu USD, chỉ bằng 1/3 con số mà công ty này mong muốn. Đây là thông tin được đăng tải trên trang Bloomberg. Bài viết này cũng đã nêu nên mối lo ngại của nhiều người về tình hình tài chính của SpaceX: "Những thông tin tiết lộ cho những bên cho vay tiềm năm cho thất rằng công ty này đã có thu nhập dương trước lãi, thuế, khấu hao khoản 270 triệu USD trong 12 tháng tính từ tháng Chín, đây cũng chính là những gì được dự đoán bởi những người am hiểu và có chuyên môn. Song, nhiều người cho rằng số tiền này bao gồm cả khoản tiền mà khách hàng đã trả trước và không tính tới chi phí liên quan đến những quá trình nghiên cứu và phát triển quan trọng. Nếu không có những điều chỉnh này thì thu nhập của công ty hiện đang nằm ở khoảng âm".

- Tesla: Elon Musk gần đây có đăng dòng tweet về việc ông đang có hứng thú với việc hợp tác với Daimler / Mercedes để tạo ra phiên bản xe thùng Sprinter chạy bằng điện. Không chỉ vậy, một phiên bản xe điện giống chiếc Sprinter cũng đang được thiết kế, điều này cho thấy rằng tầm nhìn của Elon Musk về việc tạo ra một chiếc "xe thùng tuyệt vời" không phải là không có cơ sở. Trước đây, Tesla và Daimler cũng đã từng hợp tác: "Tesla đã là công ty cung cấp bộ truyền động chạy bằng điện cho thế hệ đầu tiên của chiếc xe điện Smart và chiếc Mercedes-Benz B-class", và theo thông tin đăng tải trên trang Elctrek thì Daimler cũng bật mí rằng sẽ lại tiếp tục bắt tay với Elon. Bởi vậy dòng tweet của Elon Musk không chỉ dừng lại ở mức ý tưởng, nó cũng có thể trở thành lời mời cho những đàm phán đôi bên về những hợp tác sau này.

- Tesla: Trong một lần trả lời phỏng vấn với chương trình Axios, Elon Musk đã tâm sự rằng, thời điểm mà Tesla ra mắt chiếc Model 3 chính là thời điểm mà công ty này tiến gần sát với cái chết. Đây có lẽ là lời thú nhận gây bất ngờ nhất bởi lúc đó cũng chính là khoảng thời gian mà Elon Musk tự tin nhất vào triển vọng của Tesla. Ở một góc nhìn khác, phóng viên trang tin CNBC – Lora Kolodny – cho rằng việc công ty này cởi mở hơn về vận mệnh của mình lúc đó có thể mang lại lợi ích cho Tesla, bởi chẳng có lí do gì để chắc chắn rằng fan của Elon Musk và những người nắm giữ cổ phần của Tesla sẽ quay lưng lại với anh ta.

- Tesla: Những diễn biến căng thẳng hơn, lần này là một luật sư chứng khoán cấp cao, vị trí có vai trò giám sát việc sử dụng Twitter của Elon Musk, và giám đốc bộ phận an ninh vật lí của Tesla đã lần lượt nghỉ việc chỉ sau chưa đầy một năm làm việc tại công ty này.

- Tesla: Chiếc Model 3s được cho là không thể hoạt động tốt trong điều kiện thời tiết mùa đông. Đặc biệt là cửa kính và ổ cắm sạc thỉnh thoảng bị kẹt. Bên phía Tesla đang tung ra một bản cập nhật phần mềm mới để khắc phục những vấn đề này.

- Tesla: Thương hiệu Teslaquila mới của Elon Musk đã gây ra ấn tượng xấu với chính quyền Mexico do từ này khá giống với Tequila – một thương hiệu rượu của quốc gia này. Song ông cũng đã đăng dòng tweet cho biết sẽ "chiến đấu với Big Tequila" để "bày tỏ" thái độ cứng rắn.

- Boring Company: Elon Musk vừa mới đăng tải tweet thông báo về việc tuyển dụng với phong cách đùa trong Monty Python.

- Boring Company: Sau khi phải đối mặt với một vụ kiện, công ty này đã từ bỏ kế hoạch đào bới dưới đại lộ Sepulveda ở Los Angeles.

Tôi mong đây chính là tất cả những diễn biến về Elon Musk trong hai tuần qua. Tất cả những thông tin này khiến chúng ta khó có thể kịp bám sát với với toàn bộ thông tin về tất cả những công ty kể trên và đặc biệt là bám sát với cá nhân Elon Musk.

Nhưng nếu vậy thì vai "anh chàng bình thường nhưng giàu có" của tôi lại không được nhiều người lựa chọn? Có vài lí do giải thích cho việc này. Một phần lí do nằm ở cách chúng ta nhìn nhận những người giàu. Đồng tiền có khả năng cường hóa một số khía cạnh của cuộc sống và tính cách chúng ta, bởi vì khi có tiền, người ta sẽ khó có thể từ chối bạn, bởi vì bạn có những nguồn lực để có thể theo đuổi những mơ ước kì quặc và cũng bởi vì bạn dành ít thời gian với những người không giàu có, quên mất những trải nghiệm, cảm nhận về cuộc sống của họ. Đây là cách lí giải ngắn gọn nhưng không quá rút gọn.

Câu chuyện giữa thiện và ác trước nay vẫn chỉ là lối kịch bản nguyên sơ, song khi nói tới chủ đề này, nó trao cho mỗi chúng ta quyền được phát động "chiến tranh chính nghĩa" với những người đi ngược lại với bạn. Những câu chuyện đơn giản này giúp cho não bộ của bạn được nghỉ ngơi, nó giúp ta tái tổ chức cơn lũ thông tin về Elon Musk và công ty của anh ta hàng tuần, thậm chí là hàng ngày. Trước nay não bộ con người luôn là một kẻ lười biếng, vậy nên chẳng khó để giải thích tại sao nó lại tìm cách né tránh công việc suy nghĩ. Đây cũng chính là cách chúng ta hình thành những thói quen, giúp chúng ta có thể làm đi làm lại một thứ nhiều lần. Chính bởi vậy, chọn ra một kịch bản đơn giản để giảm thiểu hoạt động nhận thức chính là cách mỗi chúng ta có thể hoàn thành những nhu cầu hàng ngày. Chưa hết, cái gì rắc rối thì cũng đều nhàm chán.

Và tôi cũng nhận ra rằng, khi mà có càng nhiều tin tức mới về Elon Musk và những công ty của anh ta thì những người hay quan tâm tới chủ đề này sẽ càng có khả năng tự xếp mình vào một trong hai phía đối lập cao hơn để nhằm giảm thiểu hoạt động nhận thức. Điều này có nghĩa là khi ngày mai thức dậy Tesla đột ngột phá sản hay công nghệ Neuralink có thể giúp ta tái tạo chân người thành công thì cũng sẽ chẳng có gì thay đổi tới niềm tin của những người đã tự đặt mình vào một trong hai phía đối nhau của kịch bản.

Trung Nguyễn