Đằng sau khoản đầu tư trị giá 116 tỷ USD nhằm thống trị thị trường chip của Samsung

Các gã khổng lồ công nghệ trên toàn thế giới đang ngày càng chú trọng việc tự thiết kế ra những con chip riêng nhằm tối ưu hóa mọi thứ, từ các tác vụ trí tuệ nhân tạo đến hiệu năng máy chủ và thời lượng pin di động.

Google có bộ xử lý Tensor (TPU), Apple có A13 Bionic, còn Amazon có Graviton2. Tuy nhiên, điều mà họ thiếu chính là một nhà máy để sản xuất nên những con chip trong mơ của mình.

Đó là lúc chúng ta cần nhắc đến Samsung Electronics và kế hoạch đầu tư trị giá 116 tỷ USD, kéo dài suốt một thập kỷ, cho lĩnh vực chip. Công ty Hàn Quốc hiện đang đầu tư mạnh vào nỗ lực thu nhỏ bán dẫn, một quy trình gọi là Extreme Ultraviolet Lithography (EUV). Cho đến nay, đây là đợt nâng cấp dây chuyền sản xuất đắt đỏ nhất mà Samsung từng thực hiện, một cú đặt cược đầy mạo hiểm nhằm mở rộng mảng kinh doanh chip điện tử của hãng và vượt lên trước các "ông lớn" trong ngành công nghiệp chip logic trị giá đến 250 tỷ USD hiện nay.

"Một thị trường mới đang mở ra" – Yoon Jong Shik, Phó chủ tịch điều hành mảng chip của Samsung, phát biểu tại một diễn đàn vừa được tổ chức tại Seoul. "Các công ty như Amazon, Google, và Alibaba, vốn thiếu kinh nghiệm trong thiết kế chip, đang muốn sản xuất chip với những ý tưởng của riêng họ nhằm tăng cường các dịch vụ của họ. Tôi nghĩ điều này sẽ mang đến một đột phá lớn đối với mảng chip không bộ nhớ của chúng tôi".

Samsung ở thời điểm hiện tại vẫn là một cái tên tương đối "thấp cổ bé họng" trong lĩnh vực đang tăng trưởng mạnh này. Lĩnh vực sản xuất chip – ví dụ như sản xuất chip cho các công ty như Google và Qualcomm – đang nằm dưới sự thống trị của Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) với thị phần chiếm hơn 50%, theo dữ liệu của TrendForce. Samsung hiện nắm 18% thị phần trên lĩnh vực này.

TSMC còn đảm nhận khâu sản xuất vi xử lý series A của Apple, vốn trước đây thuộc về Samsung. Công ty Hàn Quốc dự định chi khoảng 10 tỷ USD mỗi năm vào trang thiết bị, nghiên cứu và phát triển trong thập kỷ tới, nhưng TSMC thậm chí còn tham vọng hơn khi bỏ ra số vốn khoảng 14 tỷ USD trong năm nay và năm sau.

"Vấn đề không chỉ là bạn có sẵn sàng bỏ tiền hay không" – CW Chung, giám đốc công nghệ châu Á tại Nomura Financial Investment, nói về khả năng thành công của Samsung như vậy. "Sản xuất chip giống như một loại hình nghệ thuật tổng hợp. Trừ khi có đủ sự hỗ trợ từ mọi cơ sở hạ tầng xã hội, nó sẽ là một mục tiêu khó mà đạt được".

Để giành được đơn hàng từ các đối tác, các lãnh đạo cấp cao của Samsung sẽ thực hiện những chuyến công du đến các thành phố lớn, từ San Jose đến Munich, đến Thượng Hải, tổ chức các diễn đàn về sản xuất chip, và thương thuyết các bản hợp đồng. ES Jung, chủ tịch và tổng giám đốc mảng sản xuất chip, là người đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc truyền tải thông điệp rằng Samsung có thể đảm nhận công việc tại mọi cuộc họp, nơi ông thường nói đùa rằng tên của ông – "ES" –là viết tắt của "engineering sample", tức "mẫu kỹ thuật" (bản beta của một con chip).

"Những đường kẻ vẽ ra bởi thiết bị EUV có độ phức tạp như việc sản xuất ra một con tàu vũ trụ vậy" – Jung nói trong khi tiết lộ một nhà máy EUV trị giá 17 tỷ USD ở Hwaseong hồi đầu năm nay. Đứng bên cạnh ông lúc đó là "thái tử" Samsung Jay Y. Lee và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Nhà máy này dự kiến sẽ bắt đầu đi vào sản xuất hàng loạt vào tháng 2/2020.

Nhà máy của Samsung tại Hwaseong

Một cỗ máy EUV do ASML Holding NV sản xuất có giá 172 triệu USD, và Samsung sẽ mua hàng chục máy như vậy để lắp đặt ở Hwaseong với kỳ vọng trở thành nhà tiên phong sử dụng công nghệ mới này. Cả TSMC và Samsung đều đặt mục tiêu chuyển sang quy trình sản xuất 5nm với công nghệ EUV trong năm 2020, có nghĩa là họ sẽ phải cạnh tranh trực tiếp với nhau để chiếm lĩnh thị trường đang ngày một mở rộng. Và một khi họ đẩy mạnh sản xuất và đạt được đủ quy mô, thời gian chu trình tổng thể có khả năng sẽ giảm đi 20% và năng suất sản xuất chip sẽ tăng 25% - theo nghiên cứu của Citigroup Inc.

"TSMC quá bận rộn với các đơn hàng cho các sản phẩm mới trong khi chúng ta đang bước vào thời đại 5G" – Greg Roh, Phó chủ tịch cấp cao tại Hyundai Motor Securities nói. "Đối với Samsung, đó sẽ là một cơ hội tốt để mở rộng thị phần của họ bằng cách mang lại giá thành thấp hơn và đáp ứng các nhu cầu của khách hàng kịp với lịch trình đặt ra".

Samsung đang hợp tác với nhiều khách hàng lớn trong việc thiết kế và sản xuất chip tùy biến, và họ đã bắt đầu thu được doanh thu ban đầu – theo một lãnh đạo Samsung có liên quan đến hoạt động kinh doanh này. Đẩy mạnh sản xuất những vi xử lý nói trên tại Thung lũng Silicon và Trung Quốc sẽ mở ra những cơ hội mới mẻ, và Samsung đã thiết lập được những mối quan hệ đối tác quan trọng, mà gần đây nhất là việc hãng công bố sẽ sản xuất chip AI cho Baidu vào đầu năm sau.

Các lãnh đạo Samsung tin rằng công ty có lợi thế cạnh tranh xuất phát từ kinh nghiệm sản xuất chip lẫn các thiết bị họ đã và đang đầu tư nghiên cứu. Chính vì vậy, hãng điện tử Hàn Quốc có thể biết trước và tìm ra những giải pháp đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật của khách hàng. Samsung tin rằng quân bài quan trọng khác của họ chính là khả năng đóng gói chip nhớ và chip logic vào một mô-đun duy nhất, cải thiện khả năng tiêu thụ điện năng và tiết kiệm được không gian. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng một số công ty lo ngại về việc thuê một đối thủ trực tiếp trên thị trường điện tử tiêu dùng để thực hiện khâu sản xuất – mà cụ thể ở đây là Samsung – sẽ cho phép hãng tìm hiểu và sao chép thiết kế chip của họ để sử dụng trong các sản phẩm của chính Samsung.

"Suy cho cùng, thành công của mảng kinh doanh chip logic của Samsung sẽ phụ thuộc vào vị trí của hãng trên thị trường" – Hsu nói. "Trên lĩnh vực chip, Samsung cần xóa bỏ mối nghi hoặc của các khách hàng rằng Samsung LSI có thể là một đối thủ tiềm tàng".

Samsung đang liên hệ với các đối thủ trên lĩnh vực sản xuất smartphone, và đã ký kết thỏa thuận bán chip Exynos 5G cho Vivo. Đồng thời, hãng sẽ sản xuất chipset di động 5G của Qualcomm sử dụng cùng quy trình EUV của mình. Trên một mặt trận khác, Samsung hiện đang cạnh tranh với khách hàng mua chip của mình là Sony trên thị trường cảm biến hình ảnh đang ngày một tăng trưởng mạnh mẽ, mà động thái mới nhất là giới thiệu một cảm biến camera chưa từng có tiền lệ với độ phân giải 108-megapixel dành cho smartphone trong năm nay. "Tôi nghĩ Samsung sẽ tiếp tục bán tốt cảm biến hình ảnh CMOS của mình, tận dụng nhu cầu đang bùng nổ của cả ngành công nghiệp" – nhà phân tích Anthea Lai của Bloomberg Intelligence nói.

Nếu Samsung có thể vượt lên về mặt công nghệ, họ sẽ không lo về vấn đề thiếu hụt khách hàng đối với một loạt các sản phẩm bán dẫn đa dạng của mình. Dù Trung Quốc đang ngày càng ủng hộ các nhà cung ứng nội địa cho mọi loại công nghệ, những con chip sản xuất bằng công nghệ EUV với chất lượng tốt hơn sẽ là chìa khoá giúp Samsung giành được khách hàng từ nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới này.

"Nhu cầu về chip tự thiết kế ngày càng tăng báo hiệu những tin tức tốt lành cho sự tăng trưởng của ngành công nghiệp sản xuất chip" – nhà phân tích Chris Hsu của TrendForce nói.

Minh.T.T