WWDC 2020 sẽ là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong nhiều năm qua đối với Apple

Mọi người thường bị ám ảnh bởi các thiết kế của những sản phẩm từ Apple: màn hình kính mượt mà, viền nhôm và thép không gỉ cùng các lựa chọn đầy màu sắc. Nhưng một trong những thay đổi thiết kế, thu hút nhiều sự chú ý nhất của Apple đôi khi lại nằm ở bên trong chứ không phải bên ngoài.

Apple dự định sẽ công bố kế hoạch loại bỏ những con chip Intel cho các chiếc máy tính Mac của mình vào thứ 2 sắp tới. Thay vào đó, họ sẽ chuyển sang sử dụng những con chip của riêng mình với kiến trúc ARM tương tự như dòng chip A-series đã được trang bị trên iPhone và iPad từ năm 2010.

Phần thông báo này dự kiến sẽ là một bài phát biểu quan trọng, khai mạc cho sự kiện Worldwide Developers Conference (WWDC) của Apple, bắt đầu vào thứ Hai tới. Sự kiện này được tổ chức trực tuyến hoàn toàn do đại dịch coronavirus vẫn chưa thuyên giảm, khiến các chính phủ trên thế giới đưa ra lệnh giới nghiêm, buộc mọi người phải ở nhà, hủy bỏ nhiều sự kiện và tạm thời đóng cửa hàng loạt doanh nghiệp. Apple cũng sẽ công bố thêm các bản cập nhật mới cho các nền tảng iOS (đối với iPhone), macOS (đối với máy tính Mac), iPadOS (đối với tablet) và watchOS (cho Apple Watch).

Nhưng việc chuyển từ Intel sang những con chip "cây nhà lá vườn" sẽ thu hút được rất nhiều sự chú ý, bởi động thái này gần như là một bước ngoặt lớn đối với các chiếc máy tính của họ cũng như gây ra nhiều tác động trong những năm tới. Những bộ xử lý di động thường tiết kiệm năng lượng hơn, cung cấp khả năng luôn kết nối (always-connected) có trên smartphone và hoạt động tốt hơn với sóng di động, nhưng mang đến khả năng mạnh mẽ cho một chiếc máy tính đầy đủ cũng như khi chạy các chương trình phức tạp như thế nào vẫn là một dấu hỏi lớn. Hơn nữa, sự thay đổi này có thể là cánh cửa để Apple hợp nhất nền tảng iOS và macOS, bởi chúng chạy trên cùng một kiến trúc chip, dù rằng Táo khuyết thường xác nhận rằng điều đó sẽ không xảy ra.

Đối với những ai đã và đang theo dõi Apple, việc rời bỏ Intel là một điều không quá bất ngờ. Những năm qua, Apple đã "tâng bốc" rất nhiều về hiệu năng của các con chip A-series của mình. Năm 2019, Apple tuyên bố A13 Bionic được trang bị trong iPhone 11 là con chip có hiệu năng mạnh mẽ nhất chưa từng có trên điện thoại.

"Các con chip do Apple thiết kế hiện đã và đang đứng đầu ngành trong nhiều năm", Kaiann Drance, Phó Chủ tịch Tiếp thị của Apple, tiết lộ vào thời điểm đó.

Giờ đây, những con chip "cây nhà lá vườn" đó dự kiến cũng sẽ được trang bị vào các chiếc laptop của Apple.

Khoảng thời gian dài sắp đến

Động thái này, vốn là chủ đề của nhiều tin đồn trong vài năm qua, diễn ra sau 1,5 thập kỷ khi Apple hợp tác với Intel nhằm thay thế các con chip từ IBM có trong những chiếc máy tính của mình. Năm 2020, Apple trở thành một công ty lớn hơn nhiều, là trung tâm một hệ sinh thái của nhiều nhà phát triển ứng dụng, đại diện cho doanh số hàng tỷ USD cũng như hàng chục ngàn việc làm.

Nhiều nhà phân tích đồng ý rằng việc chuyển đổi sang sử dụng những con chip của riêng mình có ý nghĩa chiến lược rất lớn với Apple. Động thái này của Apple sẽ mang lại cho họ khả năng tinh chỉnh công nghệ tốt hơn để có thể đưa lên những thiết bị của mình, mang đến trải nghiệm nhất quán hơn trên mọi sản phẩm. Điều đó cũng sẽ giúp Apple cung cấp mạng di động không dây 5G đến những chiếc máy tính của mình, bởi nền tảng công nghệ đằng sau dòng chip A-series của họ gắn liền với khả năng kết nối di động.

Dẫu vậy, sự thay đổi này của Apple xuất hiện khi họ đang bị "dòm ngó" gắt gao, cả từ cộng động nhà phát triển lẫn những cơ quản quản lý trên toàn thế giới. Apple kiểm soát chặt chẽ kho ứng dụng App Store của mình trên Mac và iPhone. Điều này giữ cho những thiết bị của họ gần như an toàn trước các tin tặc hay những kẻ tạo ra ứng dụng giả mạo. Thế nhưng, việc này cũng thường được nhiều nhà phát triển đưa ra tranh luận công khai, bởi những ứng dụng của họ bị từ chối đưa lên App Store vì lý do cố gắng thay thế các ứng dụng của chính Apple, hoạt động theo cách mà "Táo khuyết" không cho phép hay cố gắng kiếm tiền mà không cho Apple thu lợi một phần.

Những nhà phát triển này, bao gồm Spotify và Basecamp, đã thu hút sự chú ý của những người có ảnh hưởng trong ngành cũng như cơ quan quản lý chính phủ và đang tranh luận liệu hành động đó của "nhà Táo" có phải độc quyền hay không.

"Vì sức mạnh thị trường mà Apple có, họ đang chính tiền thuê cắt cổ – về cơ bản là cướp ngày – bắt mọi người phải trả 30% hoặc từ chối tiếp cận thị trường của họ", Hạ nghị sĩ David Cicilline, Chủ tịch Hạ viện Tiểu ban chống độc quyền cho The Verge hay vào hồi thứ 5. "Đây là hậu quả trực tiếp từ việc nắm giữ sức mạnh thị trường to lớn, thực tế, Apple là người gác cổng".

Liêm minh Châu Âu cũng đã mở 2 cuộc điều tra về Apple, trong đó một cuộc điều tra xuất phát từ khiếu nại của Spotify về mức phí cao mà gã khổng lồ công nghệ này đã thu và một cuộc điều tra khác liên quan đến các hạn chế mà Apple đặt ra cho nhiều nhà phát triển nhằm cảnh báo họ về những tùy chọn thanh toán rẻ hơn bên ngoài ứng dụng.

Bất kể điều gì đang xảy ra bên ngoài Apple, quá trình chuyển đổi khỏi Intel sẽ mất nhiều năm. Và công ty sẽ phải thuyết phục người dùng trung thành của mình rằng việc chuyển đổi này là hoàn toàn xứng đáng.

"Đó là một nhiệm vụ không hề nhỏ", Bob O'Donnell, một nhà phân tích ngành công nghệ lâu năm tại Technalysis Research, cho biết. Ông ước tính, sẽ mất khoảng 18 tháng trước khi Apple có thể kết thúc quá trình chuyển đổi và có thể lâu hơn đối với các chiếc máy tính desktop cao cấp 5000 USD, như Mac Pro.

Táo khuyết có thể cho phép các nhà phát triển thuê một chiếc máy tính sử dụng những con chip do họ thiết kế bên trong, nhưng nhiều khả năng, họ sẽ không bán các cỗ máy mới này công khai cho đến năm sau.

"Sẽ mất nhiều năm để nước cờ này thành công", O'Donnell cho hay.

Làm nó trở nên đáng giá

Năm 2005, khi Apple thực hiện ;chuyển đổi đơn vị đầu não xử lý trong những chiếc máy tính của mình, cả Táo khuyết lẫn các đối tác phát triển đều phải thực hiện rất nhiều công việc lập trình để mọi ứng dụng sử dụng ngôn ngữ "nhị phân" của chip IBM được biên dịch sang đúng mã mà những con chip Intel áp dụng.

Đối với những ai đang theo dõi ngành công nghiệp vào thời điểm đó, động thái này rõ ràng rất có ý nghĩa. Các CPU của Intel mang đến thời lượng pin tốt hơn cũng như hiệu năng mạnh mẽ hơn so với những con chip IBM mà Apple đang sử dụng lúc đó. Cuối cùng, Apple đã có thể tận dụng những con chip Intel để phát triển các chiếc máy tính của mình, như dòng MacBook Air siêu mỏng. Điều này đã thúc đẩy các đối thủ tạo ra những thiết bị mỏng hơn, nhẹ hơn và đẹp hơn.

"Đây là một công nghệ tuyệt vời", Steve Jobs, đồng sáng lập Apple, cho biết khi đề cập đến kích thước nhỏ và hiệu năng mạnh mẽ của những con chip có trong MacBook Air hồi năm 2008. Vào thời điểm đó, Apple đã quảng bá thiết bị này như chiếc notebook mỏng nhất thế giới mà có rất ít sự đánh đổi.

Vào lúc này, việc chuyển đổi sẽ trở nên khó khăn hơn.

Những con chip di động ngày nay có độ hiệu quả tiêu thụ năng lượng tốt hơn và giúp ích nhiều cho các thiết kế mỏng hơn. Nhưng không giống các bộ xử lý Intel, những con chip iPhone và iPad của Apple chưa chứng minh được sức mạnh của mình đủ để đưa lên laptop và desktop. Và mặc dù gã khổng lồ công nghệ Microsoft và nhiều công ty khác cũng đang tạo ra những chiếc laptop sử dụng chip di động, thế nhưng, hầu hết các PC ngày nay đều chạy những con chip của Intel.

Apple cũng đã khác rất nhiều so với thời điểm 2005. Hồi đó, họ chưa có iPhone. Doanh thu hàng năm của Apple chỉ ở mức 14 tỉ USD, chủ yếu đến từ máy tính Mac. iPod, thiết bị tạo ra sự phục hưng của Apple, chiếm khoảng 33% doanh số của Táo khuyết tại thời điểm đó.

Giờ đây, doanh số của Apple đã tăng lên gần 19 lần. Bất kỳ động thái nào họ thực hiện hiện tại đều sẽ khó khăn hơn bởi cơ sở khách hàng đã lớn hơn cũng như hệ sinh thái "phình to" hơn khi số lượng các nhà phát triển xây dựng ứng dụng nhiều hơn hay những phụ kiện hiện có cho các sản phẩm của mình.

"Apple cần thể hiện những gì họ mang đến cho người dùng và cho nhà phát triển", Patrick Moorhead, một nhà phân tích tại Moor Insights & Strategy, đồng thời cũng là một cựu giám đốc điều hành chip tại Intel – đối thủ của Advanced Micro Devices (AMD), cho hay.

Tuy nhiên, ông cho hay, nhiều khả năng, cả ngành công nghệ sẽ phụ thuộc vào các ứng dụng web, chẳng hạn như dịch vụ nhắn tin Slack, viết ghi chú trực tuyến Evernote hay những ứng dụng năng suất trực tuyến G-Suite của Google. Điều đó sẽ giúp quá trình chuyển đổi trở nên dễ dàng hơn bởi chúng được thiết kế để chạy trên càng nhiều thiết bị càng tốt.

Hơn nữa, với việc macOS và iOS cùng chạy trên cùng một nền tảng bộ xử lý, Apple có thể hợp nhất cả 2 lại với nhau, hoặc ít nhất là mang đến khả năng tạo ra những ứng dụng có thể chạy dễ dàng trên nhiều sản phẩm cho các nhà phát triển.

Nhiều sự thay đổi hơn

Tại WWDC, Apple không chỉ công bố cắt đứt sự hợp tác với Intel mà sẽ còn nhiều hơn thế.

Những thay đổi lớn nhất được đồn đại là dành cho iPhone và iPad, trong đó Apple có thể cho phép tùy chỉnh màn hình Home nhiều hơn, đa nhiệm tốt hơn và cải thiện thực tế tăng cường (AR). Công nghệ AR, vốn sử dụng camera của điện thoại hay tablet để phủ lên những hình ảnh được máy tính tạo ra trên thế giới thực, là bước đầu để Apple trình làng các chiếc kính AR của mình trong năm nay.

Nhiều thông tin cũng tiết lộ Apple đã sẵn sàng ra mắt những chiếc máy tính desktop iMac mới, sử dụng các con chip Intel mạnh mẽ hơn. Dĩ nhiên, Apple vẫn phải phụ thuộc vào Intel cho đến khi quá trình chuyển đổi hoàn thành trong năm tới.

Ngoài ra, nhà Táo cũng có thể tung ra đế sạc không dây AirPower, vốn được đồn đại đã bị hủy trước đó, trong năm nay.

Minh Hùng theo CNET