VnReview
Hà Nội

Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple đã sẵn sàng "ghép não” ARM mới cho Mac

Apple;đang đại tu lại dòng máy tính Mac bằng những con chip ARM "của nhà trồng được", là anh em họ hàng với những SoC được nhà Táo thiết kế cho iPhone và iPad.  

Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple cũng đã sẵn sàng cấy ghép

Rời xa những bộ xử lý của Intel đã sử dụng trong 14 năm qua rõ ràng là một thay đổi lịch sử, có thể làm gián đoạn các nhà sản xuất phần mềm, nhưng lại thu hút được những khách hàng cần thời lượng pin tốt hơn.

"Mac đang trong giai đoạn chuyển đổi sang những con chip của riêng Apple", CEO Apple, Tim Cook, cho hay tại sự kiện WWDC diễn ra rạng sáng hôm qua. Những chiếc máy Mac sử dụng chip ARM đầu tiên sẽ cập bến vào cuối năm nay, dù rằng các nhà phát triển có thể đặt mua những chiếc máy Mac ARM này trong tuần này để bắt đầu phát triển phần mềm.

Apple hiện đang đưa ra dấu hiệu rằng họ có đủ chuyên môn để thách thức Intel trong phân khúc PC – nơi những con chip thường tiêu thụ nhiều năng lượng điện hơn nhưng mang lại khả năng tính toán mạnh mẽ hơn. Những lợi thế từ các con chip ARM, chẳng hạn như tiêu thụ điện năng thấp hơn, rẻ hơn và kiểm soát kế hoạch sản phẩm tốt hơn, có lẽ sẽ "đánh bại" được sự gián đoạn đó.

"Lợi ích đầu tiên của điều này là cung cấp cho Mac một cột mốc hiệu năng hoàn toàn mới", Johny Srouji, Phó Chủ tịch cấp cao công nghệ phần cứng. Những con chip dành cho Mac của Apple cũng sẽ tận dụng phần cứng thiết bị di động để quản lý năng lượng tốt hơn, cải thiện đồ họa, trí tuệ nhân tạo, cũng như bảo mật bằng phần cứng.

Apple đã trình diễn một số ứng dụng quan trọng tương thích với những con chip mới này để thể hiện toàn bộ sức mạnh của các cỗ máy Mac ARM. Cụ thể, Final Cut Pro có thể phát 3 luồng video 4K đồng thời, Lightroom cuộn và đồng bộ hóa chỉnh sửa mượt mà trên một catalog lớn và Photoshop có thể chỉnh sửa một hình ảnh lớn với những chỉnh sửa phức tạp. Những demo khác dành cho Affinity Photo và Cinema 4D.

Với phiên bản mới cho công cụ mô phỏng Rosetta của mình, phần mềm được viết cho những chiếc máy tính Mac dựa trên nền Intel sẽ có thể chạy trên các cỗ máy ARM mới. Apple đã cho thấy tựa game Tomb Raider có thể chạy tốt trên độ phân giải 1080p. Và dĩ nhiên, Apple cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho những chiếc máy Mac Intel trong nhiều năm nữa.

Dẫu vậy, vẫn chưa rõ chính xác những chiếc máy Mac ARM sẽ nhanh như thế nào, sản phẩm nào sẽ cập bến đầu tiên, mức giá của chúng và thời lượng pin chúng mang lại là bao lâu. "Tôi rất thất vọng khi Apple không cung cấp nhiều thông tin kỹ thuật chi tiết để tạo niềm tin cho người dùng và nhà phát triển về trải nghiệm Mac sử dụng bộ xử lý ARM", nhà phân tích Patrick Moorhead tại Moor Insights and Strategy, phàn nàn.

Cuối sự kiện WWDC, Apple cho biết họ sẽ mang đến nhiều con chip ARM phục vụ cho các cỗ máy Mac có kích cỡ khác nhau. Chẳng hạn các con chip tiêu thụ năng lượng hiệu quả sẽ dành cho những chiếc máy Mac nhỏ gọn, trong khi kích thước lớn hơn sẽ sở hữu các con chip mạnh mẽ hơn, tiêu tốn nhiều năng lượng hơn.

Con chip ARM đầu tiên dành Mac chính là A12Z

Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple cũng đã sẵn sàng cấy ghép

Những con chip mà Táo khuyết gọi chung là Apple Silicon này được thiết kế bởi Apple, nhưng sẽ mạnh mẽ hơn các con chip A-series có trong iPad và iPhone. Những chiếc máy Mac đặc biệt của Apple dành cho nhà phát triển sẽ sử dụng bộ xử lý A12Z có trong iPad Pro mới được tung ra gần đây. Một con chip được tinh chỉnh đi cùng Rosetta sẽ kích hoạt khả năng chạy phần mềm iPhone và iPad trực tiếp trên các chiếc máy Mac mới.

Việc từ bỏ các con chip Intel đã được đồn đại trong gần 1 nửa thập kỷ và chính thức được công khai tại sự kiện WWDC trực tuyến diễn ra rạng sáng hôm qua. Hội nghị thường niên này của Apple này sẽ giúp hàng ngàn lập trình viên hiểu rõ hơn về những thay đổi mới nhất nhằm phát triển ứng dụng cho Mac, iPhone và iPad. Dẫu vậy, năm nay là một ngoại lệ khi nhà Táo buộc phải tổ chức trực tuyến vì đại dịch coronavirus. Nhiều lập trình viên quan tâm đến WWDC giờ đây sẽ buộc phải lao đầu vào cuộc vật lộn phát triển phần mềm cho những cỗ máy Mac ARM.

Bộ xử lý máy tính là một trong những sản phẩm phức tạp nhất trên hành tinh, với hàng tỉ linh kiện điện tử được đặt khéo léo bên trong nhằm cân bằng hiệu năng và mức năng lượng tiêu thụ. Các bộ xử lý A-series, được trang bị trên những thiết bị di động của Apple và cũng là thành viên trong gia đình chip ARM, thường luôn vượt trội hơn rất nhiều so với các thiết kế ARM đối thủ được sử dụng trong hầu hết mọi chiếc điện thoại Android.

Mac là những cỗ máy PC có sức ảnh hưởng rất lớn do mức giá cao cấp, nhưng chúng vẫn chỉ chiếm chưa đầy 10% tổng số máy tính được sử dụng ngày nay. Việc chuyển sang sử dụng những con chip ARM "cây nhà lá vườn" sẽ giúp Apple giảm đáng kể chi phí sản xuất. Theo ước tính từ Moorhead, điều này sẽ giúp Apple tiết kiệm từ 100 USD đến 150 USD chi phí linh kiện bên trong Mac.

Giảm giá thấp hơn cho người tiêu dùng có thể giúp Apple cạnh tranh tốt hơn với những cỗ máy Windows, đặc biệt đối với những đối tượng người mua quan tâm đến giá bán như sinh viên.

"Tôi nghĩ Apple nên giảm giá, nhưng tôi không nghĩ họ sẽ làm", Moorhead bình luận trước khi Apple công bố.

Sự chuyển đổi này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận và danh tiếng của Intel, nhưng gã khổng lồ chip này tuyên bố rằng, họ vẫn có thể cung cấp công nghệ "xác định lại điện thoại".

"Chúng tôi tin rằng những PC sử dụng chip PC, chẳng hạn như nền tảng di động Tiger Lake sắp tới của chúng tôi, sẽ cung cấp cho khách hàng toàn cầu trải nghiệm tốt nhất trong các lĩnh vực cần giá trị nhất, cũng như nền tảng mở nhất dành cho lập trình viên, cả hiện tại lẫn trong tương lai", Intel cho hay.

Lần chuyển đổi chip thứ ba của Apple cho Mac

 Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple cũng đã sẵn sàng cấy ghép

Trong quá khứ, Apple cũng đã vài lần thay đổi gia đình chip cho Mac. Đầu tiên là từ những bộ xử lý thuộc dòng Motorola 68000 sang các coin chip PowerPC vào năm 1994, sau đó, đến năm 2006, Apple lại chọn Intel. Mỗi lần như vậy, họ lại đơn giản quá trình chuyển đổi bằng phần mềm mô phỏng, cho phép các chương trình vốn xây dựng cho thiết kế chip trước đó có thể chạy trên những cỗ máy Mac mới, dù nó sẽ bị đánh đổi đáng kể về mặt hiệu năng.

Một khía cạnh sẽ giúp việc chuyển đổi trở nên suôn sẻ hơn: phần lớn các phần mềm chúng ta sử dụng đều chạy trên trình duyệt web. Các nhà phát triển xây dựng những trang web, như Google.com, hay ứng dụng web, như Facebook.com, thường chẳng quan tâm mấy đến việc máy tính đang được trang bị bộ xử lý nào.

Thế nên, nếu bạn sử dụng Gmail của Google để gửi email hay Microsoft 365 để xử lý văn bản trực tuyến, những cỗ máy Mac ARM vẫn sẽ đảm đương được những tác vụ này.

Tạo lại phần mềm cho Mac

Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple cũng đã sẵn sàng cấy ghép

Các lập trình viên chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng lại phần mềm của họ cho Mac ARM, mà vẫn phải tiếp tục hỗ trợ những chiếc máy Mac Intel trong nhiều năm.

Các nhà phát triển gắn bó với Apple, vốn sử dụng công cụ lập trình Xcode cũng như ngôn ngữ lập trình Switch của họ, sẽ rất dễ dàng trong việc giúp những chương trình của mình tương thích với Mac ARM. Đây cũng là một công việc đơn giản đối với nhiều lập trình viên tinh chỉnh ứng dụng dành cho iPad của họ thành phiên bản macOS bằng phương pháp Apple Catalyst.

"Đại đa số các nhà phát triển có thể đưa những ứng chụng của mình lên và chạy chúng trong chỉ vài ngày", Craig Federighi – Phó Chủ tịch cấp cao về Kỹ thuật phần mềm tại Apple – cho hay.

Nhưng nhiều chương trình, đặc biệt như Adobe Photoshop vốn được phát triển để chạy trên Windows, thường sử dụng các công cụ và ngôn ngữ khác. Chẳng hạn, các trình duyệt web thường được viết bằng ngôn ngữ C++. Với những phần mềm đặc thù như vậy, công việc chuyển đổi sẽ thường vất vả hơn. Vì vậy, dẫu trình duyệt Safari của Apple chắc chắn sẽ vẫn có trên máy Mac ARM, thế nhưng, những phiên bản khác sẽ mất nhiều thời gian hơn để có thể xuất hiện trên nền tảng mới này.

Một số nhà phát triển rất phấn khích. "Điều này đồng nghĩa rằng sự đổi mới cũng như hiệu năng sẽ tốt hơn, không chỉ từ góc độ tốc độ mà còn là thời lượng pin", Jayson Lane, nhà phát triển đứng sau ứng dụng ghi chú Quick Draft cho biết. Ông cũng thừa nhận rằng các nhà phát triển những phần mềm đặc thù "hạng nặng", chẳng hạn như chỉnh sửa âm thanh, hình ảnh và video, sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi chuyển sang ARM. Nhưng đối với các ứng đụng đơn giản, "quá trình chuyển đổi sang ARM sẽ cực kỳ đơn giản đến mức đáng ngạc nhiên, thậm chí là chỉ cần nhấp vào checkbox".

James Sanders, nhà phân tích tại 451 Research cho biết, phần mềm đôi khi được tối ưu hóa cẩn thận để chạy nhanh nhất có thể trên một thiết kế chip cụ thể, nhưng những lập trình viên cần phải có thời gian để điều chỉnh các công cụ phát triển phần mềm như Clange, vốn hỗ trợ cả Apple và Google, nhằm tương thích với thiết kế ARM.

"Những cải tiến để hỗ trợ ARM cho trình biên dịch Clang trong 2 năm qua sẽ giảm thiểu những thách thức về mặt tối ưu hóa", James cho hay.

Các phần mềm cấp thấp, được gọi là driver, cho phép một thiết bị máy tính giao tiếp với những thành phần như chip mạng hay nhiều phụ kiện (chẳng hạn như máy tính), cũng sẽ cần phải được viết lại cho Mac mới. Điều đó đồng nghĩa rằng sẽ có một lỗ hổng khá lớn trong việc hỗ trợ các phần cứng bên thứ 3, và những sản phẩm cũ nhiều khả năng sẽ không hoạt động với các cỗ máy Mac mới.

Những con chip ARM đã chạy nhanh hơn

Sau 14 năm chung sống với Intel, cuối cùng, Apple cũng đã sẵn sàng cấy ghép

Một số người lo ngại rằng các con chip ARM trên Mac sẽ không đủ nhanh để giúp việc mô phỏng trở nên hữu ích. Một thực tế đáng lo ngại là những chiếc laptop Windows sử dụng chip ARM từ Qualcomm. "Nó hoạt động rất tốt về mặt chức năng, nhưng hiệu năng của các ứng dụng mà bạn cần, như Chrome, Photoshop hay Acrobat Reader, là gần như không thể sử dụng được", Steven Sinofsky – Cựu lãnh đạo Windows, viết trên blog của mình trước khi Apple công bố sự chuyển đổi.

Dẫu vậy, Apple đã "tâng bốc" phần mềm mô phỏng Rosetta của mình rất nhiều, cho thấy họ rất tự tin vào hiệu năng của chip ARM trên Mac đủ để đảm nhiệm việc mô phỏng. "Những gì Rosetta có thể làm được với những tựa game hiện có thật là tuyệt vời", Andreas Wendker – Phó Chủ tịch về phát triển framework và công cụ tại Apple – cho hay.

Nhiều năm gần đây, Intel đã rất chật vật trong việc cải thiện hiệu năng các con chip, trong khi Apple lại liên tục cải tiến những bộ xử lý A-series của mình. Apple tuyên bố, hiệu năng của những con chip A-series đã được cải thiện gấp trăm lần so với thời điểm ban đầu. Hiệu năng lõi của chip, tốc độ xử lý các tập lệnh tính toán đơn nhân luôn được tăng lên mỗi năm. Và Apple cũng bổ sung một bo mạch mới nhằm tăng tốc khả năng xử lý đồ họa cũng như phần mềm trí tuệ nhân tạo.

Một công ty ở Anh, có tên là ARM, cấp phép thiết kế chip cho những công ty như Qualcomm, nhưng đồng thời cũng cấp phép các tập lệnh – một bộ các lệnh mà phần mềm có thể sử dụng để điều khiển – cho những công ty như Apple để tự họ thiết kế. Điều đó sẽ giúp các công ty này tự mình phát triển những bộ xử lý mạnh mẽ hơn so với trên hầu hết mọi chiếc điện thoại, nhưng cũng phải ngậm ngùi chấp nhận kích thước vật lý của chip to hơn và tiêu thụ nhiều năng lượng hơn.

Một ví dụ điển hình là bộ vi xử lý A64FX của Fujitsu, đang được trang bị trên siêu máy tính nhanh nhất thế giới. Hay các bộ xử lý Graviton từ Amazon, một sự thay thế với mức chi phí thấp cho những con chip Intel, đang được sử dụng trong mảng kinh doanh Amazon Web Services khổng lồ. Những con chip này được phát triển dựa trên thiết kế Neoverse của ARM, hướng đến các trung tâm dữ liệu sở hữu nhiều máy chủ.

"Apple không hề đơn độc trong việc khai phá ARM lên một tầm cao mới cho hiệu năng", Sanders cho hay.

Minh Hùng theo CNET

Chủ đề khác